Anzak çıkarmasının 104’üncü yıl dönümünde Anzak Koyu'nda anma töreni düzenlendi. Avustralya ve Yeni Zelanda’dan gelen yaklaşık bin 200 kişi, Şafak Ayini'nde dedeleri için dua etti. Avustralya Genel Kurmay Başkanı Angus Campbell, Şafak Ayini anma mesajında; "Gelibolu hikayesi, kolektif tarihimizde silinmez bir iz bıraktı" dedi.
Tarihi Gelibolu Yarımadası’nda, Arıburnu'ndaki Anzak Koyu'nda düzenlenen Şafak Ayini öncesinde, Yeni Zelanda ile Avustralya askeri bandosu müzik dinletisi sundu. Alana kurulan dev ekrandan savaş ile ilgili belgeseller ve savaşa katılan askerlerin anılarının anlatıldığı röportajlar yayınlandı. Atalarını anmak için Avustralya ve Yeni Zelanda’dan gelen Anzaklar, çıkarmanın yapıldığı topraklarda uyku tulumları içinde uyuyarak, tören saatini bekledi.
SIKI GÜVENLİK ÖNLEMİ
Geçen günlerde Yeni Zelanda’da bir camiye gerçekleştirilen saldırıda çok sayıda Müslüman’ın katledilmesi nedeniyle bu yıl Anzak torunlarının törenlere katılıp katılmayacağı merak ediliyordu. Ancak, geçen yıla oranla katılımın biraz daha fazla olduğu gözlendi. Yeni Zelanda’da yaşanan olay nedeniyle her yılki güvenlik önlemleri bu yıl bir üst seviyeye taşındı. Anzak Koyu’ndan kilometrelerce uzaklıkta güvenlik noktaları kuruldu. Jandarma ve Avustralya ile Yeni Zelanda güvenlik görevlileri, bu noktalarda sıkı denetimler yaptı. Görev kartı bulunmayan kişi ve araçların alana girmesine izin verilmedi. Katılımcıların da ulaşımı servislerle sağlandı.
Ayin öncesindeki anlatımlarda, Avustralya ve Yeni Zelanda askerinin cesaretleri, dayanıklılıkları ve yardımlaşmalarıyla Anzak efsanesini yarattıkları ifade edildi. Anzak Çıkarması'nın 104’üncü yıl dönümü nedeniyle düzenlenen Şafak Ayini ise saat 05.30'da, tören kıtasının tören alanına gelmesiyle başladı. Törende, Türkiye'yi Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy temsil etti. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir'in de yer aldığı ayine, Yeni Zelanda Meclis Temsilcisi Trevor Mallard, Avustralya Genel Kurmay Başkanı Angus Campbell, Avustralya ve Yeni Zelandalı askerler ile bin 200 Anzak torunu katıldı. Şafak Ayini’nde, harekat boyunca hayatını kaybeden Avustralya, Yeni Zelanda ve Türk askerleri için anma ve saygı duruşu yapıldı. Yerel dilde, müzik çalındı.
ATATÜRK'ÜN MEKTUBU OKUNDU
Törende Albay Güven Kılavuz tarafından, Mustafa Kemal Atatürk'ün 1934 yılında Anzak annelerine hitaben yazdığı şu mektup okundu:
"Uzak memleketin toprakları üstünde kanlarını döken kahramanlar; burada dost bir vatanın toprağındasınız. Huzur ve sükun içinde uyuyunuz. Sizler Mehmetçiklerle yan yana, koyun koyunasınız. Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar; gözyaşlarınızı dindiriniz, evlatlarınız bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Bu toprakta canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır."
'GELİBOLU HİKAYESİ, KOLLEKTİF TARİHİMİZDE SİLİNMEZ BİR İZ BIRAKTI'
Avustralya Genel Kurmay Başkanı Angus Campbell ise Şafak Ayini anma mesajında; "Gelibolu hikayesi, kolektif tarihimizde silinmez bir iz bıraktı. Bu, ulusumuzun temel hikayelerinden biridir, birçoğumuz için çok büyük şeyler ifade eden. Bizim için önemi, bu hikaye defalarca anlattığımız basit bir hikaye olduğu için değil, birçok Avustralyalının hikayesi gibi, karmaşık bir hikaye olduğu için. Anzakları bu kadar çekici kılan, hayatlarındaki gri tonlar olmuştur. Bir asırlık anılar, bir asırlık yaşanmışlıklar, karmaşıklıklarını ortaya koydu. Şehirden gelenler vardı, köyden gelenler vardı. Genci vardı, yaşlısı vardı. Korku ve öfke, üzüntü ve neşe. Tüm duyguları yaşadılar. Bazıları macera arayışında orduya katılırken, bazıları düzenli bir gelir için katıldı. Bu ikisinin dışında farklı onlarca sebeple orduya katılanlar vardı. Binlerce insan öldü. Binlercesi eve yaralı geldi, fiziksel ya da psikolojik olarak. Ya da her ikisi birden. Diğerleri eve geldi ve hayatlarına devam etmeye çalıştılar. Burada, bir zamanlar 'Kuzey Plajı' diye adlandırdığımız yerde savaşın sonrasında buraları dolduran malzemeler, katırlar, sahra hastaneleri artık yok. Savaşın sesleri, kokuları ve manzaraları çoktan gitti. Ancak hikayeler bizde kaldı. Türkiye, Yeni Zelanda ve Avustralya bu yerde yaşananlarla sonsuza dek sürecek bir bağ kurmuştur 25 Nisan 1915'te, şafakta başlayan. Bu şafakta, bu günde, bir asırdan fazla bir süredir, onları hatırlamak için Avustralya ve Yeni Zelanda'dan ve dünyadaki diğer şehir ve kasabalardan bir araya geldik. Onların bu fedakarlığı karşısında, biz de en azından bu fedakarlığı yapıyoruz. Unutmayacağız" dedi.
Ardından ise anma duası yapıldı. Ayin sırasında, ataları için dua eden Anzaklar hüzünlendi. Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda'nın yanı sıra savaşa katılan ülkelere ait çelenkler, tören alanındaki ‘Anzak’ yazısının bulunduğu kaideye bırakıldı. Şafak ayini, Türkiye, Avustralya ve Yeni Zelanda milli marşlarının çalınması ve bayraklarının göndere çekilmesiyle sona erdi.
GELİBOLU YARIMADASI'NA GELMEKTEN ENDİŞE ETMEDİLER
Yeni Zelanda'da geçen günlerde bir camiye gerçekleştirilen saldırıda çok sayıda Müslümanın katledilmesinin ardından, Yeni Zelanda ve Avustralyalıların Anzak Koyu'ndaki Şafak Ayini törenine katılıp katılmayacakları merak ediliyordu. Tören alanındaki bir çok Anzak torunu, Gelibolu Yarımadası'na gelmekten hiç endişe etmediklerini ve Türkiye'nin güvenli bir ülke olduğunu belirtti. Anzak torunları, Şafak Ayini törenine katıldıkları için kendilerini özel hissettiklerini söylerken, 104 yıl önce yaşanan savaşta atalarının gereksiz bir şekilde hayatlarını kaybettiklerini ve günümüzde de buna benzer savaşların yaşanmaya devam ettiğini ifade etti. Türklerin çok misafirperver olduğunu ve çok iyi karşılandıklarını belirten Anzak torunları, Türkler ile Yeni Zelanda ve Avustralyalıların artık dost olduklarını kaydetti.
AVUSTRALYA'DA DOĞUP BÜYÜYEN NAZAN DA ŞAFAK AYİNİ'NDE
Avustralya'da doğup, büyüyen, şu an İstanbul'da yaşayan Nazan İnce de Şafak Ayini törenini izlemek için Anzak Koyu'na geldi. Avustralya ve Yeni Zelandalılar gibi uyuyarak törenin başlamasını bekleyen İnce, "Anne ve babam Türk. Ama Avustralya'da doğup büyüdüm. Bütün hayatım Sidney'de geçti. Şu an İstanbul'da yaşıyorum ve çalışıyorum. Daha önce Avustralya'dayken televizyondan izliyordum. Anzak törenine burada ilk kez katıldım. Benim için çok farklı bir duygu. Bir yanda Türk atalarımız var, diğer yanda yaşamımın geçtiği bir ülkenin atalarının savaştığı savaş. Benim için çok farklı bir duygu. Şu an Türklerin ve Avustralyalıların savaşın kötülüğünden sonra dostluğu yaşatabilmeleri benim için çok önemli. Herkes için çok duygusal bir gün" dedi.