Büyük alışveriş merkezleri ve ünlü zincir mağazalara rağmen ekonomik mücadelesine devam eden esnaf son yıllarda artan internetten alışverişe karşı ayakta kalmaya çalışıyor.
Yılbaşı öncesi satışları arttırmak amacıyla başlatılan indirim yarışları, internet üzerinden devam ediyor. Birçok internet sitesi, "Black Friday", "Çılgın Cuma" ya da "Efsane Cuma" adıyla yapılan fiyat indirimlerine dâhil olurken, özellikle orta yaş ve üstü vatandaşlar güvenli olmadığı gerekçesi ile internet üzerinden alışveriş yapmıyor. Özellikle genç nüfusun hızla bu yöne doğru kaydığını ifade eden Çanakkaleli esnaflar ise esnafın bu büyük indirim kampanyalarına karşı korunması gerektiğini ifade ederken, vatandaşları da güvenlik konusunda uyardı.
Esnaf, ilgili bakanlığın, çevrimiçi alışveriş sitelerine indirim kotası koyması gerektiğini de ifade etti.
İşte bazı sektörlerde faaliyet gösteren esnafların görüşleri:
“VATANDAŞ ALIŞVERİŞ YAPTIĞI SİTEDE DE BİR MUHATAP BULMAKTA GÜÇLÜK ÇEKİYOR”
Emine Karakaş, “Biz petshop ürünleri ve hayvanlar için mama satıyoruz. İnternet üzerinden satış gerçekleştirmiyoruz. İnternet satışları bizim satışlarımızı fazlasıyla etkiliyor. Örneğin, müşteri gelip bize bir mamanın ücretini sorduğundan internette daha ucuz olduğunu ifade ediyor, bizdeki fiyata şaşırıyor. O zaman internette alın diyorum. Çünkü gerçekten çok ciddi indirimler ile satış yapıyorlar. Sürümden mi kazanıyorlar bilemiyorum. Tabi aynı müşteri, internetten aldığı mama ile ilgili şikâyetini gelip bana bildiriyor. Son kullanma tarihi çok yakın, bu mamayı nasıl kullanabilirim diye bana soruyor. Bilmiyorum diyorum. Alışveriş yaptığı sitede de bir muhatap bulmakta güçlük çekiyor. Ama hala internet alışverişini güvenli bulmayan insanlar da var. Ben mesela internet alışverişi yapmıyorum. Benim aldığım ürünü görmem gerekiyor. Gittiği yere kadar böyle gider” dedi.
“İNTERNET ALIŞVERİŞİ RİSKTİR VE İNSANLAR BUNU GÖZE ALIYOR”
Aleyna Sayılan, “Özellikle gençler internet alışverişini tercih ediyor. Hem ekonomik oluyor hem de zaman kazanmış oluyorsunuz. Sonra aradığınız ürünü kolayca bulabiliyorsunuz, şahsınıza özel ürünler yaptırabiliyorsunuz. Biz telefon aksesuarı satıyoruz, bazen özel bir ürün isteyenler oluyor. Bunun için online siteler var. Ben internet alışverişini tercih etmiyorum çünkü güvenemiyorum. Üstelik iade işlemleri ve kargo süreci benim için sıkıcı. İnternet alışverişi risktir ve insanlar bunu göze alıyor. Zaten genç nesil güvenilir sitelerin farkında ve çok kolay kandırılmıyor” dedi.
“BENİM İÇİN ÖNEMLİ OLAN PARANIN TÜRKİYE’DE KALMASIDIR”
İbrahim İldam, “ Gençler birbirinden çok etkileniyor. Biri bir siteden alışveriş yaptığında, gelen ürün beğenilirse, arkadaşları da alıyor. Pişman olan, bedenini tutturamayan, iade konusunda sıkıntılar yaşayan da büyük bir kesim var. Perakende satış dediğimiz mağazacılık bu online satışlardan çok etkileniyor. Ben şu konuya da değinmek isterim. Şu an da dev indirim günlerine giren çok ünlü bir site, yurtdışında faaliyet gösteren çin malı ürünlerin satıldığı başka bir siteye satıldı. Dolayısı ile Türkiye’de alışveriş imkânı sunan bu çok ünlü sitenin kazancı yurt dışına gidiyor. Bu bir handikaptır. Benim için önemli olan paranın Türkiye’de kalmasıdır” dedi.
“İLGİNÇ CUMALAR VE KAMPANYALAR REEL SEKTÖRDEKİ SATIŞLARI ETKİLİYOR”
Gökhan Akkan, “İnternet satışları bizi de etkiliyor. Yayınevlerinden bize gelen kitaplarda da bazen deforme olmuş ya da sayfası eksik kitaplar gelebiliyor. İnternet alışverişinde bu karşılaşılabilir bir durum ve iade noktasında ciddi bir gayret sarf etmek zorunda kalabilirsiniz. Kitap satışlarında çok indirim yapılıyor ama kargo ücreti de üstüne eklendiği zaman alıcı çok da karlı sayılmıyor. Bir kitabevinde gezerek, bilgilenerek, diğer kitapları da görerek kitap almak varken, internet üzerinden kitabın kapağı ve konusunu görerek alışveriş yapmayı tercih edenler de var. Dünya internet alışverişine doğru evriliyor. Artık sadece internetten kitap satmak yok ki pdf kitaplar var, sesli kitaplar var. Bu okuma oranını ilerleyen süreçte etkilemez ama okuma oranının tespiti konusunda netlik sağlayamayız. Biz de ikinci el kitapları internet üzerinden satıyoruz. Daha çok insana daha ucuza kitap okutabilmek amacı ile ilerliyoruz. Ben kişisel olarak, bir ürün alacaksam, onun esas satıldığı mağazaya gitmeyi tercih ederim. Bunla ilgili şu yapılabilir. Diyelim ki bir ürün var ve fiyatı 50 TL. Bu her yerde 50 TL olmalı, indirim konusunda bir taban fiyat kotası olmalıdır. Kampanyalar belli süreler ile sınırlanmalıdır. Bu ilginç cumalar ve kampanyalar reel sektördeki satışları etkiliyor. Hiç ihtiyacı ve alakası olmayan bir arkadaşımın bu ilginç Cuma indirimlerinden tencere setini aldığını duydum. Aynı tencere seti toptancı da o fiyata değil. Tüketim toplumuna doğru hızla ilerliyoruz. Ben bir kere internetten alışveriş yaptım. Kullanılmış telefon gelmişti. Özetle, internet alışverişlerinde bir sıkıntı olması an meselesi” dedi.
ÇANAKKALE’DE ESNAF VE SANATKÂRI E-TİCARETE YÖNLENDİRECEĞİZ”
Konuya ilişkin görüş veren Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birlik Başkanı Ünal Özcan, esnaf ve sanatkârın kalkınması için yeni yollar da aradıklarını dile getirerek, “Şu anda bir proje hazırlığındayız. Çanakkale’de esnaf ve sanatkârı e-ticarete nasıl yönlendiririz, bunun cevaplarını arıyoruz. E-ticaret ortamında nasıl satış yaptırırız diye bir proje hazırlıyoruz. İç ve dış pazarda tanıtım yollarını arıyoruz
Öte yandan, internet alışverişlerinden büyük indirim güçleri, siber dolandırıcı ve suçluları da harekete geçirdi. Alışveriş yaparken sahte ve paravan sitelerle çok cazip fiyatlar sunanlara dikkat etmek gerekiyor. Dolandırıcılar paravan sitelerin arkasında fırsat kolluyor.
Dilek Akşen