Çanakkale Emeklilikte Yaşa takılanlar Derneği Başkanı Murat Çağlayan Türkiye genelinde EYT’li olarak bilinen Emeklilikte Yaşa Takılanların sorunlarının çözüme kavuşması için mücadeleye devam ettiklerini belirtti. Siyasi parti liderleri ile online ortamda toplantılar gerçekleştirdiklerini kaydeden Çağlayan İşte Çanakkale Gazetesi'nde yaptığı değerledirmede hak kayıplarının giderilmesigerektiğini ifade etti.Çağlayan, "Emekli maaşları düşüyor, bu da kayıt dışına itiyor, zaten devletimiz kayıt dışı işe mücadele ediyor, burada bir çarpıklık var. Fazla çalışan insanlar cezalandırılıyor"dedi.
Emeklilikte yaşa takılmak yani EYT ne anlama geliyor. Emeklilikte yaşa takılanlar müjdeli haber bekliyorlar ama son durum nedir? Emeklilikte yaş takılanlar kaç kişi ne istiyorlar gibi EYT’lerle ilgili pek çok sorunun cevabını Çanakkale Emeklilikte Yaşa Takılanlar Derneği Başkanı Murat Çağlayan ile konuştuk.
EYT Mağduriyeti Nedir? En başta bunu açıklar mısınız?
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılmak demek geniş bir kavram olarak ele alalım emeklilikten başlayalım, emeklilik uzun vadede öngörülebilirlik ve uzun planlama gerektiren bir olgu, 8 Eylül 1999 yılı öncesi SSK bAĞ KUR emekli sandığına giriş yapan yani çalışma hayatında olan herkes emeklilikte yaşa takılmıştır. Yani buradaki kritik tarih 8 Eylül 1999 bunun öncesinde çalışma hayatın giren herkes yaşa takılmıştır.
Bu yasal düzenleme neden ne zaman ve nasıl yapıldı?
17 Ağustos depremi ile birlikte işte o dönem depremzedeleri ile uğraşırken bu yasa çıkartıldı.Bu yasada sıkıntı şuydu geriye doğru aleyhte işletildi bu yasa geriye doğru aleyhte işletildiği için zaten bir mağduriyet oluştu. Devletle bir sözleşme yaptık dedik ki kendimden örnek vereyim daha iyi anlaşsın 1992 yılında iş hayatına başlarken devlet bizle bir sözleşme yaptı dedi ki; 25 yıl 5000 iş günü biz bunun üzerinden biz geleceğimizi bunun üzerinden planladık hayatımızı ona göre planladık seçeceğimiz işleri ona göre planladık seçtik çalıştık. Fakat 8 Eylül 1999’da 4447 sayılı yasa geldi ve bu yasa geriye aleyhte işletilince işte bu sefer artı hem prim günleri yükseldi hem kademeli yaş artışı sağlandı bu geriye dökük işletilince iz mağdur etti
Emeklilik mağduriyetleri temelde nedir?Başka mağduriyetler var mı? Bu mağduriyet ne zaman başladı?
Şimdi çok problem var şimdi bizim emeklilik sistemimde problem var. Şimdi bunu çok geniş ele almak lazım emeklilikte yaşa takılanların ilk mağduriyeti hak kaybıdır. Buda 8 Eylül 1999 yılı öncesi işe girenlerin hak kaybıdır bu 4448 sayılı kanın geriye aleyhte işletilince burada bir mağduriyet oluşmuştur. 2. mağduriyette bizim 2008 yılı içerisinde 5510 sayılı bir kanın çıktı. Buradada aylık bağlama oranları 1999 yılı öncesi ortalama 70 oranında emekli bağlama oranı vardı. 200 ve 20008 sonrası bu oranlar düşürüldü. Özellikle 20008 de bu aylık bağlama oranları düşürüldü bu da ne oldu düşük emekli maaşlarına sebep oldu. 1000 lira 1300 lira 1200 lira emekli bağışları bağlanmaya başladı bu emekli maaşları kime bağlanıyor, bizim kitlemizde her sene ortalama 300-400 bin kişi emekli oluyor burada bariz maaş mağduru olduk, sadece biz değil iş hayatında çalışanlar herkes aylık bağlanma oranlarından dolayı emekli maaşlarında mağdur olacaklar. Sayın cumhurbaşkanı en düşük emekli maaşı geçen akşam 1500 lira yaptıklarını söyledi, evet doğru ama 1500 lira yapılmadı 1500 liraya tamamlandı 1200 lira emekli maaşınız varsa 1500’e tamamlandı. 1200 lira emekli maaşınız varsa sizin 1500’e tamamlandı ve emekliye yapılan zamlarda da 1200 lira üzerinden zam alıyorsunuz. Zaten 2008 yılında 5510 sayılı yasada ki aylık bağlanma oranları düşürülmeseydi şuan en düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyinde olacaktı,burada böyle bir şey var.
EYT mağdurları son olarak neler yapıyor? Ne gibi faaliyetleriniz var?
Şimdi pandemiyle birlikte biz çalışmalarımıza ara verdik. Biz dernek olduğumuz için, İç işleri bakanlığı ne derse kanun ve yönetmeliklerle bize ne söyleniyorsa uyuyoruz. Toplu alanlarda çalışma yapamıyoruz stant açamıyoruz, üye çalışması dolayısıyla fazla yapamıyoruz. Bundan dolayı da sosyal medya üzerinde Twitter ve Facebook üzerinde çalışmalarımıza hız vermek zorunda kaldı bu bağlamda da siyasi parti genel başkanlarından randevu taleplerimiz oldu. Bizim işimiz siyaset değil ama siyasilerle bu sorunu kim çözecek diye konuşuyoruz, meclis çözecek yasa yapanlar çözecek dolayısıyla bizim derdimiz dinleyen çözüm formülleri üreten partiler bizimle görüşüyor biz dertlerimizi sorunlarımız anlatıyoruz çözüm önerilerini sunuyoruz. Dolaysıyla da sayın genel başkanlarla şimdiye kadar; Sayın Kılıçdaroğlu ile Sayın Akşener'le, Sayın Erbakan, Sayın Davutoğlu ile zoom üzerinden bir görüşme gerçekleştirdik, sorunlarımız tekrar aktardık onlarda bize çözüm önerilerini dile getirdi.
Bu sorun diyorsunuz nasıl çözülmeli kim çözecek sizin öneriniz nedir?
Bu sorunun başta hükümetin çözmesi lazım, bu sorunun çözülmesi 8 Eylül 1999 yılında çıkan 4447 sayılı yasanın geriye dönük aleyhte işlemesinin iptali ile bir kere bu başlaması gerekiyor. Neden burada bir hak kaybı var. Danıştay'ın aldığı emsal kararlar var vatandaşın aleyhinde bir kanun geriye doğru işletilmez diye, burada işletildi ve 2008 yılında çıkan ve tüm çalışma hayatını ilgilendiren aylık bağlanma oranlarının ivedilikle düzeltilmeli ve ayrıca asgari ücret ve civarı çalışan insanların fazla prim ödedikçe bağlanacak emekli maaşlarıda düşüyor, bu da kayıt dışına itiyor zaten devletimiz kayıt dışı işe mücadele ediyor burada bir çarpıklık var. Fazla çalışan insanlar cezalandırılıyor.
Özel Haber:İbrahim Akın Kazancı