Çanakkale Belediyesinin hem çevreci hem de Sabit Film Entegreli Aktif Çamur Sistemi (IFAS) tasarımı olarak bu kapasitede Türkiye'de bir ilk olan yatırımı Güzelyalı-Dardanos Atıksu Arıtma Tesisi tamamlanarak, işletmeye alındı. Tesiste düzenlenen bilgilendirme toplantısında ise tesisin mevcut özellikleri ve çalışma prensibine ilişkin bilgiler verildi.
Güzelyalı ve Dardanos bölgesinin atıksularını arıtacak olan tesiste, mevcutta bulunan diğer kentsel atıksu arıtma tesislerindeki prosesten çok daha fazla biyokütle bulunuyor. Ayrıca tesiste, biyolojik arıtmanın daha verimli ve hızlı olmasını sağlayan biyomedyalar yer alıyor. Tesis ayrıca, çalışma prensibi olan Sabit Film Entegreli Aktif Çamur Sistemi (IFAS) ile bu kapasitede Türkiye'de bir ilk olma özelliğini taşıyor.
Çalışma prensibinin yanı sıra, fiziki görünümünün bitki serasını andırması dolayısıyla da turistik yönü yoğunlukta olan bölge için ideal bir arıtma tesisi olan Güzelyalı-Dardanos Atıksu Arıtma Tesisinde, 5 Haziran 2020 Cuma günü bilgilendirme toplantısı düzenlendi.
Toplantıya, Çanakkale Belediye Başkanı Ülgür Gökhan, Kepsut Belediye Başkanı İsmail Cankul, İller Bankası Bursa Bölge Müdür Yardımcısı Ahmet Pektaş, BASKİ Genel Müdürlüğü yetkilileri, İl Sağlık Müdürlüğü, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü ve Orman Bölge Müdürlüğünden yetkililer, Belediye Meclis Üyeleri, Muhtarlar, Belediye Başkan Yardımcıları, Birim Müdürleri, Belediye personeli ve basın mensupları katıldı.
Tesisin İlk Koşulu; Tarihi, Doğal, Coğrafi Değerlerin Korunması…
Etkinlikte ilk olarak, tesise ilişkin bilgi veren Çanakkale Belediyesi Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü Atıksu Arıtma Tesisi Sorumlusu Çevre Mühendisi İrem Bengisu Erol şöyle konuştu; “Yeni tesisimiz, turizm ve tarih odaklı yerleşim bölgesine hizmet edecek. Bu sebeple önce tarihi, doğal, coğrafi değerlere saygılı, bu değerleri koruyucu olması ön koşulumuz oldu. Aynı zamanda kaplayacağı alan, enerji gibi kaynak kullanımında tasarruflu, yatırım ve işletme maliyetleri açısından düşük, kapasite ve verimliliği yüksek bir tesis kurma amacımızdan vazgeçmedik. Öncelikle bölgemizin yakın, orta ve uzun vadede nüfus projeksiyonları yapılarak kapasite raporu hazırlandı. Ardından, tesisin projelendirilmesi ve tasarımına esas teşkil edecek en uygun prosesin belirlenmesi amacıyla alan ihtiyacı, çıkış suyu kalitesi, yatırım maliyeti, işletme maliyeti ve kolaylığı, görüntü-estetik durumu, koku problemi ve ekonomik verimlilik kriterleri baz alınarak bu kriterleri karşılayabilen tesisler arasında puanlama yapılarak teknik rapor hazırlandı. Ülkemizde ve dünyada en çok kullanılan 7 farklı proses içinden en iyi puanlamaya sahip, bölgenin koşullarına en uygun ve önceliklerimizi karşılayan yeni bir sistem olan İFAS sistemi seçildi. Dünyanın pek çok yerinde İFAS sistemi ile işletilmekte olan tesislerden ilk olarak ülkemize en yakın olan Macaristan'ın Budapeşte kentinin atıksularının arıtıldığı tesiste teknik ekibimiz incelemelerde bulundu. Buradaki atıksu arıtma tesisi koku ve görsel kirliliğin gönüne geçebilmek adına tesis potansiyel ve performansını arttırmak için tercih edilmişti. İkinci teknik ziyaretimiz Fransa'nın tarihi miras alanı olarak nitelendirdiği Gençay kasabasında kurulu olan atıksu arıtma tesisi oldu. Burada koku ve görsel kirlilik olmaması için bu sistem seçilmişti. Bu çok ciddi yerinde görme ve inceleme sürecinden sonra ihale süreci başladı.”
Türkiye'de İlk Tesis Oldu…
İhale ve inşaat sürecinin ardından tesisin 2020 Nisan ayında işletmeye başladığını kaydeden Erol, bir İFAS tasarımı olarak bu kapasitede Türkiye'de ilk tesis olduğunu da sözlerine ekledi.
Sisteme ilişkin de bilgiler veren Erol, “İFAS arıtım sistemi, Çanakkale Merkez tesisimizdeki klasik aktif çamur sistemine göre daha çok biyokütle içeren bir prosestir. Bu sistemde de bakterilerden yararlanıyoruz. Havalandırma havuzu içerisine entegre edilen sabit filmler var. Tasarım adını da buradan alıyor. Bakteriler, bu filmler sayesinde hem askıda hem tutunarak büyüyor. Böylece dar alanda daha çok su arıtılıyor, daha az oksijen harcanıyor ve daha az çamur çıkıyor. Ayrıca havalandırma havuzlarının üzeri bir sera gibi camla kaplı olarak tasarlandı. Arıtım yapılan bu havuzların üzerinde yeşil bitkiler büyüyor. Böylece ortam, Güzelyalı'ya ve turistik özelliklerine yakışır biçimde atıksu arıtma tesisinden çok sera içinde bir bahçeyi andırıyor. Tesis kapasitesi 1. Kademede 3750, 2. Kademede 5000 m3/gündür. Yani birinci kademede yaklaşık 21.500, ikinci kademede yaklaşık 31.500 nüfusa hizmet verecek” diye konuştu.
Erol'un ardından söz alan Başkan Gökhan ise, tesisin kente hayırlı olması dileklerini iletirken, Çanakkale Belediyesi'nin çevre dostu yatırımlarına devam edeceğini vurguladı. Tesisin Çanakkale Belediyesinin önemli yatırımları arasında yer aldığını ifade eden Başkan Gökhan şöyle konuştu;
Çevresel Yatırımlarımızı Tamamladık
“Çanakkale bugün itibari ile bütün çevresel yatırımlarını tamamlamış, çevresel anlamda hiçbir sıkıntı yaşanmayacak noktaya geldi. Zaten her yıl Mavi Bayrak alıyoruz. Bunun ön şartlarından biri de arıtma tesislerinin yapılmış olması. Çanakkale merkezde arıtma tesisimiz olduğu için Mavi Bayrak alabiliyorduk ama Güzelyalı ve Dardanos'ta olmadığı için bunu alamıyorduk. Şimdi bu tesisimiz ile birlikte buralara da Mavi Bayrak'ımızı alabileceğiz”
Örnek Bir İl Olma Noktasındayız
“Çanakkale, yarısından fazlası ormanlar ile kaplı bir il. O nedenle de doğa ve yeşil anlamında birçok ilden şanslı bir iliz. Biz de bu bağlamda çevresel anlamda alt ve üst yapımıza önem veriyoruz. Ormanlarımızın yok olmaması için de mücadele veriyoruz. Özellikle son yıllarda sürdürdüğümüz Kazdağları mücadelemiz, yine kentimizle ilgili bir mücadeledir. Orada içme suyumuzu korumak için mücadele ediyoruz. Aynı zamanda şehrimizin arkasındaki oksijen deposunun yok olmaması için çabalıyoruz. Bu şekilde hem yatırımlarımızı yapıyoruz hem de çevresel mücadelemizi veriyoruz. Bu bakımdan da örnek bir il olma noktasındayız”
Gelecek Nesillere Daha İyi Bir Çevre Bırakmak İçin Mücadele Ediyoruz
“İmar planlarımız konusunda da çok hassas davranıyoruz. Hiçbir yeşil alanımızı konut alanına çevirmiyoruz. Bu yeşil alanlarımızı da halkın yararına kullanıyoruz. Buraya gelirken gördüğünüz Halk Plajımız ve piknik alanımız da halkın yararına kullanılan alanlarımızın içinde yer alıyor. Gelecek nesillere iyi ve yaşanılabilir bir çevre bırakmak için mücadele ediyoruz”
Burada Yaşayanlar İle Birlikte Yaptık
“Güzelyalı ve Dardanos bölgesindeki atıklar fosseptik ile çözülmeye çalışılıyordu. Ama giderek yapılar çoğalınca, bunun karşılanamadığı görüldü ve kanalizasyon sisteminin yapılması için de büyük bir talep vardı. Burası Güzelyalı ve Dardanos bir köy ama belediyemizin mücavir alanı içerisinde yer alıyor. Aslında bu bölgenin altyapı yatırımlarını devletin yapması gerekir ama burada yaşayan insanların büyük bir çoğunluğu Çanakkaleli hemşerilerimiz ve burayı yazlık olarak kullanıyorlardı. Tabi onların da talebi ile bir planlama yaptık. Ardından buradaki insanlar ile birlikte toplantı yaptık, oturanlardan ön ödeme talep ettik. Burada yaşayanların büyük bir çoğunluğu buna katkıda bulundu. Biz de ön ödeme yapanlardan katılım payı almadık ve onların birikimi ve İller Bankasından aldığımız kredi ile kanalizasyon sistemi ve bu tesisimizi yaptık”.
“Burada İller Bankasına teşekkür etmek istiyorum. İller Bankası ilk defa böyle bir yatırıma finansman sağladı. Onlar projelendirme yapmaktan çekindi, siz yapın dediler. Sağ olsunlar bize güvendiler ve bu yapıyı İller Bankası kredisi ile bitirdik. Bu süreçte Ak Parti Çanakkale Milletvekili Bülent Turan'a da teşekkür ediyorum. Tıkandığımız noktada bize yardımı oldu. Tesisimizin çevresi ormanlık bir alan. Bu noktada yasalar da orman alanlarında arıtma tesislerinin yapılabilmesine müsaade ediyor. Bu nedenle Orman Bölge Müdürlüğümüze teşekkür ediyorum. Çevre ve Şehircilik Müdürlüğümüze de ayrıca teşekkür ediyorum. Bu süreçte bizi takip ettiler, denetlediler ve önerilerini söylediler. Bu tesisin yapımı ve projenin hayata geçmesi için elbette ki belediye meclisimizin kararına ihtiyaç vardı. Bu nedenle bundan önceki dönem ve yeni dönem meclis arkadaşlarımıza teşekkür ediyorum”
Su Tesisten Tertemiz Çıkıyor
“Son tahlilde de bu tesisten çıkan suların kalitesi, risk durumu Ankara'dan denetleniyor. Dolayısı ile son derece güvenli bir tesisimiz oldu. Ayrıca tesisimize UV arıtma sistemi de kurduk. Böylelikle sularımızı mikroptan da arıtıyoruz. Yani buraya giren kirli su, tertemiz bir su olarak çıkıyor. Burada farklı bir sistemde ihale yaptık. Özellikle liyakat sistemine çok dikkat ettik. Sonuçta çözüm ortağımız olarak ALTAŞ Anonim Şirketi bu ihaleyi adı ve bu duruma getirdi. Ben onlara özellikle teşekkür ediyorum. Tam da kriz günlerinde hiçbir aksatma yaratmadan işlerine devam ettiler. Her şeyi zamanında yaptılar. Buraya her geldiğimizde ilerleme gördük. Hiçbir sorun olmadan bugüne geldik. Tesisimiz 1 yıl boyunca firma tarafından işletilecek. Çünkü herhangi bir arıza durumunda müdahale edebilecekler. Ayrıca bununla birlikte bizim çalışanlarımız da bu konuda eğitilecek. Bu bir yılın sonunda da daha geniş katılımla Tesisimizi yeniden açacağız”
Kapasite Artışını Karşılayabilecek
“Bu tesiste biyomedyalar ile daha fazla bakteri üretebiliyoruz. Daha fazla bakteri üretimi demek, daha iyi arıtma ve çıktı demek. Bu nedenle bu teknolojiyi değerli buluyoruz. Tesisimizin kapasitesi Güzelyalı ve Dardanos'a göre ayarlandı. Aynı zamanda ileriye dönük beklenen kapasite artışını da karşılayabilecek bir şekilde tesisimizi yaptık. Bu süreçte ilk çevre yatırımlarımıza katı atık depolama alanımız ile başladık. 16 buçuk milyon Euro değerindeki katı atık depolama alanımızı Avrupa Birliği projesi olarak tamamladık. Örnek bir tesis oldu. Birçok yerden gelip geziyorlar. En son orayı bir imtiyaz sözleşmesi ile SUEZ firmasına devrettik ve çöp toplama ile ayrıştırmayı bu firma ile birlikte yapacağız. Bu anlaşma ile çöp depolama alanımızın ömrünü uzatmış olduk”
Kendi Enerjimizi Üretiyoruz
“Şehrin içindeki arıtma tesisimizin enerjisini de artık biz sağlıyoruz. Tesisimizin yanına bir güneş enerji santrali kurduk ve tesisin enerjisi için güneş enerjisinden yararlanıyoruz. Aynı zamanda atıksu arıtma tesisinden çıkan çamur için de bir Solar Çamur Kurutma Tesisi kurduk. Orada da çıkan çamuru yine enerji harcamadan solar sistemi ile kurutuyoruz”
Çevre Yatırımlarımız Devam Edecek
“Atık Su Arıtma Tesisimizin yanına kurduğumuz Güneş Enerjisi Santralimizden kuruluşundan bugüne 1 milyon 941 bin kw/saat enerji elde etmişiz. Elde ettiğimizin yaklaşık 3'te 1'ini arıtmada kullanmışız. Geriye kalanını da sisteme vermişiz. Buradan da bugüne kadar 1 milyon 84 bin lira kazanmışız. Güneş Enerji Santralini burası ve başka alanlar için de düşünüyoruz. Dolayısı ile bundan sonra da yenilenebilir enerji çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Gerek güneş gerekse rüzgar enerjisi sistemleri ile bu kentin ve özellikle de kendi tesisimizin ihtiyaçları için çabalamaya devam edeceğiz” dedi.
Başkan Gökhan'ın konuşmasının ardından teknik ekip eşliğinde katılımcılar ve basın mensupları tesisi gezerek bilgi aldı.