Çanakkale’nin gündemine reskondu haberleri ile giren ve RT Enerji ve Türkerler Ortaklığı ile yapımı izin alınmadan başlayan RES inşaat çalışmaları, inşaatların mühürlü olmasına rağmen hala devam ediyor.
Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından gerekli izinlerin alınmaması nedeni ile mühürlenen inşaatının İl Genel Meclisi Araştırma Komisyonu üyelerinin bölgede yaptığı inceleme doğrultusunda mühürlerin kırılarak inşaat çalışmalarına devam edildiği tespit edilmiş, gerekli tutanaklar tutularak Kaçak RES inşaatları yeniden mühürlenmişti. RT Enerji ve Türkerler Ortaklığı ile Lapseki’nin Çamyurt, Dumanlı, Beyçayır ve Kızıldam köyleri alanlarında izinsiz olarak inşaatına başlanan RES inşaatları yıllar önce tespit edilen bir tehlikenin de yeniden ortaya çıkmasına neden oldu. Kaçak RES inşaatların mühürleri iki kez kırarak çalışmalarına devam ettiren şirket bu seferde Dumanlı Köyü başta olmak üzere bölgede yıllardır bertaraf edilen asbestli toprak tehlikesini ile karşı karşıya bırakma iddiasıyla gündeme geldi.
HER ŞEY DUMANLI KÖY YOLLARININ BOZULMASI İLE BAŞLAMIŞ
Lapseki’ ye Bağlı Dumanlı Köy yollarının bozulması ve bu bozulma nedeni ile yolların tamiratı için köy yakınındaki bir maden ocağı alanından alınan toprak, köy yollarının tamiratında kullanıldı. Tamiratın yapılmasından uzun bir süre sonra Dumanlı Köyü’nde kanser vakalarında adeta patlama oldu. Köyde kanser vakaları o kadar attı ki köyde yaşanan 9 ölümden 5 tanesi kanser nedeni ile gerçeklemeye başladı. Bunun üzerine Dumanlı Köyünde çok artan kanser vakaları nedeni ile ÇOMÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim Dalından uzmanların ve Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğünün ilgili uzmanlarının bulunduğu bir çalışma grubu kurularak araştırma yapıldı. Araştırmanın sonucunda ise adeta dehşet veren bir tespit yapıldı. Dumanlı Köyündeki kanser vakalarının, asbest arasında ilişki olduğunu tespit edildi. Araştırmalar daha da genişletilerek yapıldığında Yer bilimleri ve sağlık bilimlerinin eş zamanlı sürdürdüğü çalışmalar yörede asbest yataklarının bulunduğu ortaya çıkardı.
KANSER VAKALARININ ASBEST İLE İLİŞKİSİ TESPİT EDİLDİ
Araştırmada o dönem köyde yaşayanlardan 139 kişinin solunum fonksiyon testleri ve radyolojik tetkikleri de yapılarak değerlendirildi. Buna göre; yaşayan 139 kişiden 34’ünde çeşitli akciğer rahatsızlıkları tespit edilirken, “Radyolojik patoloji ile asbest maruziyeti arasında anlamlı korelasyon saptanmış, bu olgularda maruziyet süresinin 23-80 yıl arasında değiştiği anlaşılmıştır” denildi. O dönem yapılan araştırmada köyde, bozulan köy yollarını tamirinde ve Köy okulu bahçesinde bile asbest içeren bu malzemeler tespit edilmiş. Tespitlerin ardından Dönemin valisi tarafından asbestli toprak alınan alan kapatılmış ve o günden bugüne kadar kapatılan alandan toprak kullanımı yapılmadı ancak RES inşaatı sırasında kapatılan alandan inşaat işlerinde kullanılacak toprak alımı yapılında Asbestli toprak yine gün yüzüne çıkıtı. Asbestli toprak alanında alınan toprak ile asbest açığa çıkarken bu alanda toprak alan şirket çalışanları başta olmak üzere çevredeki köy sakinleri yıllar önce yaşanan tehlike ile karşı karşıya kalıyor. Asbestli toprağın hareketlendirilmesi, asbest minerallerinin açığa çıkarılması tehlikenin büyümesine neden oluyor.
KAÇAK İNŞAAT İÇİN TOPRAK ALINAN YER ASBEST YATAĞI
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Lapseki İl Genel Meclisi Üyesi Ali Özkan Aldemir Dumanlı Köy mevkiinde daha önce yaşanan ve kanser hastalığının hızla yayılmasına neden olan olay ile ilgili Köy Muhtarı Adem Durgut ve köy sakinlerinin kendisini bilgilendirdiğini belirterek, ”Yıllar önce yaşanan ve köy sakinlerinin çok korktuğu konu ve bugünlerde yaşanan olay ile ilgili beni bilgilendirdiler” diyerek “RT Enerji Türkerler Ortaklığı sone enerji şirketi. Lâpseki dumanlı köyünde inşasına devam ettiği RES Türbünleri daha öncelerde Orman Bölge Müdürlüğü ve Tarım İl Müdürlüğü tarım alanları işgal edildi. Raporun ve imar izni olmadan kendi ruhsatı dışında çalışma yapıldığı için İl Genel Meclisi Çevre, Sağlık Komisyonu ve Meclis Araştırma Hukuk Komisyonu rapor hazırlamış ve meclise sunmuştur. Firma şu an kazı yaptığı yukarı Dumanlı mevkiinde toprak alınan kısım, köy halkının beyanına göre 2011 yılında Dumanlı Köyünde mesotheliome (asbest kaynaklı akciğer kanseri ) vakalarında adeta patlama yaptıran asbestli toprak alanı” dedi.
“HASTALIĞIN NEDENİ DE TESPİT EDİLDİ, ASBEST’Lİ TOPRAK YATAĞI KAPATILDI”
Aldemir Dumanlı Köy’de kanser vakalarında inanılmaz vaka artışına neden olan Asbestli toprağın Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim dalından uzmanlar ve Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü uzmanlarının tespit ettiğinin de altını çizerek “Çanakkale Onsekiz Mart üniversitesi (ÇOMÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim dalından uzmanlar ve Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü uzmanları yörede asbest yatakları bulunduğunu belirttiler ve raporlarını Sağlık Bakanlığına gönderdiler. Raporda köy yollarının ve okul bahçesinin bol miktarda kanserojen madde ile doldurulduğu beyan edilmiştir. O zaman bu toprakların alındığı toprak yatağı zamanın valisi ve Köy Muhtarı Adem Durgut’un gözetiminde İl Özel İdare araçları kullanılarak kapatılmış.
“GEREKLİ ÖNLEMLER ALINMALI “
Aldemir açıklamasının sonunda hızlı şekilde önlem alınması gerektiğinin altını çizerek, “O bölgeden o tarihten sonra toprak alınmamıştır. Zira bu alandan toprak alınması ve nakli sırasında toz halindeki toprak nefes yoluyla ciğerlere yapışıyor ve kanser yapıyor denilmektedir. Şirket kapatılan o bölgeden zaten kaçak statüsünde olan türbün inşası için toprak nakli yapmaktadır. Ve yapılan işlem için “Oradan toprak almak için Sağlık Bakanlığından izin aldık” denilmekteymiş. Dumanlı Köyümüz ilçemizin kanser vakalarının en fazla görüldüğü köylerimizden biridir. Halk sağlığını tehdit eden bu durum çevre köylere de yayılmadan gerekli önlemler alınmalı. Konuyu Çanakkale İl Genel Meclisi’ne de taşıyacağız” dedi.
Ogün İnal