Çanakkale’de işyerlerinde uyulması gereken kurallar açıklandı!

Çanakkale Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu tarafından, iş yerlerinde uyulması gereken kurallar ile çalışan personel için alınması geren tedbirlerle ilgili kurul kararı yayınlandı.
 
Halk Sağlığı kapsamında COVİD-19 salgınının ülkemizde etkisi bitene kadar ilde alınması gereken tedbirler, Vali Orhan Tavlı başkanlığındaki İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu toplantısında görüşülerek kararlar alındı. Alınan kararlar şöyle açıklandı;
 
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 30.05.2020 tarih ve 5856 sayılı
Genelgesi ile lokanta, restoran, kafe, pastane, kıraathane, kahvehane, çay bahçesi, dernek
lokallerinin (iskambil, okey, tavla oyunları ve nargile satışları ile doğrudan temasa neden
olacak şekilde dans/oyun vb. ile bu amaçla yapılan canlı müzik faaliyetleri hariç olmak üzere)
1 Haziran 2020 Pazartesi günü itibariyle belirlenen kurallar dâhilinde saat 22:00'a kadar
hizmet vermesine ve paket servisinde zaman sınırlamasının olmamasına. Lokanta veya restoran, pastane, kafe, kafeterya, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, dernek lokalleri ve çay bahçeleri faaliyetlerini saat 22:00’a kadar sürdürebilmelerine, söz konusu işletmeler saat 22.00’dan sonra temizlik, ertesi güne hazırlık vb. nedenlerle müşteri almamak kaydıyla çalışabilmelerine.
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 30.05.2020 tarih ve 5856 sayılı
Genelgesi  kapsamında  faaliyete  başlayacak  iş  yerlerinde  temasa  neden  olabilecek
iskambil,  okey,  tavla  oyunları  ve  nargile  satışına  geçici  bir  süreliğine  izin
verilmemesine.
Bu işletmelerde kişiler arası mesafe ihlaline ve temasa neden olabilecek dans/oyun vb.
amaçlarla müzik (canlı müzik dahil) kesinlikle yapılmamasına, sadece müşterilerin
dinlemesine yönelik müzik yapılmasına müsaade edilmesine.
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 16.03.2020 tarih ve 5361 sayılı
Genelgesi ve 21.03.2020 tarih ve 5760 sayılı Genelgesi kapsamında faaliyetleri geçici
süreliğine  durdurulan  internet  kafeler,  playstation  vb.  oyun  salonları  ile  gazino,
pavyon,  meyhane,  bar,  birahane,  taverna,  disko  ve  benzeri  yerlerin  faaliyetlerine
ilişkin kısıtlamanın geçici bir süreliğine devam etmesine.
2- Yüzme havuzu, kaplıca, hamam, sauna, SPA merkezleri vb. işletmelerin 1 Haziran 2020
Pazartesi  günü  itibariyle  belirlenen  kurallar  dâhilinde  saat  22:00'a  kadar;  spor
merkezleri/tesislerinin 24:00'a kadar hizmet vermeye başlamasına.
3-Halka açık alan olan park/bahçe, rekreasyon alanları, piknik alanları, mesire ve ören
yerleri ile sahil bantlarında (plajlar) piknik, spor, yürüyüş, gezi, balık tutma vb. faaliyetlere
(yerleşim yeri içi park/bahçelerde mangal yapmak hariç olmak üzere) belirlenen kurallar ve
mesafe şartlarına uyularak 1 Haziran 2020 Pazartesi gününden itibaren başlanmasına.
4-Kamuoyunda  sosyete  pazarı  olarak  adlandırılanlar  başta  olmak  üzere  sergi  ve
tezgâhlarda  giyim,  oyuncak,  süs  eşyası,  çanta  vb.  zaruri  olmayan  ihtiyaç  maddelerinin
satışının yapıldığı tüm pazarlarda belirlenen kurallar ve mesafe şartlarına uyularak 1 Haziran 2020 Pazartesi gününden itibaren faaliyetlere başlanmasına.
5- Şehirlerarası yol güzergâhları üzerindeki akaryakıt istasyonları, dinlenme tesisleri
vb.  tesisler  içinde  yer  alan  lokanta,  restoran  vb.  yerlerin  zaman  sınırlaması olmaksızın faaliyette bulunabileceklerine.
6-İlgili federasyonların izni ile yapılacak müsabaka, antrenman ve hazırlık süreçleri
hariç olmak üzere spor merkezleri, tesisleri ve salonlarında takım ve temas halindeki sporlar,
müsabakalar, eğlence amaçlı maçlar (futbol, basketbol, voleybol, tekvando, güreş, karate vb.) veya  kişilerin  birbirleriyle  yakın  temasını  gerektiren  antrenmanlara  ilişkin  getirilen
kısıtlamalar geçici bir süreliğine devam etmesine.
7- Turizm İşletme Belgeli konaklama tesisleri, lokanta ve restoranların koronavirüs
salgını ile ilgili alınacak tedbirler kapsamında denetimi Kültür ve Turizm Bakanlığınca yerine
getirilmesine.
8-Turizm İşletme Belgeli olan konaklama tesisleri, lokanta ve restoranlar dışındaki
işletmelerin faaliyetleri halk sağlığı uzmanı, yerel yönetim temsilcileri, iş sağlığı uzmanı ve
makine mühendisinin bulunduğu asgari beş kişilik bir komisyon tarafından en az on beş
günde bir denetlenmesine.
İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 30.05.2020 tarih ve 5856 sayılı
Genelgesi, 30.05.2020 tarih ve 5L sayılı İl Hıfzıssıhha Kurul Kararı ve yukarıda belirtilen
çerçevede yürütülmesine.
9- a) Denizde özel tekneler ile amatör su ürünleri avcılığının,
- Tam boyu 5 (beş) metre (dahil) ve altında olan tekneler için, tekne içerisinde en fazla 2 (iki)
kişi,
- Tam boyu 5 (beş) metre ile 10 (on) metre (dahil) arasında olan tekneler için, tekne
içerisinde en fazla 3 (üç) kişi,
- Tam boyu 10 (on) metreden fazla olan tekneler için, tekne içerisinde en fazla 5 (beş) kişi
bulunması, tekne içerisinde bulunulduğu sürece maske takılması, fiziki mesafenin korunması
ve yürürlükteki mevzuat kurallarına uyulması kaydıyla yapılabileceğine,
b) 65 yaş üstü Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilmiş olan “balıkçı gemileri
için su ürünleri ruhsat tezkeresi” sahibi balıkçıların maske takmak ve fiziki mesafeye uymak
şartıyla teknelerinin kontrolünü yapabilmesine ve balıkçılık faaliyetinde bulunabilmesine.
10-Halk otobüslerinde ve Belediye otobüslerinde; karşılıklı dörtlü koltuklarda yüz
yüze gelinmeyecek şekilde çapraz oturulmasına, arka arkaya olan koltuklarda koltuk sayısı
kadar  yolcu  olmasına,  araç  ruhsatındaki  ayakta  yolcu  kapasitesinin  %50’si  kadar  yolcu taşınmasına.
11-Salgınla mücadelenin koordine edilmesi, alınacak tedbirlerle halk sağlığının en
etkin şekilde korunması amacıyla Bilim Kurulunun tavsiyeleri göz önünde tutularak faaliyete
başlaması öngörülen işletmeler için aşağıda belirlenen kurallara/rehberlere uyulmasına.
 
AÇILACAK YER/İŞLETMELERLE İLGİLİ KURALLAR/REHBERLER
1.  COVID-19 KAPSAMINDA PLAJ VE YÜZME ALANLARI  İLE PARK/BAHÇE,
REKREASYON ALANLARINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
A.1- Plajlar ve Yüzme Alanlarına İlişkin Genel Kurallar
1.Plaj ve yüzme alanlarında vatandaşlarımızın görebileceği yerlere Covid-19 ile ilgili
uyulması gereken kuralları içeren bilgilendirici afişler asılacaktır.
2.Plaj ve yüzme alanlarının girişinde müşteriler tarafından kullanılmak üzere alkol
bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya bulundurulacaktır.
3.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan, Covid-19 hastası ve
temaslısı olan kişiler plaj ve yüzme alanlarını kullanmayacaklardır.
4.Covid-19 açısından risk grubunda bulunan 65 yaş ve üzeri, yüksek tansiyon, kalp,
şeker vb. kronik hastalığı olan kişiler plaj ve yüzme alanlarını kullanmaları esnasında dikkatli
olmaları konusunda uyarılacaktır.
5.Vatandaşların yüzme dışındaki etkinliklerde plaj alanlarında maske takmaları esas
olacaktır.
6.Koronavirüs (Covid-19) temas riskini artıracağından plaj ve yüzme alanlarında uzun
süre  kalınmaması,  mesafe  ve  hijyen  kurallarına  uyulması  yönünde  uyarı  anonsları
yapılacaktır.
7.Plajlarda  şezlong  ve  şemsiyeler  arasında  en  az  1,5  metre  mesafe  olacak,  4
metrekareye 1 kişi düşecek şekilde plajların kullanılması planlanacaktır. Plajlarda bu hususa
göre  şezlongların  konulabileceği  yerler  işaretler  ile  belirlenecektir.  Şezlong  bulunmayan
plajlarda  vatandaşlarımızın  kullanabileceği  mesafe  alanlarında  da  gerekli  işaretlemeler
yapılacaktır.
8.Localarda mesafe kurallarına uygun olarak düzenleme yapılacaktır. Loca alanlarında
2 metrekareye1 kişi olacak şekilde kapasite belirlenecektir.
9. Gölgelikler  arası  mesafe  şezlonglar  arası  mesafeye  uygun  olacak  şekilde
düzenlenecektir.
10. Daha önceden bu amaçla yerleştirilmiş gölgelik, şezlong vb. dinlenme alanları
varsa bunlar belirlenen mesafe şartlarına göre yeniden yerleştirilecektir.
11.Zeminde işaretlemeler işletmeciler tarafından yapılacak, işletmecinin bulunmadığı
halk  plajları  ve  yüzme  alanlarında  ise  ilgisine  göre  belediye  ve  özel  idareler  tarafından zeminde işaretlemeler yapılacaktır.
12.Halk plajı olarak tabir edilen  plajlar ve  yüzme alanlarının vatandaşlar tarafından
yoğun olarak kullanıldığı gün ve saatlerde başta mesafe kontrolü olmak üzere bu Genelgede
belirtilen  kurallar  ve  ilave  edilecek  kuralların  uygulanmasını  sağlamak  üzere
Valilik/Kaymakamlıklar tarafından Koronavirüs Sorumluları görevlendirilecektir.
13.Plajlar ve çevresinin temizliği ve hijyeni ilgisine göre belediye ve özel idareler
tarafından azami ölçüde sağlanacaktır.
14.Şezlonglar, sandalyeler, masalar vb. her kullanımdan sonra dezenfekte edilecektir.
Şezlong, sandalye, masalar üzerinde de kumaş minder kullanılmayacak, yıkanabilir/silinebilir minderler kullanılarak her kullanımdan sonra temizlenecektir.
15.Plajlarda su sporlarının veya plaj voleybolu, plaj futbolu vb. sporların yapılmasına,
aile içi etkinlikler hariç, izin verilmeyecektir.
16.Plaj  bünyesinde  bulunan  kafeterya,  restoran,  lokantalar  yayınlanan  talimatlara
uygun olarak faaliyetlerini sürdürecektir.
17.Halk plajlarında soyunma kabinlerinin dezenfekte edilmesi konusunda belediyeler
ve özel idareler gerekli tedbirleri alacak, soyunma kabinlerinde temas edilen noktalarınher
kullanım sonrası dezenfekte edilmeye çalışılacaktır.
18.Kişilerin kendilerine ait plaj havlusu getirmesi/kullanması teşvik edilecektir. Plajda
havlu hizmeti verilecek ise havlular ambalajlı olacak ve günlük olarak değiştirilecektir. Havlu
vb. tekstil ürünleri en az 60 derecede yıkanacaktır.
19.Tek  kişinin  kullandığı  su  etkinlikleri  (jetski,  sörf  vb.)  yapılabilir.  Su  sporları
aktiviteleri bireysel olarak veya ailede çocuklar anne veya babaları ile birlikte yapabilir.
Otellerde oda numarası üzerinden rezervasyon ve takibi yapılması durumunda bu sporları aynı odada kalanlar birlikte yapabilir. Sonrasında kullanılan her türlü malzeme ve ekipmanlar su ve deterjanla temizlenmeli sık dokunulan yüzeyler dezenfekte edilmelidir.
20.Deniz  paraşütü  vb. su etkinliklerinde  çalışanlar  dahil tekne  kapasitesinin  yarısı
sayıda kişi kabul edilecektir/alınacaktır.
21.Duş  ve  tuvaletler  sık  aralıklarla,  mümkünse  her  kullanımdan  sonra  dezenfekte
edilecek şekilde planlama yapılacaktır.
22.Tuvalet ve lavabolarda su, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kutusu
bulundurulacak, bu ürünlerin eksik olması durumunda ilave yapılacaktır.
23.Duş,  kabin,  tuvalet  vb.  alanların  kapı  ve  pencereleri  açılarak  sık  sık
havalandırılması sağlanacaktır.
24.Deniz  gözlüğü,  şnorkel,  palet  gibi  malzemeler  kişiye  özgü  olacak  ve
paylaşılmayacaktır.
25.Plaj çevresinde bulunan tuvaletler, duş ve giyinme kabinlerinin belirli periyotlar
halinde (örneğin saat başı) temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanacak; bunlar uygun mesafeye
göre konumlandırılacak, temizlik ve dezenfekte işlemlerinin kayıtları tutulacaktır.
26.Bu  Genelgenin  uygulanmasında  birinci  derecede  sorumluluk;  alanların
yönetimi/işletmesi doğrudan bir kamu kurumu ya da özel sektörde ise, işleten/yöneten gerçek ya da tüzel kişide olacaktır; doğrudan bir yönetim bulunmuyor ise, alanın belediye mücavir alanında ya da il özel idaresi alanında olmasına göre ilgili yerel yönetimde olacaktır.
A.2- Plajlar ve Yüzme Alanlarında Çalışan Personele Yönelik Önlemler
1.Çalışan personelin Covid-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda
bilgilenmesi sağlanacaktır.
2.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan Covid-19 hastası veya
temaslısı olan personel çalıştırılmayacaktır.
3.Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse,
tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilecektir.
4.Plaj ve deniz yüzme alanlarında hizmet verirken en az 1 metre olan  sosyalmesafe
kuralına uyulacaktır.
5.Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takacak, maske nemlendikçe ya da
kirlendikçe değiştirilecek, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılacaktır.
6.Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanacaktır. El hijyenini sağlamak
için,  eller  en  az  20  saniye  boyunca  su  ve  sabunla  yıkanacak,  su  ve  sabunun  olmadığı
durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılacaktır.
7.Eldivenin  doğru  kullanılmaması  Covid-19  bulaşma  riskini  artırabileceğinden
çalışanlar kart, para veya fiş alırken teması önlemek için eldiven kullanmayacak, ellerin
yıkanması veya el antiseptiği kullanılması yeterli olacaktır.
8.Çalışan personel dinlenme alanlarında da en az 1 metrelik mesafeyi koruyacak ve
maske takmayı sürdürecektir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı
için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanacaktır.
A.3- Plaj ve Yüzme Alanlarında Çalışan Cankurtaranlara Yönelik Önlemler
1. Cankurtaranlar  kişisel koruyucu ekipman olarak mutlaka FFP2/N95 maske, eldiven
ve siperlik kullanacaktır
2. Resüsitasyon (canlandırma) işlemi için;suni solunum maskesi ve balon ventilasyon
kullanılacaktır.
3. Cankurtaranlar  canlandırma  ve  ilkyardım  gibi  Covid-19  açısından  yüksek  risk
taşıyan işlemler yaptıklarından, standart enfeksiyon kontrol önlemlerine uygun bir şekilde
çalışmaları sağlanacaktır.
4. Canlandırma ve ilkyardım işlemleri 1 metreden yakın temas gerektiren ve aerosol
oluşturan işlemler olması nedeniyle cankurtaranların bu işlem sırasında mutlaka FFP2/N95
maske, eldiven ve yüz koruyucu siperlik kullanması sağlanacaktır.
B-  Sağlık  Bakanlığı  Bilim  Kurulunun  önerileri  doğrultusunda  park/bahçe,
rekreasyon alanlarının kullanımına ilişkin aşağıdaki kurallar belirlenmiştir.
1. Belirtilen alanlarda vatandaşlarımızın toplu kullanımına sunulmuş spor aletlerinin
kullanılmasına izin verilmeyecektir. Vatandaşlarımız söz konusu  yerlerde  mesafe  kuralını
gözeterek yalnızca yürüyüş/koşu vb. yapabilecektir. Toplu oyunlara aynı aileden olan kişiler
hariç müsaade edilmeyecektir.
2. Spor  amaçlı  koşu  haricinde  bu  alanlarda  maske  ile  dolaşmak,  bulunmak  esas
olacaktır.
3. Bu alanlar içinde piknik yapacakların kullandığı masalar arasında en az üç metre
mesafe bulunmasına dikkat edilecektir.
4. Masaların,  ortak  kullanım  alanlarının  bulunduğu  yerlerde  alkol  bazlı  el
antiseptiği/dezenfektanı bulundurulacaktır.
5. Yerleşim yeri içinde bulunan park/bahçe, rekreasyon ve mesire alanlarında mangal
yapılmasına izin verilmeyecektir.
6. Alanların  içinde  vatandaşlarımızın  ortak  kullanımına  sunulan  mangal/barbekü
yerlerinin  kullanımına  izin  verilmeyecektir.  Bu  türden  ihtiyaçları  vatandaşların  kendi
imkânları ile karşılaması gerektiği alan girişinde vatandaşlara bildirilecektir.
7. Alan  içinde  çay  bahçesi/kafe/restoran  gibi  işletmelerin  bulunması  halinde  bu
işletmeler  kendi  türlerindeki  işletmeler  için  salgına  karşı  konulan  tüm  kurallara  riayet
edeceklerdir.  Vatandaşların  talepleri  işletme  çalışanları  tarafından  yerine  getirilecek,
vatandaşların içecek dolabı vb. nesnelerle fiziki temasına izin verilmeyecektir.
8. Alan içinde bulunan çöplerin gün içinde belirli aralıklarla toplanması sağlanacaktır.
9. Belirtilen  alan  içinde  ortak  kullanılan  lavabo/tuvaletler  sık  sık  temizlenecek  ve
dezenfekte edilecek, el kurutma makinelerinin yerine kağıt havlu kullanılacaktır. Mümkün
olduğu  ölçüde  sıvı  sabunlukların  yerine  fotoselli  sistem  kurulmasına  çalışılacaktır.  Giriş kapıları mümkünse otomatik kapı sistemi olarak düzenlenecek, düzenlenememesi halinde
uygun şekilde paravan konularak giriş kapıları açık tutulacaktır.
10. Belirtilen alan içinde yukarıda değinilen spor aletleri ve oyun alanları gibi yerlerde
yasakları bilgilendirici afişler asılacaktır.
11. Alan içinde bisiklet, oyuncak ya da golf arabası, kayık, sandal, deniz bisikleti vb.
kiralaması yapılıyorsa toplu kullanılanları sadece ailelerin kullanmasına müsaade edilecek ve bunların her kullanımından sonra dezenfeksiyonları yapılacaktır.
12. Bu  Genelgenin  uygulanmasında  birinci  derecede  sorumluluk;  alanların
yönetimi/işletmesi doğrudan bir kamu kurumu ya da özel sektörde ise, işleten/yöneten gerçek ya da tüzel kişide olacaktır; doğrudan bir yönetim bulunmuyor ise, alanın belediye mücavir alanında ya da il özel idaresi alanında olmasına göre ilgili yerel yönetimde olacaktır.
2.GÜNÜBİRLİK HAMAM, SAUNA, BUHAR ODALARI, JAKUZİ, KAPLICA ve
KAPALI YÜZME HAVUZLARINDA UYULMASI GEREKEN ÖNLEMLER
A-GENEL ESASLAR
1.Koronavirüs salgınının yayılmasının engellenmesi için bu Genelge dışında diğer
Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek tedbirlere de
işletmelerin uymaları için gerekli tedbirler ve kararlar alınacak, Bakanlıklar ve kamu kurum
veya kuruluşlarının almış olduğu kararlar kapsamında uygulamada sorun olması durumunda
gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra uygulamanın yürütülmesi sağlanacaktır.
2.Tüm  işletmeler  için  temizlik/hijyen  uygulamaları  ve  süreçleri  ile  müşteri  ve
personelde  hasta,  semptomlu,  şüpheli  durumların  varlığı  ve  acil  hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek kişi/kurumları, hastalık belirtileri  gösteren müşteriye personelin
yaklaşımını ve alınacak önlemleri kapsayan “İşletme İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır.
Bu planın hazırlanması için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili
bölümünden yararlanılacak ve bu Planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi sağlanacaktır.
a.İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
b. İşletme,  müşteri  ve  çalışanlara  ilişkin  tedbirler,  denetim  ve  sosyal  mesafe
önlemleri,
c.İşletme personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
d.Müşterilerin ve personelin işletmenin tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken
sağlık ve hijyen kuralları,
e.Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme sıklığı
(en fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak araç, gereç ve
malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartlar,
f.İşletmeye kabulü yapılacak gıda ve temizlik maddeleri gibi işletme dışından gelen
her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle temas edecek
işletme  personelinin  ad,  soyad  ve  telefon  bilgileri  ile  bu  kişilerle  temasının  en  aza
indirilmesine  yönelik  tedbirler (ilgili personel  temas ettiği  kişilerin ad, soyad ve  telefon
bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün süreyle muhafaza edilecektir.),
g.Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek  işletmeye  en  yakın  sağlık  kuruluşu,  adresi,  telefon  numarası,
kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları, yer alacaktır.
3.Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave tedbirler
dikkate alınarak güncellenecektir.
4.Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlü
olacaktır.  Genel  kullanım  alanlarına  ve  oturum  düzenine  ilişkin  bu  Genelgede  belirtilen
mesafeler  göz  önüne  alınarak  oturma  planı  hazırlanır,  tesisin  müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilir ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve müşteri ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken COVID-19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenir.
5.Koronavirüs  sorumlusu/sorumluları  tarafından  gerektiğinde  ibraz  edilmek  üzere
hijyen  ve  temizlik  tedbirlerinin  kontrolü  başta  olmak  üzere  her  tedbir  alanına  ilişkin
günlük/periyodik izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanacaktır.
6.Korona virüs sorumlusu/sorumluları söz konusu formları kullanarak günlük olarak
işletmede alınan tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken
ilave tedbirler konusunda işletme sahibini/yönetimini bilgilendirecektir.
7.İşletme  İçi  Salgın  önleme  Tedbir  Planı  kapsamında  uyulması  gereken  kuralları
gösteren afişler işletmede personel ve müşterilerin kolaylıkla görebileceği alanlara asılacaktır.
8.Söz konusu işletmelerde çalışanların ve işletmecilerin tıbbi/bez maske veya siperlik
kullanması zorunludur.
9.Müşteriler işletmeye maskeli olarak kabul edilecektir.
10.İşletme girişinde talep edilmesi halinde müşterilere verilmek üzere yeterli miktarda
maske hazır bulundurulacaktır.
11.İşletme girişinde herkesin (çalışanlar dahil) termal kamera veya temassız dijital
termometre  ile  ateşleri  ölçülecektir.  Ateşi  38  dereceden  yüksek  olduğu  tespit  edilen
müşteri/müşteriler içeri alınmayarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilecektir.
12.İşletme  girişlerinde  dezenfektan  bulundurulacak  ve  müşterilerin  ellerini
dezenfektan ile temizlemelerinden sonra içeri girişleri sağlanacaktır.
13.İşletme bünyesinde bulunan mescitler 22/05/2020 tarihli ve 8357 sayılı Genelge
hükümlerine uygun olarak kullanıma açılabilecektir. Mescitlerin anılan Genelge kapsamında
kullanımına ilişkin gerekli bilgilendirmeler/uyulması gereken kurallar (afiş, pano vb.) mescit
girişlerine  asılacak,  bu  koşullar  haricinde  mescitlerin  kullanılmasına  kesinlikle  müsaade
edilmeyecektir.
14.Günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve jakuziler
mümkünse randevu ile çalışmalıdır. Yapılan bütün işlemler (tarih, müşterinin hangi alanları
kullandığı, hizmet eden personel ile giriş-çıkış saatleri) kayıt altına alınmalıdır.
15.Bu alanların girişinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren
kolonya  bulundurulmalıdır.  El  antiseptiğinin  doluluk  durumu  belirli  aralıklarla  kontrol
edilmeli ve her zaman dolu olması sağlanmalıdır.
16.Günübirlik hamamlarda ağız burun ve yüze yakın temas içeren köpük masajı ya da
kese gibi uygulamalar COVID-19 bulaşması açısından riskli olduğundan yapılmamalıdır.
17.Mikrobiyolojik kalite için rutin testler mevzuata uygun olarak yapılmalıdır.
18.Kapalı havuzlarda toplu egzersiz,  inhaloterapi, dalış dersleri vb. aktiviteler salgın
süresince yapılmamalıdır.
19.Duş bataryası, musluk, sabunluk vb. malzemelerin sensörlü olanlarının kullanımı
teşvik edilmelidir.
20.Bu alanlardaki kafe ve restoran benzeri hizmet bölümleri kapalı olmalıdır. Su,
meşrubat ve ambalajlı dondurma dışında içecek ve yiyecek satışı yapılmamalıdır. Kafe ve
restoran hizmeti verilmeye başlanması durumunda COVID-19 Kapsamında Turizm İşletme
Belgeli Restoran, Lokanta, Kafe ve Yeme-İçme İşletmelerinde Alınması Gereken Önlemlere
uyulmalıdır.
21.Bu alanların otel, apart otel vb. konaklama tesisi içinde olması durumunda Sağlık
Bakanlığı COVID-19 Kapsamında Konaklama Tesisleri İçin Korunma ve Kontrol Önerilerine
uyulmalıdır.
B- ORTAM DÜZENLEMESİ
1. Günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve jakuzilerde
COVID-19  kapsamındaki  tüm  işleyişten  sorumlu  en  az  bir  personel  sürekli  olarak
bulundurulmalıdır.
2.Bu alanlarda görünür yerlere önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve
işletmende uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
3.Girişte ve belirli noktalarda el antiseptiği veya el yıkama lavaboları oluşturulmalıdır.
4.Bu alanlarda kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini
engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici koyulmalıdır.
5.Günübirlik  Hamam,  Sauna,  Buhar  Odaları  ile  Jakuzilerde  çalışanlar  dahil  4
metrekareye 1 kişi olacak şekilde kapasite belirlenmelidir.
6.Kapalı havuz içinde 8 metrekareye 1 kişi olacak şekilde kapasite belirlenmelidir.
7.Sauna, masaj salonları ve çocuk kulüpleri mümkün olduğu kadar kullanılmamalıdır.
Kullanımı durumunda rezervasyonla sınırlı sayıda kayıt tutularak kullanılmalı, bu alanların
mekanik temizlikleri ve havalandırmaları düzenli aralıklar ile yapılmalıdır.
8.Fizik  tedavi  birimlerinde  kişisel  odalarda  yapılan  uygulamalar  sırasında  sosyal
mesafe kuralına dikkat edilmeli, bu odalarda çoklu kullanıma izin verilmemelidir
9.Dinlenme koltukları ve şezlonglar arası mesafe en az 1,5 metre olmalıdır.
10.Şezlongların  üzerinde  kumaş  minder  kullanılmamalıdır.  Yıkanabilir/silinebilir
minderler kullanılmalı ve her kullanımdan sonra temizlenmelidir.
11.Soyunma  odalarında  mesafeye  dikkat  edilmeli,  dolaplar  her  kullanımdan  sonra
temizlenmelidir.
12.İşletme tarafından sunulan bornoz ve havlular ambalajlı olmalıdır. Günlük olarak
değiştirilmelidir. Bornoz, havlu vb. tekstil ürünleri en az 60 derecede yıkanmalıdır.
C- PERSONELE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.Personelin çalışma tarihi, saati ve randevulu müşteri bilgisi kayıt altına alınmalıdır.
2.Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri konusunda
bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
3.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan, COVID-19 tanısı
alan veya temaslısı olan personel çalıştırılmamalıdır.
4.Personele günlük ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateş (38 o C derecenin üzerinde), öksürük,
burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gösteren personel tıbbi maske takılı olarak sağlık
kurumuna yönlendirilmelidir. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberi doğrultusunda hareket
edilmelidir.
5.Çalışan personelin tümü günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları dışındaki
ön  ofis,  resepsiyon  ve  dinlenme  alanlarında  kuralına  uygun  maske  takmalı,  maske
nemlendikçe  ya  da  kirlendikçe  değiştirilmeli,  değiştirilmesi  öncesinde  ve  sonrasında  el
antiseptiği kullanılmalıdır.
6.Günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve jakuzilerde
hizmet verme sırasında en az 1 metre olan mesafeye uyulmalıdır.
7.Eldivenin  doğru  kullanılmaması  COVID-19  bulaş  riskini  artırabileceğinden
çalışanlar kart, para veya fiş alırken teması önlemek için eldiven kullanmamalıdır. Ellerin
yıkanması veya el antiseptiği kullanılması yeterli olacaktır.
8.Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak
için,  eller  en  az  20  saniye  boyunca  su  ve  sabunla  yıkanmalı,  su  ve  sabunun  olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
9.Çalışan personel dinlenme alanlarında da en az 1 metrelik mesafeyi korumalı ve
maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı
için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalıdır.
10.Bir metreden yakın temas gerektiren durumlar için tıbbi maske yeterlidir.
D- MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.Ateş,  öksürük,  burun  akıntısı,  nefes  darlığı  gibi  belirtileri  olan,  COVID-19  ve
temaslısı olan kişiler günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar odaları ile kapalı havuz ve
jakuzileri  kullanmamalıdır.  Bunun  için  girişte  sağlık  beyanı  alınmalı,  ateş  ölçümü
yapılmalıdır. Ateş (38 o C derecenin üzerindeki), öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi
belirtiler  gelişirse,  tıbbi  maske  takılı  olarak  sağlık  kurumuna  yönlendirilmelidir.  Sağlık
Bakanlığı COVID-19 Rehberi doğrultusunda hareket edilmelidir.
2.Kişiler mesafeye (en az 1 metre) uymaları konusunda uyarılmalıdır.
3.Su ve buharla maskenin ıslanabileceği alanlar dışında beklerken, dinlenirken ya da
soyunup  giyinirken  kişiler  maske  takmalıdır.  Girişte  maskesi  olmayanlar  için  maske
bulundurulmalıdır.
4.El hijyeni el hijyenine dikkat edilmelidir. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20
saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el
antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun
kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
5.Kişilerin  kendilerine  ait  havlu,  bornoz  ve  peştamal  getirmesi/kullanması  teşvik
edilmelidir. Havlular kişiye özel olmalıdır. Havlu, bornoz, peştamal vb. tekstil ürünleri en az
60 derecede yıkanmalıdır.
6.Hamam tası kese, lif, sünger gibi malzemeler müşteriye özel olmalı ve başka bir
müşteride kullanılmamalıdır. Bu malzemelerin kişide bulunmaması durumunda paketli olarak
yeterli  sayıda  tesiste  bulundurulması  sağlanmalıdır.  Hamam  tası  ortak  kullanılacaksa  her müşteri sonrasında su ve sabunla yıkanmalıdır.
7.Bu  alanlardaki  plastik  ve  çelik  yüzeylere  dokunulduğunda  yüze,  göze,  ağız  ve
buruna dokunulmamalı, dokunulduğunda eller su ve sabunla yıkanmalı ya da el antiseptiği
kullanılmalıdır.
8.COVID-19 temas riskini artıracağından günübirlik hamam, kaplıca, sauna, buhar
odaları ile kapalı havuz ve jakuzilerde uzun süre kalınmamalıdır.
9.COVID-19  ishal  belirtileri  ile  de  seyredebileceğinden  özellikle  tuvalet  eğitimini
tamamlamamış  (dışkı  kontrolü  olmayan),  bez  kullanan  veya  ishal  belirtileri  olan
bebek/çocuklar bu alanlara alınmamalıdır.
10.Çocukların mesafeyi korumaları zor olacağından bu alanlar ebeveyn gözetiminde
kullanılmalıdır.
E- CANKURTARANLARA/SAĞLIK PERSONELİNE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.Cankurtaranlar/sağlık personeli mutlaka FFP2/N95 maske, eldiven bulundurmalıdır.
2.Resüsitasyon (canlandırma) işlemi için; suni solunum maskesi, balon ventilasyon
bulundurmalıdır.
3.Cankurtaranlar/sağlık personeli canlandırma ve ilkyardım gibi COVID-19 açısından
yüksek  riskli  girişimler  yaptığından  standart  enfeksiyon  kontrol  önlemlerine  uygun
çalışmalıdır.
4.Cankurtaranlar/sağlık  personeli  tarafından  yapılan  canlandırma  ve  ilkyardım
işlemleri 1 metreden yakın temas gerektiren ve aerosol oluşturan işlemler olması nedeniyle bu işlem sırasında mutlaka FFP2/N95 maske ve eldiven kullanmalıdır.
5.Sağlık  personeli  kaplıcayı  kullanan  kişileri  COVID-19  semptomları  açısından
günlük olarak takip etmelidir.
F- TEMİZLİK, DEZENFEKSİYON VE HAVALANDIRMA
1.Bu alanların genel temizliği her gün su ve deterjanla düzenli olarak yapılmalıdır. Toz
çıkaran  süpürme  veya  yüksek  basınçlı  su  veya  kimyasal  püskürtme  işlemlerinden
kaçınılmalıdır. Temizlik bezleri tek kullanımlık olmalıdır.
2.Havuzların temizliği ve dezenfeksiyonu için ilgili mevzuata uyulmalıdır.
3.Temizlik  yapan  personelin  tıbbi  maske  ve  eldiven  kullanması  sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp işletmedeki çöp kutusuna atmalı
ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
4.Sık  dokunulan  yüzeylerin  (musluklar,  duş  bataryaları,  kapı  kolları,  masa-sehpa
yüzeyleri şezlonglar, gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik
sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır
suyu  (Sodyum  hipoklorit  Cas  No:  7681-52-9)  kullanılabilir.  Klor  bileşikleri  yüzeylerde
korozyon  oluşturabilir.  Dayanıklı  yüzeyler  için  kullanılması  önerilen  bir  dezenfektandır.
Tuvaletlerin dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
5.Klor  bileşikleri  ile  temizlik  yapılmasının  uygun  olmadığı  yazar  kasa,  bilgisayar
klavyeleri,  telefon  ve  diğer  cihaz  yüzeyleri  %70’lik  alkolle  silinerek  dezenfeksiyon
sağlanmalıdır.
6.Ödemelerin tercihen temassız ödeme şekilleriyle yapılması teşvik edilmelidir. Kişiler
ödeme  terminalini  kullanır  ve  dokunurlarsa  hemen  arkasından  %70’lik  alkol  ile
temizlenmelidir.
7.Kullanılan  dezenfektanların  Sağlık  Bakanlığı  tarafından  ruhsatlandırılmış  olması
gereklidir.
8.Dezenfektan  ile  deterjan  vb.  kimyasal  maddeler  karıştırılmamalı,  iyi  havalanan
alanlarda hazırlanmalı, güneş görmeyen ve serin alanlarda muhafaza edilmelidir.
9.Banyo, duş yerleri ve tuvaletlerde mesafe kuralına dikkat edilmelidir.
10.Duş bataryası, musluk, sabunluk vb. malzemelerin sensörlü olanlarının kullanımı
teşvik edilmelidir.
11.Duş ve tuvaletler sık aralıklarla mümkünse her kullanımdan sonra temizlenmelidir.
12.Tuvalet ve lavabolarda su, sıvı sabun, tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu ve çöp kutusu
bulundurulmalıdır.
13.Duş, kabin, tuvalet vb. yerlerin kapı ve pencereleri açılarak sık sık havalandırılması
sağlanmalıdır.
14.Merkezi havalandırma sistemleri bulunan yerlerin havalandırılma işlemi temiz hava
sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre
değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.
15.Serinletme amacıyla vantilatör (su buharlılar dahil) kullanılmamalıdır.
16.Tekerlekli  sandalye  ve  rehabilitasyon  amacı  ile  kullanılan  araç-gerecin  her
kullanımdan sonra uygun şekilde temizliği yapılmalıdır.
3. SPOR MERKEZLERİ/TESİSLERİ VB. YERLERDE ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
A) GENEL ESASLAR
1.  Koronavirüs  salgınının  yayılmasının  engellenmesi  için  bu  Genelge  dışında  diğer
Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek tedbirlere de
işletmelerin uymaları için gerekli tedbirler ve kararlar alınacak, Bakanlıklar ve kamu kurum
veya kuruluşlarının almış olduğu kararlar kapsamında uygulamada sorun olması durumunda
gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra uygulamanın yürütülmesi sağlanacaktır.
2. Tüm işletmeler için temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri ile müşteri ve personelde
hasta,  semptomlu,  şüpheli  durumların  varlığı  ve  acil  hallerde  ulaşılacak/yönlendirilecek
kişi/kurumları,  hastalık  belirtileri  gösteren  müşteriye  personelin  yaklaşımını  ve  alınacak
önlemleri kapsayan “İşletme İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır. Bu planın hazırlanması
için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili bölümünden yararlanılacak
ve bu Planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi sağlanacaktır.
a. İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
b. İşletme, müşteri ve çalışanlara ilişkin tedbirler, denetim ve sosyal mesafe önlemleri,
c. İşletme personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
d. Müşterilerin ve personelin işletmenin tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken sağlık ve hijyen kuralları,
e. Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme sıklığı (en
fazla  2  saati  aşmamak  kaydıyla),  temizlik/dezenfektesi  için  kullanılacak  araç,  gereç  ve
malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartlar,
f. İşletmeye kabulü yapılacak gıda, temizlik vb. maddeler gibi işletme dışından gelen her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle temas edecek işletme personelinin ad, soyad ve telefon bilgileri ile bu kişilerle temasının en aza indirilmesine yönelik tedbirler (ilgili personel temas ettiği kişilerin ad, soyad ve telefon bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün süreyle muhafaza edilecektir.),
g.Müşteri  ve  personelde  hasta,  semptomlu,  şüpheli  durumların  varlığı  ve  acil  hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek  işletmeye  en  yakın  sağlık  kuruluşu,  adresi,  telefon  numarası,
kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları, yer alacaktır.
3.  Plan  düzenli  aralıklarla  değerlendirilecek,  uygulamada  karşılaşılan  sorunlar,  getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave tedbirler
dikkate alınarak güncellenecektir.
4.  Tesis  işletmecileri,  tesisin  tamamında  sosyal  mesafe  önlemlerini  almakla  yükümlü
olacaktır. Genel kullanım alanlarına ve antrenman düzenine ilişkin bu Genelgede belirtilen
mesafeler göz önüne alınarak gerekli plan hazırlanır, tesisin müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilir ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve misafir ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken COVID19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenir.
5. Koronavirüs sorumlusu/sorumluları tarafından gerektiğinde ibraz edilmek üzere hijyen ve
temizlik tedbirlerinin kontrolü başta olmak üzere her tedbir alanına ilişkin günlük/periyodik
izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanacaktır.
6.  Koronavirüs  sorumlusu/sorumluları  söz  konusu  formları  kullanarak  günlük  olarak
işletmede alınan tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken
ilave tedbirler konusunda işletme sahibini/yönetimini bilgilendirecektir.
7. İşletme İçi Salgın önleme Tedbir Planı kapsamında uyulması gereken kuralları gösteren
afişler işletmede personel ve müşterilerin kolaylıkla görebileceği alanlara asılacaktır.
8. İlgili federasyonlarının izni ile yapılacak müsabaka, antrenman ve hazırlık süreçleri hariç
olmak  üzere  spor  merkezleri,  tesisleri  ve  salonlarında  takım  ve  temas  halindeki sporlar, müsabakalar,  eğlence  amaçlı  maçlar  veya  kişilerin  birbirleriyle  yakın  temas  gerektiren
antrenmanlar yapılmayacaktır. (futbol, basketbol, voleybol, taekwondo, güreş, karate vb.)
9.  Spor  merkezleri,  tesisleri  ve  salonlarında  içeride  6  metrekareye  1  kişi  olacak  şekilde
girişlere müsaade edilecektir. Bu alanlarda yapılacak her türlü aktivite için kişiler arası mesafe en az 2 metre olarak belirlenecektir.
10. Güreş, karate, boks, taekwondo vb. spor faaliyetlerinin temassız antrenmanları ile diğer
spor amaçlı etkinlikler (yoga, plates, zumba, golf, tenis vb.) metrekareye düşen insan sayısınıve 2 metre mesafe şartını ihlal etmemek şartı ile yapılabilecektir.
11. Spor faaliyetleri dışında spor merkezleri, tesisleri ve salonlarında maske takılması zorunlu olacaktır. (Bez maske takılması yeterlidir. N95/FFP2 maskeler kullanılmamalıdır.) 12. Kafe tarzı yeme içme yerleri Sağlık Bakanlığının Restoran, Lokanta, Kafe çalışma rehberine göre hizmet verebilir.
13.  Spor  merkezleri/tesisleri vb. yerlerin girişine Covid-19 önlemleri ile ilgili  afişler  (el
yıkama, maske kullanımı ve içeride uyulması gereken kurallar) asılacak, uygun yerlerde el
antiseptiği bulundurulacaktır.
14.  Varsa  girişlerde  uygulanan  parmak/avuç  izine  dayalı  geçiş  sistemleri  geçici  olarak
kullanılmayacaktır.
15. Koşu bandı/bisiklet vb. ekipman, aralarında en az 2 metre olacak şekilde yerleştirilecektir.
16. Müşteriler randevu ile kabul edilecek, içeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış
kapıya  içeriye  girilmesini  engelleyecek  basit  bir  uyarıcı/engelleyici  konulacaktır.  Bu
uygulama, kapının her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon
ya da şeritle olabileceği gibi kasa, plastik duba gibi blokaj bir materyalle de sağlanabilecektir.
17. Müşterilerin  giriş/çıkış  saatleri  kaydedilecektir. (Seans ile  çalışılıyorsa, hangi seansta
kimlerin geldiği ve çalıştığı kaydedilmelidir.)
18.  Giriş  ve  çıkışlara  pedallı  ve  kapaklı  çöp  kutusu  konulacak  ve  düzenli  olarak
boşaltılacaktır.
19. Üyelik sözleşmelerine Covid-19 politikaları ve rezervasyon prosedürleri ile ilgili açıklama
eklenecektir.
20. Bu alanlarda herkes tarafından ortak kullanılacak şekilde (su sebili, meyve ikramı vb.)
self servis yiyecek ve içecek ikramları yapılmayacaktır. Bu tür ikramlara ancak bir çalışan
tarafından gerekli hijyen şartları sağlandıktan sonra yapılabilecektir.
21.  Müşterilerin  kullandığı  egzersiz  araçlarının  yanlarına  Sağlık  Bakanlığı  tarafından
ruhsatlandırılmış dezenfektan özelliği olan mendiller konulacaktır.
22. Spor merkezleri/tesisleri vb. yerlere misafir alınmayacaktır.
23.  Egzersiz  aralarındaki  dinlenme  molaları  dışında  müşterilerin  beklemesine  izin
verilmeyeceklerdir.
24. Su ve sabuna erişim kolay olacak ilgili alanlarda tek kullanımlık kâğıt havlu bulunması
sağlanacaktır.
25. İçeride ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmayacaktır.
26.  Her müşteriye sunulacak her türlü malzeme tek kullanımlık malzeme olmasına dikkat
edilecek, bu mümkün olmadığı takdirde her kullanım sonrasında tekstil malzemeleri en az
60 o C’de yıkanacaktır.
27. Mümkünse koşu bandı ve ağırlık çalışılan alanlar ayrılacaktır.
28. Sabit veya hareketli bütün alet ve cihazların elle ve vücutla temas edilen noktaları her
misafir  kullanımı  sonrası  mutlaka  silinerek  dezenfekte  edilecektir.  Kullanımdan  sonra
cihazların silinmesi ile ilgili uyarı afişleri spor salonu içinde farklı noktalara asılacaktır. Bu
konuda sesli anonslar yapılacaktır.
29.   Müşterilerin  tercihen  temassız  olmak  üzere  nakit  olmayan  ödeme  yapmaları teşvik
edilecek, ödeme terminallerinde dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenecektir.
B) MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNLEMLER
1. Girişte ateş ölçümü yapılacak, ateşi 38 o C’den yüksek olanlar ile ateş, öksürük, burun
akıntısı,  solunum  sıkıntısı  belirtileri  olan,  Covid-19  vakası  veya  temaslı  olanlar  içeri
alınmayacak, tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna yönlendirilecektir.
2. Müşteriler randevu ile gidecek ve randevu saatine uyacaktır.
3.  İçeride  uyulması  gereken  kuralları  açıklayan  bilgilendirme  afişleri  görünür  yerlere
asılacaktır.
4. Müşteriler yanlarında kişisel havlu ve mat vb. malzemeleri götürecek, havlular işletme
tarafından  karşılanması  halinde  poşetli  veya  görevli  tarafından  verilecek,  mat  türü
malzemenin de her kullanıcıdan sonra dezenfeksiyonu sağlanacaktır.
5. Diğer müşteriler ve çalışanlar ile aradaki mesafe korunacaktır.
6. Yüz bölgesinin aletlere ve zemine değme olasılığı olan hareketler yapılmayacaktır.
7. İçeri girdikten sonra eller yıkanacak ya da el antiseptiği kullanılacaktır.
8.Mecbur  olmadıkça  yüzeylere  dokunulmayacak,  dokunulduğunda  el  antiseptiği
kullanılacaktır.
9. Ağırlık istasyonlarının birden fazla kişinin set aralarını paylaşarak aynı anda kullanımına
izin  verilmemelidir.  Bir  kişinin  istasyonla  işi  tamamen  bittikten  sonra  diğer  müşteri
kullanmalı, her müşteri sonrası cihazın el ve vücutla temas eden noktaları silinerek dezenfekte edilmelidir.
10. Spor sırasında eller yüze değdirilmemelidir.
11. Yiyecek ve içecek talebinde bulunulmamalıdır.
C) PERSONELE YÖNELİK ÖNLEMLER
1.  Çalışan  personelin  Covid-19’un  bulaşma  yolları  ve  korunma  önlemleri  hususunda
bilgilenmesi sağlanacaktır.
2. Çalışanların giriş kapısında ateş ölçümü yapılacak, ateş ölçen personel tıbbi maske ve yüz koruyucu  siperlik  kullanacak,  ateşi  38 o C’dan  yüksek  olanlar  içeri  alınmayacaktır. Ateş,öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, Covid-19 vakası veya temaslısı çalışanlar tıbbi maske takılarak Covid-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumunayönlendirilecektir.
3. Çalışma düzeni gerekli en az personel bulunacak şekilde planlanacaktır.
4.  Çalışan  personelin  tümü  kuralına  uygun  maske  takacak,  maske  nemlendikçe  ya  da kirlendikçe değiştirilecek, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılacaktır.
5. Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanacak, el hijyenini sağlamak için, eller
en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılacaktır.
6. Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik mesafeyi koruyacak ve maske
takmayı sürdürecektir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı için
bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanacaktır.
Ç) TEMİZLİK, DEZENFEKSİYON VE HAVALANDIRMA
1. Her gün düzenli olarak temizlik yapılacaktır.
2. Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilecek, toz çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılacaktır.
3.  Temizlikte  özellikle  sık  dokunulan  yüzeylerin  (kapı  kolları,  telefon  ahizeleri,  masa
yüzeyleri,  spor  aletlerinin  el  ve  vücudun  sık  değdiği  bölümleri  gibi)  temizliğine  dikkat
edilecek, bu amaçla su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış
çamaşır suyu kullanılabilecektir. Tuvalet dezenfeksiyonu için ise 1/10 sulandırılmış çamaşır
suyu kullanılacaktır.
4. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz
yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek gerekli dezenfeksiyon sağlanacaktır.
5. Koşu bantları, bisikletler, ağırlık aletleri vb. düzenli olarak temizlenecek, %70’lik alkol ile
dezenfekte  edilecektir.  Bu  aletlerin  sık  dokunulan  yüzeyleri  her  müşteriden  sonra
temizlenecektir.
6.  Temizlik  için  Sağlık  Bakanlığı  tarafından  ruhsatlandırılmış  yüzey  dezenfektanları
kullanılabilecektir.
7. Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılacak ve her kullanım sonrası uygun şekilde
temizlenecektir.  Yıkanabilen,  tekrar  kullanılan  temizlik  malzemelerin  en  az  60
o C’de yıkanacaktır.
8. Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılacaktır.
9. Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulacak, hava ile el kurutma
cihazları çalıştırılmayacaktır.
10. Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulacak, su ve sabunlar mümkünse fotoselli olacaktır.
11.  Duş  ve  soyunma  kabinlerinin  temizliği  her  müşteri  kullanımından  sonra  tekrar
yapılacaktır.
12.  Temizlik  yapan  personelin  tıbbi  maske  ve  eldiven  kullanması  sağlanacak,  temizlik
sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp spor salonundaki çöp kutusuna atacak,
ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkayacaktır.
13.  Merkezi  havalandırma  sistemleri  bulunan  yerlerin  havalandırması  temiz  hava
sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenecek, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılacaktır.
14. Spor salonları sık sık havalandırılacaktır.
4. LOKANTA,  RESTORAN,  KAFE  VB.  İŞYERLERİNDE  ALINMASI  GEREKEN
ÖNLEMLER
A-GENEL ESASLAR
22.Lokanta veya restoran (alkollü ve alkolsüz), pastane, kafe, kafeterya, kahvehane,
kıraathane, kır bahçesi, dernek lokalleri ve çay bahçeleri  faaliyetlerini saat 22.00’a kadar
sürdürebileceklerdir. Söz konusu işletmeler saat 22.00’dan sonra temizlik, ertesi güne hazırlık vb. nedenlerle müşteri almamak kaydıyla çalışabileceklerdir
23.Şehirlerarası yol güzergâhları üzerindeki dinlenme tesisleri içinde yer alan lokanta,
restoran vb. yerlerin kapanış saatleri İl/İlçe Hıfzıssıhha Kurulları tarafından belirlenecektir.
24.Bu genelge kapsamında faaliyete başlayacak iş yerlerinde temasa neden olabilecek
dans/oyun  vb.  amaçla  müzik  yayını  (canlı  müzik  dahil)  yapılmayacaktır.  Ancak  sadece
müşterilerin dinlemesine yönelik olan müzik yayını (canlı müzik dahil) yapılabilecektir.
25.Bu genelge kapsamında faaliyete başlayacak iş yerlerinde iskambil, okey, tavla
oyunlarına ve nargile satışına geçici bir süreliğine izin verilmeyecektir.
26.Koronavirüs salgınının yayılmasının engellenmesi için bu Genelge dışında diğer
Bakanlıklar ve kamu kurum veya kuruluşları tarafından ilan edilmiş/edilecek tedbirlere de
işletmelerin uymaları için gerekli tedbirler ve kararlar alınacak, Bakanlıklar ve kamu kurum
veya kuruluşlarının almış olduğu kararlar kapsamında uygulamada sorun olması durumunda
gerekli koordinasyon sağlandıktan sonra uygulamanın yürütülmesi sağlanacaktır.
27.Açık  alanı  ve  bahçesi  bulunan  işletmelerin  öncelikli  olarak  müşterilerini  bu
alanlarda  kabul  etmesi  esas  olacak,  müşteri  yoğunluğuna  göre  kapalı  alanlar  da
kullanılabilecektir.
28.Tüm  işletmeler  için  temizlik/hijyen  uygulamaları  ve  süreçleri  ile  müşteri  ve
personelde  hasta,  semptomlu,  şüpheli  durumların  varlığı  ve  acil  hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek kişi/kurumları, hastalık belirtileri  gösteren müşteriye personelin
yaklaşımını ve alınacak önlemleri kapsayan “İşletme İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır.
Bu planın hazırlanması için Sağlık Bakanlığının yayınladığı COVID-19 Rehberinin ilgili
bölümünden yararlanılacak ve bu planda aşağıdaki hususlara yer verilmesi sağlanacaktır.
h.İşletmenin koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
i. İşletme,  müşteri  ve  çalışanlara  ilişkin  tedbirler,  denetim  ve  sosyal  mesafe
önlemleri,
j.İşletme personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
k.Müşterilerin ve personelin işletmenin tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken
sağlık ve hijyen kuralları,
l.Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme sıklığı
(en fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak araç, gereç ve
malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartlar,
m.İşletmeye kabulü yapılacak gıda ve temizlik maddeleri gibi işletme dışından gelen
her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle temas edecek
işletme  personelinin  ad,  soyad  ve  telefon  bilgileri  ile  bu  kişilerle  temasının  en  aza
indirilmesine  yönelik  tedbirler (ilgili personel  temas ettiği  kişilerin ad, soyad ve  telefon
bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün süreyle muhafaza edilecektir.),
n.Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil hallerde
ulaşılacak/yönlendirilecek  işletmeye  en  yakın  sağlık  kuruluşu,  adresi,  telefon  numarası,
kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları, yer alacaktır.
29.Plan  düzenli  aralıklarla  değerlendirilecek,  uygulamada  karşılaşılan  sorunlar,
getirilen çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave
tedbirler dikkate alınarak güncellenecektir.
30.Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlü
olacaktır.  Genel  kullanım  alanlarına  ve  oturum  düzenine  ilişkin  bu  Genelgede  belirtilen
mesafeler göz önüne alınarak oturma planı hazırlanır, tesisin misafir kapasitesi mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun sayıda misafir kabul edilir ve kapasite bilgisi tesisin girişinde görülebilir bir yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde veya dış cephesinde ve misafir ile personelin kolayca görebileceği genel kullanım alanlarında, tesiste uygulanan ve uyulması gereken COVID-19 tedbirleri ve kurallarının yer aldığı panolar düzenlenir.
31.Koronavirüs  sorumlusu/sorumluları  tarafından  gerektiğinde  ibraz  edilmek  üzere
hijyen  ve  temizlik  tedbirlerinin  kontrolü  başta  olmak  üzere  her  tedbir  alanına  ilişkin
günlük/periyodik izleme formları ve kontrol listeleri hazırlanacaktır.
32.Korona virüs sorumlusu/sorumluları söz konusu formları kullanarak günlük olarak
işletmede alınan tedbirleri denetleyecek, aksaklıkları giderecek ve varsa alınması gereken
ilave tedbirler konusunda işletme sahibini/yönetimini bilgilendirecektir.
33.İşletme İçi Salgın önleme Tedbir Planı kapsamında uyulması gereken kuralları
gösteren afişler işletmede personel ve müşterilerin kolaylıkla görebileceği alanlara asılacaktır.
34.Söz konusu işletmelerde çalışanların ve işletmecilerin tıbbi/bez maske veya siperlik
kullanması zorunludur.
35.Müşteriler  işletmeye  maskeli  olarak  kabul  edilecek,  müşterilerin  yeme-içme
faaliyeti dışında maske takması takip edilecektir.
36.İşletme girişinde talep edilmesi halinde müşterilere verilmek üzere yeterli miktarda
maske hazır bulundurulacaktır.
37.İşletme girişinde herkesin (çalışanlar dahil) termal kamera veya temassız dijital
termometre  ile  ateşleri  ölçülecektir.  Ateşi  38  dereceden  yüksek  olduğu  tespit  edilen
müşteri/müşteriler içeri alınmayarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilecektir.
38.İşletme  girişlerinde  dezenfektan  bulundurulacak  ve  müşterilerin  ellerini
dezenfektan ile temizlemelerinden sonra içeri girişleri sağlanacaktır.
39.İşletme bünyesinde bulunan mescitler 22/05/2020 tarihli ve 8357 sayılı Genelge
hükümlerine uygun olarak kullanıma açılabilecektir. Mescitlerin anılan Genelge kapsamında
kullanımına ilişkin gerekli bilgilendirmeler/uyulması gereken kurallar (afiş, pano vb.) mescit girişlerine  asılacak,  bu  koşullar  haricinde  mescitlerin  kullanılmasına  kesinlikle  müsaade
edilmeyecektir.
40.İşletme  giriş  ve  ıslak  zemin  mekanlara  çıkan  kapılar  hariç  iç  mekân  kapıları
sensörlü değilse mutlaka açık bulundurulacaktır.
41.Kıraathane,  kahvehane,  kafe,  kafeterya,  dernek  lokalleri,  kır  bahçeleri  ve  çay
bahçelerinde plastik veya karton bardak kullanılması esas olacak, cam vb. bardak kullanılması durumunda  bardaklar  her  kullanımdan  sonra  en  az  60  derecede  deterjan kullanılarak yıkanacaktır.
42.İşletmeler  tarafından  park  hizmetinin  verilmesi  durumunda  valeler  eldiven
kullanmayacak, her araç teslim alma ve teslim etme hizmetinden önce ve sonra ellerini uygun antiseptik ile temizleyecek ve araçlara maskesiz binmeyeceklerdir. Ayrıca araçta temas edilen her  nokta  (kapı  kolu,  direksiyon,  vites  vb.)  temizlendikten  sonra  araç  müşteriye  teslim edilecektir.
B- İŞLETME İÇİ VE SERVİSE İLİŞKİN KURALLAR
13.Yemek salonları, giriş alanı ve holü, ilave salonlar gibi genel alan kullanımları ve
açık alanlar dahil tesisin tamamı sosyal mesafe planına uygun olarak düzenlenir. Tesisin
içinde veya dışarısında sıra oluşabilecek her yerde (lavabo önleri, varsa sigara içme alanları
vb.) 1,5 metre ara ile sosyal mesafe işaretlemeleri yapılır.
14.Servis yapılan masalar arası mesafe 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm
olacak şekilde düzenlenecektir. Mesafe ayarlamasının yapılamayacağı işletmelerde bir masa dolu bir masa boş olacak şekilde müşteri kabul edilebilecektir.
15. Masaların sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanacak, masa yanlarına sandalye
konularak oturma düzeni oluşturulmayacaktır.
16. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanacak (masa kapasitesinin yarısı kadar müşteri çapraz şekilde oturtulacaktır.) veya grup halinde  gelen  misafirler  için  masa  birleştirilebilecek  ancak   bu  durumda  da  yan  yana sandalyeler arası 60 cm kuralı ve diğer masalarla 1,5 metre mesafe kuralı hiçbir şekilde ihlal edilmeyecektir.
17.Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanacaktır.
18.Yan  yana  tek  kişilik  oturma  düzeni  olan  bar  masası  şeklindeki  masalarda
sandalyeler  arası  mesafe  1  metre  olacak  şekilde  düzenlenecek,  personel  ile müşterinin doğrudan yüz yüze kaldığı bar masalarında banko genişliği 1 metre olma ve bu alanda çalışan personelin maske ve siperliği aynı anda kullanması şartıyla kullanılabilecektir.
19.İşletmeye  aynı anda  alınabilecek müşteri sayısı  1  ve  2  nci maddede belirtilen
sistematiğe uygun olarak belirlenerek işletme girişine görünebilir şekilde asılacaktır.
20.Müşteri sayısı maksimuma ulaştığında içeri müşteri alınmayacaktır.
21.Açık  alanlar  dâhil  işletmenin  tamamı  mesafe  kurallarına  uygun  olarak
düzenlenecektir.
22.İşletmenin içinde veya dışında sıra oluşabilecek her yerde 1 metre ara ile zeminde
mesafe işaretlemeleri yapılacaktır.
23.Mesafe  ve  oturma  düzeni  kuralları,  aynı  aileden  olan  müşteri  grubu  için
uygulanmayacaktır.
24.Çay/kahve makinesi, su sebilleri, içecek makinesi gibi araçların kaldırılması veya
misafirin servis elemanı aracılığıyla servis alması sağlanacaktır.
25.Servis  personeli,  servis  esnasında  mesafe  kurallarını  korumaya  ve  temastan
kaçınmaya özen gösterecektir.
26.Her masada yeterli sayıda  en az %70 alkol içeren kolonya veya el antiseptiği
bulundurulacaktır.
27.Yemek masaları ve sandalyeler, servis malzemeleri, şeker, tuz, baharat, peçete,
menü gibi malzemelerin her misafir kullanımından sonra silinerek uygun şekilde temizliği ve
dezenfeksiyonu sağlanır. Mümkünse tek kullanımlık şeker, tuz, baharat, peçete kullanılır,
mümkün olmadığı takdirde 2 set bu amaçla tuz, baharat malzemeleri bulundurulur, her bir
müşteri için dış yüzeyleri temizlendikten sonra dönüşümlü olarak kullanılır. Masa örtüleri her
misafir kullanımı sonrasında değiştirilir.
28.Kullanılacak metal çatal, kaşık, bıçaklar gerekli hijyen şartlarında temizlendikten
sonra  hijyen  şartlarında  kapalı  ortamlarda  muhafaza  edilerek  el  değmeden  müşteriye
sunulacaktır.
29.Açık  büfe  uygulaması  yapılması  halinde  açık  büfenin  müşteri  tarafına  müşteri
erişimini  engelleyecek  şekilde  pleksiglas  veya  benzeri  bariyer  yapılacak,  servis  işletme
çalışanı tarafından yapılacaktır.
30.İşletmede  asansör  kullanılıyorsa,  asansör  içine  1’er  metre  ara  ile  mesafe  yer
işaretleri  yapılarak,  toplam  kapasitesinin  üçte  birini  geçmemek  kaydıyla  kapasitesi
belirlenecek ve yazılı/görsel bilgilendirme yapılacaktır.
31.İşletmeni kapalı alanlarındaki çocuklara ayrılmış oyun odası gibi alanlar hizmete
açılmayacaktır. İşletmelerin açık alanlarındaki çocuk oyun grupları (salıncak, kaydırak vb.)
Periyodik Olarak temizlenmek şartı ile kullanılabilir.
32.Mümkün olduğunca temassız ödeme alınacaktır. Temaslı pos cihazı kullanılması
halinde, her kullanımdan sonra cihazın temizlik ve dezenfeksiyonu yapılacaktır.
33.Kasada ödeme alan personel maske veya siperlik kullanacaktır. Kasa önünde sıra
beklerken durulması gereken yerlere, müşterilerin aralarında en az 1 metre mesafe olacak
şekilde yer işaretlemesi yapılacaktır. Ödeme noktalarında dezenfektan bulundurulacaktır.
34.Self servis hizmet veren işletmelerde sıra yoğunluğunu önleyecek veya kontrol
altında tutacak tedbirler alınacaktır.
C- TEMİZLİK, HİJYEN VE HAVALANDIRMA KURALLARI
11. Tüm  alanların  temizliği,  yüzeyin  niteliğine  göre  standartlara  uygun  ürün
kullanılarak, uygun sıklıkta yapılacaktır.
12. İşletmenin tamamında kapı kolları, asansör düğmeleri, elektrik düğmeleri, pos
cihazı,  televizyon  kumandası,  telefon,  bilgisayar  klavyesi,  menü,  masa  üstleri  gibi  el
temasının yoğun olduğu yüzeyler sık sık su ve deterjanla temizlenecek, 1/100 sulandırılmış
çamaşır  suyu  ile  dezenfeksiyonu  sağlanacak,  klor  bileşiklerinin  zarar  verdiği  pos  cihazı,telefon, bilgisayar klavyesi gibi yüzeylerde ise %70’lik alkol bazlı ürünler kullanılacaktır.
13. Genel  kullanım  alanlarının  ve  müşteri  tuvaletlerinin  girişlerinde  dezenfektan
bulundurulacaktır.
14.Tuvaletlerde teması mümkün olduğunca azaltabilmek amacıyla muslukların, sıvı
sabun ünitelerinin mümkünse fotoselli olması sağlanacaktır.
15. Müşteri  tuvaletlerinin  giriş  kapıları  mümkünse  otomatik  kapı  sistemi  olarak
düzenlenecek, düzenlenememesi halinde giriş kapılarının kollarının sık sık dezenfeksiyonu
sağlanacaktır.
16.Bazı işletmelerin ortak kullanıma sunduğu hasta ve özel gereksinimi olan kişiler
tarafından kullanılan tekerlekli sandalye, mama sandalyesi vb. araçlar her kullanım sonrası
mutlaka temizlenecek/dezenfekte edilecektir.
17. Tuvaletlerin  zeminleri,  klozetler,  pisuarlar  1/10;  lavabolar,  musluk  ve  batarya
başlıkları, kapı kolları 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu ile sık sık temizlenecek ve
dezenfeksiyonu sağlanacaktır.
18.Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kayıt edilir ve temizlik saatleri görünür
şekilde asılır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kağıt havlu bulundurulur.
19.Temizlik yapan personel kişisel koruyucu ekipman (eldiven ve maske) kullanır,
işlem sonrası ekipmanını işyeri çöpüne atar, su ve sabunla en az 20 saniye el temizliğini ve
hijyenini sağlar.
20. Tuvaletlerde  el  kurutma  fanları  kapatılarak  kullanım  dışı  bırakılacak,  tek
kullanımlık kağıt havlular kullanılacaktır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kâğıt havlu
bulundurulacaktır.
21.Havalandırma ve klima sisteminin, bulaşık makinesi gibi araç, gereç, malzeme ve
donanımın periyodik bakımları ve gerekli olanların sterilizasyonu sağlanacaktır. Klima ve
havalandırma sistemlerinin filtreleri periyodik olarak değiştirilecektir.
22.Klimalar  %100  dışarıdan  temiz  hava  alacak  şekilde  çalıştırılacak,  vantilatör
kullanılmayacaktır.  Merkezi  havalandırma  sistemleri  bulunan  işletmelerin havalandırması,
temiz  hava  dolaşımını  sağlayacak  şekilde  düzenlenecek  ve  sık  sık  doğal havalandırma yapılacaktır.  Klima  kullanımı  konusunda  Sağlık  Bakanlığının  yayınladığı/yayınlayacağı “Toplumda Klimaların Kullanımı” Rehberine uyulacaktır.
23.Tesisteki kapalı mahallerin tamamının sıklıkla kapı ve pencereleri açılarak doğal
havalandırması sağlanacaktır.
D-ÇALIŞANLARA YÖNELİK KURALLAR
11.İşletme  bünyesinde  görev  alan  personele  işletmede  uygulanacak  plan,  hijyenik
malzeme  ve  koruyucu  ekipmanların  kullanımı  konusunda  periyodik  temel  eğitimler
verilecek/verdirilecektir.
12.Müşteriye  hizmet  verecek  tüm  çalışanların  (fiili  olarak  görev  yaptıkları  süre
boyunca) maske veya yüz koruyucu siperlik kullanmaları zorunlu olacaktır.
13. Çalışanların sağlık kontrolü düzenli olarak yapılacak, birlikte yaşadığı kişilerin
Covid-19 açısından izlenebilmesi için çalışanlardan periyodik bilgi alınacaktır.
14. Çalışanlarda  hastalık  belirtileri  tespiti  halinde  en  yakın  sağlık  kuruluşuna
başvurması sağlanacaktır.
15. Covid-19  tanısı  alan  ya  da  Covid-19  temaslı  olması  nedeniyle  takibe  giren
çalışanın en az 14 gün çalıştırılmaması esasına riayet edilecektir.
16.Personele, çalışma yerine, misafirler ve ortam ile temasına uygun kişisel koruyucu
donanım  (maske,  tıbbi  maske,  eldiven,  yüz  koruyucu  gibi)  ile  el  antiseptiği  sağlanır ve kullanımı izlenir.17.Çalışanların kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanacaktır.
18. Aynı  vardiyada  mümkün  olduğunca  aynı  personelin  çalıştırılmasına  özen
gösterilecektir.
19.Çalışanların ortak yemek yeme, dinlenme alanları mesafe koşullarına uygun olarak
düzenlenecek, bu konuda gerekirse yer işaretleri, şerit, bariyer gibi düzenlemeler yapılacak,
bu alanların temizliği ve kurallara uygun şekilde dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanacaktır.
E- MUTFAK VE İMALAT YERLERİNE İLİŞKİN KURALLAR
6. Haşere ve zararlılarla mücadele hususları da gözetilerek COVID-19 tedbirlerine
yönelik  mutfak  temizliği  ve  gıda  güvenliğini  içerecek  şekilde  tedbirler  planlanacaktır.
Belirlenecek sorumlu personelce bu tedbirlere uyulup uyulmadığı sürekli kontrol edilecektir.
Gıda güvenliği ve mutfak hijyeni uygulamalarının ilgili mevzuat ve yönetmeliklere uygun
yapılması sağlanacaktır.
7. Gıda üretim/imalat alanına ham madde ve ürün sevklerinde ve mutfak alanında
hijyen bariyerleri, sterilizasyon cihazları el ve vücut hijyeni için gerekli alet ve ekipman
bulundurulacaktır. Mutfak ve pişirme alanlarına görevli olmayan personel giremeyecektir.
8.Bütün gıdalar kapalı dolaplarda veya üzeri kapalı şekilde muhafaza edilecektir.
9. Çapraz bulaşmayı önlemek için, işlem görmemiş gıda maddeleri ile hazırlanmış
gıdalar mutfakta birbirlerinden ayrı yerlerde muhafaza edilecektir. Ayrıca, hiçbir gıda maddesi zeminle temas ettirilmeyecektir.
10.Mutfak ve ilişkili alanların, mutfakta kullanılan her türlü donanım ve ekipmanın,
tezgâh ve saklama alanlarının temizlik ve hijyeni düzenli olarak sağlanacaktır. Elle sık temas
eden yüzeyler 1/100’lük çamaşır suyu ile düzenli olarak silinecektir.
11. Mutfak personelinin çalışma esnasında iş kıyafeti ve kişisel koruyucu ekipman
(maske,  siperlik)  kullanmaları,  ellerini  düzenli  olarak  yıkamaları  ve  antiseptik  ile
temizlemeleri sağlanacaktır.
12.Mutfakta, personelin uyması gereken kurallar ve iyi hijyen uygulamaları ile ilgili
görsel/yazılı bilgilendirme yapılacaktır.
13. Mutfakta  çalışan  personelin  işletmenin  diğer  alanlarında  çalıştırılmaması
sağlanacaktır.
5.KAHVEHANE ve KIRAATHANELERDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
A-GENEL ESASLAR
1.Kahve/kıraathaneler faaliyetlerini saat 22.00’a kadar sürdürebilecektir.
2.İçeride  kalabalık  oluşmasını  engellemek  için,  dış  kapıya  içeriye  girilmesini
engelleyecek  basit  bir  uyarıcı/engelleyici  konulmalıdır.  Bu  kapının  her  iki  tarafından
tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa,
plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir.
3.Müşteriler ve çalışanlar sosyal mesafe kurallarına uymalı, kişisel hijyene dikkat
etmeli  ve  maske  kullanma  kurallarına  uymalıdır.  Kahve/kıraathane  girişine  COVID-19
kapsamında  alınması  gereken  önlemlerle  ilgili  afişler  (el  yıkama,  maske  kullanımı  ve
kahve/kıraathane  içinde  uyulması  gereken  kurallar)  asılmalıdır.  Kahve/kıraathanelerin
girişinde ve içerde el antiseptiği bulundurulmalıdır
4.Kahve/kıraathanelerin giriş ve çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı ve
düzenli olarak boşaltılmalıdır.
5.Kahve/kıraathanelere  maskesiz  müşteri/  çalışan  alınmamalıdır.  İçerde  maske
takmaya devam etmelidirler.
6.İçeride ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmamalıdır.
7.Bulaşma riski yüksek olduğundan şans oyunları (okey, briç, iskambil oyunları, tavla
vb.) oynanmamalıdır.
8.Müşterilerden tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları teşvik
edilmelidir. Ödeme terminallerinde dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
9.Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm olacak
şekilde düzenlenmelidir.
10.Grup halinde gelen misafirler için masa birleştirilebilecek ancak bu durumda da
yan yana sandalyeler arası 60 cm kuralı ve diğer masalarla 1,5 metre mesafe kuralı hiçbir
şekilde ihlal edilmeyecektir.
11.Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalıdır. Masa yanlarına sandalye
konulmamalı ve masa yanlarına oturma düzeni oluşturulmamalıdır.
12.Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanır veya iki masa birleştirilerek kullanılır, böylece karşılıklı oturma mesafesi arttırılır.
13.Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanır.
14.Masa/sandalyeler her müşteri sonrasında %70’lik alkolle silinmeli, masa örtüsü
kullanılmamalı,  kullanılıyorsa  her  yeni  müşteri  grubu  öncesinde  temiz  olanı  ile
değiştirilmelidir.
15.Servis personeli, servis esnasında mesafeyi korumalı ve temastan kaçınmalıdır.
16.Kişiler içeceklerini çay ocağından kendileri almamalıdır.
17.Çay /kahve ve diğer içeceklerin servisinde kullanılan bardaklar su ve deterjanla
yıkanmalıdır.
18.Kahve/kıraathanelerde mutfak, çay ocağı ve servis alanları COVID-19 kapsamında
Sağlık  Bakanlığı  tarafından  hazırlanan  kafe  ve  restoranlar  için  hazırlanan  kurallara göre düzenlenmelidir.
19.Kahve/kıraathanelerin işletmecileri sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlüdür.
Genel  kullanım  alanlarına  ve  oturum  düzenine  ilişkin  sosyal  mesafe  planı hazırlanmalı,
kahve/kıraathanelerin  müşteri  kapasitesi  sosyal  mesafe  planına  göre  belirlenmeli,  bu
kapasiteye  uygun  sayıda  müşteri  kabul  edilmeli  ve  kapasite  bilgisi  kahve/kıraathanenin
girişinde görülebilir bir yere asılmalıdır.
B- MÜŞTERİLERE YÖNELİK ÖNLEMLER
35.Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan, COVID-19 vakası
veya temaslısı Kahve/Kıraathaneye alınmamalıdır. Tıbbi maske takılarak sağlık kurumuna
yönlendirilmelidir.
36.İçeriye girmeden görünür bir yere asılmış olan  içeride uyulması beklenen kuralları
açıklayan bilgilendirme okunmalı ve belirtilen kurallara uyulmalıdır.
37.Çalışanlar ve müşteriler arasındaki sosyal mesafe korunmalıdır.
38.Kahve/kıraathaneye girmeden önce maske takılmalıdır. Bu tip yerler ve genel olarak
toplum içinde bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske kullanımı kurallarına uyulmalıdır. İçeride maske çıkarılmamalıdır.
39.Kahve/kıraathaneye girerken el antiseptiği kullanılmalıdır.
C- PERSONELE YÖNELİK ÖNLEMLER
24. Çalışan  personelin  COVID-19’un  bulaşma  yolları  ve  korunma  önlemleri
hususunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.
25.Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, COVID-19
vakası veya temaslısı çalışanlar tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek
üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
26.Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da
kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
27.Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak
için,  eller  en  az  20  saniye  boyunca  su  ve  sabunla  yıkanmalı,  su  ve  sabunun olmadığı durumlarda  alkol  bazlı  el  antiseptiği  kullanılmalıdır. Antiseptik  içeren  sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
28.Personel kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
29.Yalancı  güven  hissi  oluşturarak  COVID-19  bulaşma  riskini  arttırabileceği  için
kahve/kıraathanelerde  bulaşık  yıkayanlar  haricindeki  çalışanların  eldiven  kullanımı
önerilmemektedir.
D-  KAHVE/KIRAATHANELERİN TEMİZLENMESİ, DEZENFEKSİYONU ve
HAVALANDIRILMASI
20.Kahve/kıraathanelerde her gün düzenli olarak temizlik yapılmalıdır. Sık kullanılan
alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
21.Yer  ve  yüzeylerin  temizliğinde  nemli  silme-paspaslama  tercih  edilmelidir.  Toz
çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalıdır.
22.Kahve/kıraathanelerin temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları,
telefon  ahizeleri,  masa  yüzeyleri  gibi)  temizliğine  dikkat  edilmelidir.  Bu  amaçla,  su  ve
deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük
çay  bardağı)  çamaşır  suyu  (Sodyum  hipoklorit  Cas  No:  7681-52-9)  kullanılabilir.  Klor
bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir
dezenfektandır.  Tuvalet  dezenfeksiyonu  için  1/10  sulandırılmış  çamaşır  suyu  (Sodyum
hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
23.Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve
diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
24.Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış yüzey dezenfektanları kullanılabilir.
25.Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun
şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60
0 C’de yıkanması önerilir.
26.Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
27.Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulmalıdır. Hava ile el
kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
28.Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır. Antiseptik
içeren sabuna gerek yoktur.
29.Tuvaletlerdeki su ve sabunlar mümkünse fotoselli olmalıdır.
30.Temizlik  yapan  personelin  tıbbi  maske  ve  eldiven  kullanması  sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en
az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
31.Merkezi  havalandırma  sistemleri  bulunan  kahve/kıraathanelerin  havalandırması
temiz  hava  sirkülasyonunu  sağlayacak  şekilde  düzenlenmeli,  havalandırma sistemlerinin bakımı  ve  filtre  değişimleri  üretici  firma  önerileri  doğrultusunda  yapılmalıdır.  Klima  ve
vantilatörler kullanılmamalıdır.
32.Kahve/kıraathaneler sık sık havalandırılmalıdır.
6. COVID-19 KAPSAMINDA SOSYETE PAZARLARINDA ALINMASI GEREKEN
ÖNLEMLER
Sosyete pazarları giyim, ayakkabı, çanta, süs eşyası, oyuncak vb. ürünlerin satıldığı,
kalabalığın  yoğun  olduğu  yerlerdir.  COVID-19  bulaş  riskinin  yüksek  olduğu  sosyete
pazarlarında riski en aza indirmek için aşağıdaki önlemlere uyulmalıdır.
Sosyete Pazarlarında Alınacak Genel Önlemler
1. Pazar için temizlik/hijyen uygulamaları ve süreçleri ile müşteri ve personelde hasta,
semptomlu,  şüpheli  durumların  varlığı  ve  acil  hallerde  ulaşılacak/yönlendirilecek
kişi/kurumları,  hastalık  belirtileri  gösteren  müşteriye  personelin  yaklaşımını  ve
alınacak önlemleri kapsayan “Pazar İçi Salgın Tedbir Planı” hazırlanacaktır. Bu planın
hazırlanması  için  Sağlık  Bakanlığının  yayınladığı  COVID-19  Rehberinin  ilgili
bölümünden  yararlanılacak  ve  bu  planda  aşağıdaki  hususlara  yer  verilmesi
sağlanacaktır.
a. Pazar koronavirüs sorumlusu/sorumlularının ad, soyad ve telefon numaraları,
b. Pazar, müşteri ve çalışanlarına ilişkin tedbirler, denetim ve mesafe önlemleri,
c. Pazar personeline yönelik takip ve denetimin ne şekilde olacağı,
d. Müşterilerin ve personelin pazarın tüm alanlarını kullanırken uymaları gereken
sağlık ve hijyen kuralları,
e. Genel kullanım alanlarının (tuvalet, lavabo vb.) temizliği/dezenfekte edilme
sıklığı (en fazla 2 saati aşmamak kaydıyla), temizlik/dezenfektesi için kullanılacak
araç, gereç ve malzemeler ile bunların kullanımlarına ilişkin standartları,
f. Pazara kabulü yapılacak gıda ve temizlik maddeleri gibi pazar dışından gelen
her türlü malzemenin kabul usul ve esasları, bu malzemeleri getiren kişilerle
temas edecek pazar personelinin ad, soyad ve telefon bilgileri ile bu kişilerle
temasının  en  aza  indirilmesine  yönelik  tedbirler  (ilgili  personel  temas  ettiği
kişilerin ad, soyad ve telefon bilgilerini kayıt altına alacak ve bu bilgiler 14 gün
süreyle muhafaza edilecektir.),
g. Müşteri ve personelde hasta, semptomlu, şüpheli durumların varlığı ve acil
hallerde ulaşılacak/yönlendirilecek pazara en yakın sağlık kuruluşu, adresi, telefon
numarası, kuruluşta irtibata geçilecek görevliler ve bunların telefon numaraları,
yer alacaktır.
2. Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave
tedbirler dikkate alınarak güncellenecektir.
3. Pazara gelen müşterilerin mümkün olan en kısa süre içinde alışveriş yapıp bahse konu
alanlardan ayrılması esas olacaktır. Bu kapsamda, müşterilere en az 1 metre mesafe
kuralına riayet etmeleri, uzun süre pazar içinde kalmamaları yönünde afiş, sinevizyon,
anons vb. yöntemlerle gerekli uyarılar yapılacaktır.
4. Pazarların tüm giriş ve çıkışları kontrol altına alınmalıdır. Giriş-çıkışlarda müşterilerin
karşılıklı olarak temas etmesini engellemek için tedbir alınacak, mümkün olduğunca
müşterilerin tek yönden giriş, tek yönden çıkış yapması sağlanacak, bu amaçla yer
işaretlemeleri ile yönlendirme yapılacaktır.
5. Kapalı  pazarların  içinde  bulunan  asansörler  yalnızca  özel  gereksinimi  olan
bireylerimiz tarafından kullanılabilecektir. Bu kapsamda, asansör içerisinde en az 1
metre mesafeyi korumalıdır.
6. Pazarların girişlerinde ve pazar içerisinde uygun görülebilir yerlere kurallar, mesafe,
maske kullanımı ve el temizliğiyle ilgili afişler asılmalıdır.
7. Pazar yerlerine girişte maske kullanımı zorunlu olmalıdır. Pazar yerinde maskesiz
esnaf veya müşteri bulunmamalıdır. Maskelerin doğru şekilde kullanılması (ağzı ve
burnu kapatacak şekilde) sağlanmalıdır.
8. Pazar yerleri/alanında tezgâh ve/veya tahtalar aralarında en az 3 metre mesafe olacak
şekilde yerleştirilmelidir.
9. Pazar  yerlerindeki  kişi  sayısı  (satıcılar  ve  müşteriler  dâhil)  kapalı  sosyete
pazarlarındatoplam inşaat alanından varsa otopark, depo, tesisat katı/odası, yönetici/
odası,  idari  bürolar,  çalışan  yemekhaneleri,  yangın  merdiveni  vb.  müşteri  kabul
edilmeyen  alanlar  çıkarıldıktan  sonra  aktif  müşteri/ziyaretçi  kabul  edilebilecek
alanlarına  aynı  anda  8  metrekareye  bir  kişi  şeklinde  olmalıdır.  Açık  sosyete
pazarlarındaise her 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde veya tezgâh sayısının iki katı
kadar  müşteriyle  sınırlandırılmalıdır.  Müşteri  kapasitesi  tespit  edilmeli  ve  pazar
yerlerinin girişine/girişlerine herkes tarafından görülebilecek bir şekilde asılmalıdır.
10. Belediye imar müdürlükleri tarafından kapalı pazarların onaylı mimari projeleri esas
alınarak; pazarın aktif kullanım alanında aynı anda bulunabilecek müşteri sayısı ile
varsa her bir iş yeri için aynı anda bulunabilecek kişi sayısı 8 inci maddeye göre ayrı
ayrı belirlenerek, resmi yazı ile pazar yönetimine tebliğ edilecek ve her türlü iletişim
kanalları ile müşterilere duyurulmalıdır.
11. Pazar yerine giren müşteri sayısı belirlenerek (görevlinin sayması veya turnike vb.
sistemler kullanılmak suretiyle) maksimum müşteri kapasitesine ulaşıldığında içeriye
yeni  müşteri  alınmamalı,  bu  kişi/kişiler en  az  1  metre mesafe  kuralına  göre
bekletilmelidir.
12. Pazar yerlerinin tüm girişlerinde ve her tezgâhta el antiseptiği veya en az %70 alkol
içeren kolonya bulundurulmalıdır.
13. Yerde satış yapılmasına müsaade edilmemelidir.
14. Pazarcı esnafı sık sık el antiseptiği kullanmalıdır.
15. Tezgâh  aralarındaki  geçiş  yerlerinde  sıkışıklığa  neden  olacak  kutu  ve  ambalajlar
kaldırılmalıdır.
16. Pazar  tezgahlarının  önüne  mesafenin  korunmasını  sağlayacak  şekilde  yer
işaretlemeleri yapılmalıdır.
17. Deneme kabinleri kullanılmamalıdır.
18. Kapalı  pazar  yerlerinin  havalandırılması  sağlanmalıdır.  Havalandırma  ve  klima
kullanımı  Sağlık  Bakanlığı  Bilim  Kurulu  tarafından  belirlenen  standartlara  uygun
olarak yapılmalıdır.
19. Kirli hava çıkışının yapıldığı noktalarda insan geçişi engellenmelidir.
20. Kapalı pazarlarda varsa merkezi havalandırma işlemi bina kullanımda değilken (gece)
dahi sürdürülmelidir.
21. Satışlar  sona  erdikten  sonra  pazar  alanının  temizliği  toplu  yaşam  alanları  için
belirlenen esaslar çevresinde yapılmalıdır.
22. İnsan  sağlığına  ve  çevreye  zararlı  olduğu  bilindiğinden  pazar  girişlerinde
dezenfeksiyon  tüneli,  dezenfektan  püskürtme  vb.  uygulamaların  kullanılmasına
müsaade edilmemelidir.
23. Sosyete  pazarlarının  barındırdıkları  risk  açısından  belirlenen  kurallara  uygun
önlemlerin alınması ve uygulanmasından pazar yönetimi sorumludur.
24. Plan düzenli aralıklarla değerlendirilecek, uygulamada karşılaşılan sorunlar, getirilen
çözümler ve kamu kurum veya kuruluşlarınca uygulamaya konulan diğer veya ilave
tedbirler dikkate alınarak güncellenmelidir.
25. Mülki idare amirleri yerel yönetimler ile koordinasyon içerisinde pazarların açılış
saatinden  itibaren  içeriye  girecek  müşteri  sayısını  kontrol  etmek  ve  belirlenen
kurallara uyulup uyulmadığı hususunu denetlemek amacıyla yeterli sayıda personel
görevlendirilmelidir.
26. Valiliklerce içinde halk sağlığı uzmanı ve makine mühendisinin bulunduğu beş kişilik
bir komisyon tarafından pazarda alınması gereken Koronavirüs tedbirleri açısından
haftada en az bir kez denetlenmesinin sağlanmalıdır.
Müşterilere Yönelik Önlemler
1. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. şikayetleri olan, COVID-19 tanısı
alan  veya  COVID-19  temaslısı  olan  müşterilerin  pazar  yerlerine  girmemeleri
konusunda gerekli anonslar yapılmalıdır.
2. Müşterilerin pazar yerlerine maskesiz girişlerine izin verilmemelidir. Maske ağız ve
burnu  kapatacak  şekilde  takılmalı  ve  pazar  yerinde  bulunulduğu  sürece
çıkarılmamalıdır.
3. Müşteriler pazar yerlerinde en az 1 metre mesafeye uymaları konusunda uyarılmalıdır.
4. Ödemeler  tercihen  temassız  yöntemlerle  yapılmalıdır.  Ödeme  terminallerinde
dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
Esnafa Yönelik Önlemler
1. Pazarcı  esnafı  COVID-19,  mesafe,  maske  kullanımı  ve  el  temizliği  konusunda
bilgilendirilmelidir.
2. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. şikayetleri olan, COVID-19 tanısı
alan veya COVID-19 temaslısı olan esnafın pazar yerine girişine izin verilmemeli ve
bu  durumda  olan  kişi/kişiler  tıbbi  maske  takılarak  en  yakın  sağlık  kuruluşuna
yönlendirilmelidir.
3. Pazarcı esnafı;
a) Ağız ve burnu kapalı olacak şekilde maske takmalıdır. Maske nemlendikçe ya
da kirlendiğinde değiştirilmeli, maskenin dış yüzüne dokunulmamalıdır. Maske
değiştirmeden önce ve sonra el antiseptiği kullanılmalıdır.
b) Tezgâh arkasında satış yaparken diğer esnafla arasındaki mesafenin en az 1
metre olmasına dikkat etmelidir.
c) COVID-19’un  damlacık  yolu  ile  bulaşı  artıracağı  bilindiğinden  pazarcı
esnafının bağırarak satış yapmasına izin verilmemelidir.
d) Çay/kahve/su ve yemek molalarında  en az 1 metre mesafe kuralına dikkat
edilmelidir.
Lavabo/Tuvaletlerin Temizlenmesi ve Dezenfeksiyonu
1. Tuvalet girişlerine el hijyeni ve el yıkama ile ilgili afişler asılmalıdır.
2. Tuvalet alanlarına giriş kapıları otomatik kapı sistemine çevrilmelidir. Bu imkân yoksa
tuvalet alanına giriş kapılarının kolları sıklıkla dezenfekte edilmelidir.
3. Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuarlar, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları,
kapı kolları sık sık temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
4. Tuvalet  dezenfeksiyonu  için  1/10  oranında  sulandırılmış  çamaşır  suyu  (Sodyum
hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
5. Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kaydedilmeli ve görünür şekilde asılmalıdır.
6. Tuvaletlerde sıvı sabun, tuvalet kağıdı ve kağıt havlu bulundurulmalı ve devamlılığı
sağlanmalıdır.
7. Tuvaletlerdeki batarya ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalıdır.
8. Hava ile el kurutma kullanıma kapatılmalı ve tek kullanımlık kağıt havlular tercih
edilmelidir.
9. Tuvalet temizliği yapacak personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp  kapalı ve pedallı  çöp
kutusuna atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
7. ÇAY BAHÇELERİNDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
COVID-19 enfeksiyonu damlacık ve temas yoluyla bulaşmaktadır. Çay bahçelerinin
açık alanda hizmet sunması, bu alanlara  yoğun bir talep olması ve kişiler arası mesafenin
korunamaması nedeniyle COVID-19 bulaş riski oluşturabileceği değerlendirildiğinden çay
bahçelerinde aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
Çay Bahçelerinde Alınması Gereken Genel Önlemler
1. Çay bahçeleri faaliyetlerini saat 22.00’a kadar sürdürebilecektir.
2. Çay bahçelerinin girişine COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler (el yıkama, maske
kullanımı ve çay bahçesi içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
3. Çay bahçelerinin giriş ve çıkışlarında en az 1 metre mesafe kuralına uyulmalıdır.
4. İçeride  kalabalık  oluşmasını  engellemek  için,  dış  kapıya  içeriye  girilmesini
engelleyecek basit uyarıcı/engelleyici materyal konulmalıdır. Bu, kapının her iki tarafından
tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa,
plastik duba vb. bir blokaj materyali de olabilir.
5. Çay bahçelerinin girişinde ve içeride el antiseptiği bulundurulmalıdır.
6. Çay bahçelerine maske takılarak girilmeli, yeme/içme faaliyeti dışında maske
takılması sürdürülmelidir. Maskesiz gelen müşteriler için maske bulundurulmalıdır.
7. Çay bahçelerinin kapasitesi (çalışanlar dahil) 4 metrekareye bir kişi olacak şekilde
belirlenmelidir.
8. Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm
olacak şekilde düzenlenir. Grup halinde gelen müşteriler için masa birleştirmeleri yapılması
halinde  sandalyeler  arası  60  cm’lik  ve  diğer  masalarla  aradaki  1,5  metrelik  mesafe
korunmalıdır.
9. Masalarda sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanmalıdır. Masa yanlarına sandalye
konulmamalı ve oturulmamalıdır.
10. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanmalı veya iki masa birleştirilerek kullanılmalı, böylece karşılıklı oturma mesafesi
arttırılmalıdır.
11. Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanır.
12. Masa ve sandalyeler her müşteri kullanımının ardından deterjanlı bezle silinmeli,
sonrasında da %70’lik alkolle dezenfekte edilmelidir
13. Masa örtüsü kullanılmamalı şayet kullanılıyorsa her yeni müşteri grubu öncesinde
temiz ve hijyenik olanı ile değiştirilmelidir.
14. Servis sadece personel tarafından yapılmalı ve servis süresince mesafe korunmalı,
temastan kaçınılmalıdır.
15. Çay /kahve ve diğer içeceklerin servisinde kullanılan bardaklar su ve deterjanla en
az 60 o C’deyıkanmalıdır.
16. Kişiler içeceklerini çay ocağından kendileri almamalıdır.
17. Çay bahçelerinde yiyecek servisi yapılıyor ise mutfak, çay ocağı ve servis alanları
“Covid-19  Kapsamında  Restoran,  Lokanta  ve  Kafelerde  Alınması  Gereken  Önlemler
Rehberi”ne göre düzenlenmelidir.
18. Bulaş riski yüksek olduğundan şans oyunları (okey, briç, iskambil oyunları, tavla
vb.) oynanmamalıdır.
19. Ödemeler  tercihen  temassız  yöntemlerle  yapılmalıdır.  Ödeme  terminallerinde
dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
20. Çay bahçelerinin giriş/çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı ve düzenli
olarak boşaltılmalıdır.
21. Ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmamalıdır.
22. Çay bahçeleri için genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin mesafe
planı hazırlanmalı, müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlenmeli, bu kapasiteye uygun sayıda müşteri kabul edilmeli ve kapasite bilgisi çay bahçelerinin girişinde görülebilir bir yere asılmalıdır.
Müşterilere Yönelik Önlemler
1. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. hastalık semptomları olanlar,
COVID-19  tanısı  alan  veya  temaslısı  olanlar  çay  bahçelerine  alınmamalı,  tıbbi  maske
takılarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
2. Dışarıda görünür bir yere asılmış olan içeride uyulması gereken kuralları açıklayan
bilgilendirme okunmalı ve belirtilen kurallarauyulmalıdır.
3. Çalışanlar ve müşteriler arasındaki mesafe korunmalıdır.
4. Çay  bahçelerine  girmeden  önce  maske  takılmalı,  içeride  yeme/içme  faaliyeti
dışında maske çıkarılmamalıdır. Bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske
kullanımına ilişkin kurallara uyulmalıdır.
5. Çay bahçelerine girerken el antiseptiği kullanılmalıdır.
6.  Müşterilerin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. Eller yüze değdirilmemelidir.
El hijyenini sağlamak için eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve
sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
7. Çay  bahçelerinde  yiyecek/içecek  tüketilirken  “Covid-19  Kapsamında  Restoran,
Lokanta ve Kafelerde Alınması Gereken Önlemler Rehberi”ne uygun hareket edilmelidir.
Personele Yönelik Önlemler
1. Personelin  COVID-19’un  bulaş  yolları  ve  korunma  önlemleri  hususunda
bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
2. Çalışanlara giriş kapısında ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateş ölçen personel, tıbbi
maske  ve  yüz  koruyucu  siperlik  kullanmalıdır.  Ateşi  38
o C’den  yüksek  olanlar  içeri alınmamalıdır. Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen,  COVID-19 tanısı  alan  veya  temaslısı  çalışanlar  tıbbi  maske  takılarak  en  yakın  sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
3. Personelin  tümü  kuralına  uygun  maske  takmalı,  maske  nemlendikçe  ya  da
kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
4.  Personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller
en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
5. Personel dinlenme odalarında da en az 1 metrelik mesafeyi korumalı ve maske
takmayı sürdürmelidir. Ortak yeme-içme ünitelerinde mesafe kuralına uygun olarak masa ve
sandalyeler düzenlenmeli, bu alanların kapasitesi belirlenmeli ve belirlenen kapasite kadar
personelin bu alanları kullanması sağlanmalıdır.
6. Personel kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
7. Sahte  güven  hissi  oluşturarak  COVID-19  bulaş  riskini  arttırabileceği  için  çay
bahçelerinde bulaşık yıkayanlar haricindeki çalışanların eldiven kullanımı önerilmemektedir.
Çay Bahçelerinin Temizlenmesi, Dezenfeksiyonu ve Havalandırılması
1. Çay  bahçelerinde  genel  temizlik  her  gün  düzenli  olarak  su  ve  deterjanla
yapılmalıdır. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
2. Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilmelidir. Toz
çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalıdır.
3. Çay bahçelerinin temizliğinde kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi
sık dokunulan yüzeylerin temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik
sonrası  dezenfeksiyon  için  1/100  oranında  sulandırılmış  (5  litre  suya  yarım  küçük  çay
bardağı) çamaşır suyu(Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri
yüzeylerde  korozyon  oluşturabilir.  Dayanıklı  yüzeyler  için  kullanılması  önerilen  bir
dezenfektandır. Lavabo ve tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 oranında sulandırılmış çamaşır
suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
4. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve
diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
5. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış yüzey dezenfektanları kullanılabilir.
6. Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun
şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60
o C’de yıkanması önerilir.
7. Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
8. Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulmalıdır. Hava ile el
kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
9.  Tuvaletlerde sıvı sabun bulundurulmalı ve devamlılığı sağlanmalıdır.
10. Tuvaletlerdeki batarya ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalıdır.
11. Temizlik  yapan  personelin  tıbbi  maske  ve  eldiven  kullanması  sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp çöp kutusuna atmalı, ellerini en
az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
8. DERNEK LOKALLERİNDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
COVID-19 enfeksiyonu damlacık ve temas yoluyla bulaşmaktadır. Dernek lokalleri
genellikle  kapalı  alanda  hizmet  sunmaları  nedeniyle COVID-19  bulaş  açısından  risk
oluşturmaktadır. Bu nedenle dernek lokallerinde aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
Dernek Lokallerinde Alınması Gereken Genel Önlemler
1. Dernek lokalleri faaliyetlerini saat 22.00’a kadar sürdürebilecektir.
2. Dernek lokallerinin girişine COVID-19 önlemleri ile ilgili afişler (el yıkama,
maske kullanımı ve lokal içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
3. Dernek  lokallerinin  giriş  ve  çıkışlarında  en  az  1  metre  mesafe  kuralına
uyulmalıdır.
4. İçeride  kalabalık  oluşmasını  engellemek  için,  dış  kapıya  içeriye  girilmesini
engelleyecek  basit  uyarıcı/engelleyici  materyaller  konulmalıdır.  Bu  kapının  her  iki
tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği
gibi, kasa, plastik duba vb. bir blokaj materyali de olabilir.
5. Dernek lokallerinin girişinde ve içeride el antiseptiği bulundurulmalıdır.
6. Dernek lokallerine maske takılarak girilmeli, lokal içinde de maske takılması
sürdürülmelidir.  Maskesiz  gelen  dernek  üyeleri  ve  misafirler  için  lokalde  maske
bulundurulmalıdır.
7. Dernek lokalinde üyeler, misafirler ve çalışanların el hijyenini sağlamalarına
yönelik gerekli tedbirler alınmalıdır.
8. Dernek lokallerinin kapasitesi (çalışanlar dahil) 4 metrekareye bir kişi olacak
şekilde belirlenmelidir.
9. Masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm
olacak şekilde düzenlenmelidir. Grup halinde gelen müşteriler için masa birleştirmeleri
yapılması halinde sandalyeler arası 60 cm’lik ve diğer masalarla arasındaki 1,5 metrelik
mesafe korunmalıdır.
10. Masalarda  sadece  karşılıklı  oturma  düzeni  sağlanmalıdır.  Masa  yanlarına
sandalye konulmamalı ve oturulmamalıdır.
11. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni
uygulanmalı veya iki masa birleştirilerek kullanılmalı, böylece karşılıklı oturma mesafesi
arttırılmalıdır.
12. Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya
daire) her masa için uygulanmalıdır.
13. Masa ve sandalyeler her müşteri kullanımının ardından deterjanlı bezle silinmeli,
sonrasında da %70’lik alkolle dezenfekte edilmelidir.
14. Masa  örtüsü  kullanılmamalı  şayet  kullanılıyorsa  her  yeni  müşteri  grubu
öncesinde temiz ve hijyenik olanı ile değiştirilmelidir.
15. Servis  sadece  personel  tarafından  yapılmalı  ve  servis  süresince  mesafe
korunmalı, temastan kaçınılmalıdır.
16. Çay/kahve ve diğer içeceklerin servisinde kullanılan bardaklar su ve deterjanla
en az 60 oC’de yıkanmalıdır.
17. Dernek lokallerinde yiyecek ve içecek servisi yapılıyor ise mutfak, çay ocağı ve
servis alanları “Covid-19 Kapsamında Restoran, Lokanta ve Kafelerde Alınması Gereken
Önlemler Rehberi”ne göre düzenlenmelidir.
18. Bulaş riski yüksek olduğundan şans oyunları (okey, briç, iskambil oyunları, tavla
vb.) oynanmamalıdır.
19. Kasada ödeme alan personel maske ve siperlik kullanmalıdır. Kasa önünde sıra
beklerken durulması gereken yerlere, müşterilerin aralarında en az bir metre mesafe olacak
şekilde yer işaretlemesi yapılmalıdır. Ödeme noktalarında dezenfektan bulundurulmalıdır.
20. Ödemeler tercihen temassız  yöntemlerle yapılmalıdır.  Ödeme  terminallerinde
dokunulan yüzeyler %70’lik alkol ile temizlenmelidir
21. Dernek lokali giriş-çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı, düzenli
olarak boşaltılmalıdır.
22. Ortak kullanım amacıyla gazete, dergi vb. bulundurulmamalıdır.
23. Dernek lokali sorumluları genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin
mesafe planı hazırlamalı, müşteri kapasitesi mesafe planına göre belirlemeli, bu kapasiteye
uygun  sayıda  müşteri  kabul  etmeli  ve  kapasite  bilgisi  dernek  lokallerinin  girişinde
görülebilir bir yere asılmalıdır.
Dernek Üyeleri ve Misafirlerine Yönelik Önlemler
1. Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı vb. hastalık semptomları olanlar,
COVID-19 tanısı alan veya temaslısı olanlar dernek lokallerine alınmamalı, tıbbi maske
takılarak en yakın sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
2. İçeriye girmeden görünür bir yere asılmış olan içeride uyulması beklenen kuralları
açıklayan bilgilendirme okunmalı ve belirtilen kurallara uyulmalıdır.
3. Dernek üyeleri ve misafirleri ile çalışanlar arasında mesafe korunmalıdır.
4. Dernek lokaline girmeden önce maske takılmalı, içeride maske çıkarılmamalıdır.
Bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske kullanımına ilişkin kurallara
uyulmalıdır.
5. Dernek üyeleri ve misafirlerinin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır.  Eller
yüze değdirilmemelidir. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve
sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda el antiseptiğiveya en az %70 alkol
içeren kolonya kullanılmalıdır.
6. Dernek  lokalinde  yiyecek/içecek  hizmeti  verilmesi  halinde  “Covid-19
Kapsamında  Restoran,  Lokanta  ve  Kafelerde Alınması  Gereken  Önlemler  Rehberi”ne
uygun hareket edilmelidir.
Personele Yönelik Önlemler
1. Personelin  COVID-19’un  bulaş  yolları  ve  korunma  önlemleri  hususunda
bilgilendirilmesi sağlanmalıdır.
2. Personele giriş kapısında ateş ölçümü yapılmalıdır. Ateş ölçen personel, tıbbi
maske ve yüz koruyucu kullanmalıdır. Ateşi 38 0 C’den yüksek olanlar içeri alınmamalıdır.
Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı belirtileri olan / gelişen, COVID-19 tanısı alan
veya  temaslısı  çalışanlar  tıbbi  maske  takılarak  en  yakın  sağlık  kuruluşuna
yönlendirilmelidir.
3. Personelin  tümü  kuralına  uygun  maske  takmalı,  maske  nemlendikçe  ya  da
kirlendikçe  değiştirilmeli,  değiştirilmesi  öncesinde  ve  sonrasında  el  antiseptiği
kullanılmalıdır.
4. Personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için,
eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda
alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
5. Personel dinlenme odalarında en az 1 metrelik mesafe kuralı korunmalı ve maske
takmaya devam edilmelidir. Ortak yeme-içme ünitelerinde de mesafe kurallarına uygun
olarak masa ve sandalyeler düzenlenmeli, bu alanların kapasitesi belirlenmeli ve belirlenen
kapasite kadar personelin bu alanları kullanması sağlanmalıdır.
6. Personel kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
7. Sahte  güven  hissi  oluşturarak  COVID-19  bulaşma  riskini  arttırabileceği  için
dernek  lokallerinde  bulaşık  yıkayanlar  haricindeki  çalışanların  eldiven  kullanımı
önerilmemektedir.
Dernek Lokallerinin Temizlenmesi, Dezenfeksiyonu ve Havalandırılması
1. Dernek lokallerinde genel temizlik her gün düzenli olarak su ve deterjanla
yapılmalıdır. Sık kullanılan alan ve malzemeler daha sık temizlenmelidir.
2. Yer ve yüzeylerin temizliğinde nemli silme-paspaslama tercih edilmelidir. Toz
çıkaran fırça ile süpürme işlemlerinden kaçınılmalıdır.
3. Dernek lokallerinin temizliğinde kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri
gibi sık temas edilen yüzeylerin temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla
temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 oranında sulandırılmış ( 5 litre suya yarım küçük
çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor
bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen
bir dezenfektandır. Lavabo ve tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 oranında sulandırılmış
çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
4. Klor bileşiklerinin uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve
diğer cihaz yüzeyleri en az %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
5. Sağlık  Bakanlığı  tarafından  ruhsatlandırılmış  yüzey  dezenfektanları
kullanılmalıdır.
6. Temizlik bezleri kullanım alanına göre ayrılmalı ve her kullanım sonrası uygun
şekilde temizlenmelidir. Yıkanabilen, tekrar kullanılan temizlik malzemelerinin en az 60 oC’de yıkanmalıdır.
7. Tuvaletlere el yıkama ve maske kullanımı ile ilgili afişler asılmalıdır.
8. Tuvaletlere tuvalet kağıdı ve tek kullanımlık kâğıt havlu konulmalıdır. Hava ile
el kurutma cihazları çalıştırılmamalıdır.
9. Tuvaletlerde  sıvı  sabun  bulundurulmalı  ve  devamlılığı  sağlanmalıdır.
Antiseptik içeren sabuna gerek yoktur.
10. Tuvaletlerdeki batarya ve sabunluklar mümkünse fotoselli olmalıdır.
11. Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır.
Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapalı ve pedallı çöp kutusuna
atmalı, ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
12. Merkezi havalandırma sistemleri bulunan lokallerin havalandırması temiz hava
sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve
filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Klima ve vantilatörler
(buharlı olanlar dahil) kullanılmamalıdır.
13. Dernek lokalleri pencereler açılarak sık sık havalandırılmalıdır."