Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanındaki alan kılavuzlarının görev yapmaya devam edebilmelerine yönelik düzenlemeyi de içeren 12 Maddelik Torba yasa' teklifi Meclis'te kabul edildi. ÇARO Başkanı Cihan Müşterioğlu, ‘’Torba kanunla tekrar gündeme gelen konu resmen Alan kılavuzluğunun Turist Rehberlerine alternatif yapılması çabasıdır. Çanakkale’de işsiz 210 turist rehberi var’’ dedi.
Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı, 28 Haziran 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren kanunla ’Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’na dönüştürüldü. Bu değişiklik nedeniyle alan kılavuzlarının Gelibolu Yarımadası’nda çalışma yetkisi hakkında büyük tartışmalar yaşandı. Gelibolu tarihi alanında düzenlenen turlarda sadece rehber değil alan kılavuzları da görev yapıyordu. Konu hakkında rehberlerle alan kılavuzları arasında açılan davalar son bulmadı. Açılan mahkeme sonunda Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’ndan kurs alarak Tarihi Yarımada’da rehberlik hizmeti verebilmenin önünü açan “Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Alan Kılavuzluğu Hizmeti İle Alan Kılavuzlarına İlişkin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” yürütmesinin durdurulması kararını Danıştay onadı. Karara göre Gelibolu yarımadasında alan kılavuzları artık rehberlik faaliyeti niteliğinde hizmet veremeyecekti. Haklarını geri alabilmek için Milletvekilleriyle görüşen alan kılavuzları için AK Parti Grup Başkanvekili ve Çanakkale Milletvekili Bülent Turan, geçtiğimiz aylarda alan kılavuzlarına faaliyetlerinin devam edebilmesi için yeni düzenlemenin mesajını vermişti. Alınan bilgilere göre Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından imzalanan ilk torba yasada alan kılavuzları ile ilgili yeni düzenleme yapılacağı belirtilmişti. Söylentilerin ardından torba yasa gecikmedi. AK Parti Bursa Milletvekili Ahmet Kılıç ve partisinden 21 milletvekilinin imzasını taşıyan Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığına sundu. 12 Maddelik Torba yasada 7 farklı kanunda değişiklik yapılırken, söz konusu kanun teklifiyle Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanındaki alan kılavuzlarının görev yapmaya devam edebilmelerine yönelik düzenleme yapılması da maddeler arasında yer aldı. Söz konusu 2 madde ise şöyle: Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı'nda alan kılavuzlarının görev yapmaya devam edebilmelerine yönelik düzenleme yapılacak. Bu kapsamda kanuna "alan kılavuzu" tanımı eklenecek. Alan kılavuzu, "Tarihi Alan Başkanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre başkanlıkça düzenlenen kurs ve sınav sonucunda başarılı olan ve yetkilendirilen, ziyaretçilere Tarihi Alan ve Çanakkale Savaşları ile ilgili bilgi veren kişiyi ifade edecek.
KANUN TEKLİFİ YASALAŞTI
Son gelişmede ise Alan kılavuzları ile ilgili düzenlemeleri de içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Kararın ardından Sadece kurs alarak Çanakkale Tarihi Yarımada’da rehberlik hizmeti verebilmenin önünü açan düzenlemeye Türkiye’de faaliyet gösteren 13 Turist Rehber Odası alan kılavuzluğuna dijital ve basılı mecralarda sorunları dile getirerek ortak tepki gösterdi.
‘’DOĞRUSU BELLİ OLAN ANCAK YILLARDIR BİTMEYEN KONU’’
Torba yasanın Mecliste kabul edilerek yasalaşması hakkında açıklama yapan Çanakkale Bölgesel Turist Rehberleri Odası (ÇARO) Başkanı Cihan Müşterioğlu, ‘’Doğrusu belli olan ancak yıllardır bitmeyen konu, Turist Rehberlerinin bitmeyen feryadı; alan kılavuzluğu’’ diyerek sözlerine başladı.
Müşterioğlu, Turist rehberliği mesleğinin birçok gencin hayali ve yüksek puanla girilen fakülteden mezun olduktan sonrada yıllarca verilen emekle adeta bitmeyen eğitim hayatıyla devam eden bir meslek olduğunu ifade ederek, ‘’Kısa bir kursa tabi tutularak yapılan Alan Kılavuzluğunun rehberlerin çalışma alanına müdahil olmasının haksızlık olduğunu yıllardır “Biraz empati yapılması gerek” şeklinde belirtiyoruz’’ dedi.
Müşterioğlu, ‘’Turist Rehberliğinin gereklilikleri ve kimler tarafından hangi koşullar yerine getirildiğinde yapılabileceği açık ve net şekilde 6326 sayılı meslek kanununda yer verilmiştir. Üniversitelerin Turist Rehberliği bölümlerinin önlisans, lisans ve yüksek lisans bölümlerinden mezun olanlar Turist Rehberliği hizmeti verebilir’’ diye konuştu. Öte yandan Turist Rehberliği bölümlerinde sayıları binlerle ifade edilen öğrenim gören öğrenciler olduğunu hatırlatan Müşterioğlu, ‘’Binlerce mezun var, binlerce bu mesleği icra eden turist rehberleri ve aileleri var, bu konu tüm turizm sektörünün gündemi haline geldi’’ dedi.
‘’NEDEN GÖRMEZDEN GELİNDİĞİMİZE ANLAM VEREMİYORUZ’’
Müşterioğlu, ‘’Alan kılavuzlarının yasaya aykırı şekilde Turist Rehberliği mesleğini yapmaya başlamaları üzerine konu yargıya taşındı ve aslında her mahkeme sürecinde alan kılavuzlarının turist rehberlerinin yerine ikame yani alternatif kılınamayacağı tüm taraflarca beyan edilmiştir. Gelinen noktada torba kanunla tekrar gündeme gelen konu resmen Alan kılavuzluğunun Turist Rehberlerine alternatif yapılması çabasıdır. Zaten salgının başlamışıyla turizm durdu, tüm turist rehberleri işsizken iş bulamayan turist rehberleri geçim sıkıntısı yaşarken ülkemizde yaklaşık 12 bin turist rehberi bu hizmeti verebilir konumdayken yaklaşık 300 kişiye özel bir tanımlama yaparak alternatif kılınması bizleri hayal kırıklığına uğratmıştır. Tüm Türkiye’de turist rehberleri, öğrenciler ve aileleri haftalardır seslerini duyurmaya çalışırken neden görmezden gelindiğimize anlam veremiyoruz’’ şeklinde ifade etti.
‘’ÇANAKKALE’DE İŞ BULAMADIĞI İÇİN GEÇİM SIKINTISI YAŞAYAN 210 TURİST REHBERİ VAR’’
‘’Çanakkale’de iş bulamadığı için geçim sıkıntısı yaşayan 210 turist rehberi var’’ diyen Müşterioğlu, ‘’Çanakkale'yi terk eden rehberleri yeteri kadar görenler olmadı, burada tutunmaya çalışan rehberlerin durumunu yeteri kadar görenler olmadı, olmuyor. Peki, bir gencin ve onun gibi yüzlercesinin Çanakkale'de istihdam olma ve burada çalışma hayallerinden vazgeçip gelecek korkusu yaşamasıyla başka bir yerde iş arama düşüncesini sizce sıradanlaştırarak normal olarak karşılamalıyız? Alan kılavuzlarının çoğunun dahi, turist rehberleriyle olan diyalogları sırasında, turist rehberlerine hak verdikleri, kendilerini savunmak bir yana dursun, bu durumdan mahçup olarak, rehberler adına üzüldüklerini ifade ettikleri bir durum var ortada. Konu ile alakalı olan devlet büyüklerimizden ve en çokta yıllarca süren ve nihayetinde 2021 senesinde Danıştay'da onanan, alan kılavuzluğu belgesi ile "rehberlik faaliyeti içinde bulunamaz" hususunda alınmış karar sonrası gelecek kaygımızı ve yaşam mücadelemizi duymalarını umuyoruz’’ dedi.
Hasan Sami Er