Dünyada birçok ülke maske çıkarmaya başladı, bir çok ülke ise maske çıkarmaya hazırlanıyor. Peki ama biz ne zaman maske çıkaracağız? Açık alanlarda maske zorunluluğu ne zaman kalkacak?
Pandemi sürecinde en fazla merak konusu olan ve tartışılan konuların başında açık havada maske takma zorunluluğunun kaldırılması vardı, birçok ülke bu zorunluluğu kaldırırken bir çok ülkede kaldırmaya hazırlanıyor. Geçtiğimiz ay içerisinde ABD Başkanının aşısını olanların maske takmayacağına yönelik açıklamasının ardından, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), ABD'de corona virüsüne (Covid-19) karşı tamamen aşılanan kişilerin, özel durumlar haricinde iç ve dış mekanlarda maske ve sosyal mesafe kurallarına uygulamasına gerek olmadığını duyurdu. ABD haricinde de İsrail Sağlık Bakanı Yuli Edelstein, ülke genelinde Covid-19 salgını ile mücadele kapsamında uygulanan maske takma zorunluluğunun, 18 Nisan’da itibaren açık alanlarda kaldırılacağını duyurdu. Yakın zamanda Almanya'da vaka sayıları az olan eyaletlerde de açık alanlarda da maske zorunluluğuna son vermeyi planlıyor.
Türkiye'de ise maskelerle ilgili net bir açıklama geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’dan gelmiş ve ‘’Maskelerin yüzümüzü terlettiği son yaz bu yaz olacak’’ ifadeleri vatandaşları heyecanlandırmıştı. Koca, ‘’Her kapanma döneminde büyük bedeller ödeyerek vaka sayılarının düşüşüne şahit olunduğunun altını çizerek, "Öte yandan kontrolü kaybettiğimiz her açılma dönemini de katlanarak artan vaka sayıları, hasta sayıları ve kayıplarla derin izler bırakarak tecrübe ediyoruz. Şurası muhakkak ki kontrollü şekilde sosyalleşmedikçe tıbbi, beşeri, iktisadi ve sosyolojik olarak ağır bedeller ödüyoruz" demişti. Kapanma dönemlerinin salgının akut problemlerinin yönetimi açısından çok önemli rolü olduğunun altını çizen Koca, sözlerine şöyle devam etmişti; "Ancak uzun vadede bıraktığı sosyal ve psikolojik etkiler ise kesinlikle göz ardı edilmemeli. Kısıtlama dönemlerinde gösterdiğimiz fedakarlığın neticelerini acele ederek, bir anda eski normallerimize dönmeye kalkarak heba etmemeliyiz. Her ne kadar salgının seyrinde önemli bir kırılma temin etmiş olsak da virüsün halen aramızda dolaşımda olduğunu unutmamalıyız. Kademeli normalleşme döneminin bir günde eski normale dönmek olmadığını, daha ağır bedeller ödememek için adım adım normal hayata dönme çabası göstereceğimiz günler olduğunu aklımızdan çıkarmayalım. Unutmayalım ki bundan sonra bireysel tedbirler çok daha önemli olacak. Kendi tedbirimizi alarak normalleşen hayata katılmayı öğreneceğiz. Maskelerin yüzümüzü terlettiği son yaz bu yaz olacak. 84 milyon olarak birlikte başaracağız. Bu güce güvenin" İfadelerini kullanmıştı.
Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Necmi İlhan da, Birçok kişiden 'maskeleri ne zaman çıkarabiliriz' sorusu aldığını ifade etti. İlhan, "40 milyon doz aşı olabilirsek maske konusunda gevşemeler görebiliriz" demişti, İlhan sözlerinin devamında "Bu soru çok soruluyor. 40 milyon doz aşı olabilirsek maske konusunda gevşemeler görebiliriz. Kalabalık yerlerde maske takmaya devam etmemiz lazım. 40 milyon aşı hedefine ulaştığımızda, açık alanda, çok az kişinin bulunduğu ortamlarda zamanla maskeleri çıkarabiliriz. Kalabalık iş yerleri, pazar, market gibi alanlarda maskemizi takmamız lazım. Hedef 65 milyon doz aşıda. 40 milyonu görebilirsek maske konusunda bazı kararlar düşünebiliriz" şeklinde konuşmuştu.
MASKE TAKMAK ASTIMI TETİKLER Mİ?
Diğer bir merak edilen konu ise Maske takanların alerjik reaksiyon veya astımınaı tetikleme ihtimalinin olmasının söz konusu olup olmadığı sorularına ise, Alerji ve Astım Derneği Başkanı Çocuk Alerji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay kesin cevapler verdi. Akçay; ‘’Maskeyi seçerken temasa bağlı alerji riski düşük, lateks, paraben, naylon ve klor gibi maddeler içermeyen, TSE onaylı ürünler güvenle tercih edilebilir. Yanı sıra, Sağlık Bakanlığı’nın Ürün Takip Sistemi’nde kayıtlı olup olmadığı kontrol edilmeli, Covid-19 güvenli üretim sertifikası ve TSE tip 2 ürün onaylı olmasına da dikkat edilmelidir. Koruma açısından 3 katmanında da Meltblown içeren maskeler, konfor açısından ise kulakları rahatsız etmeyecek maskeler seçilmeli ki, çocuklar maskeyi çıkarma ihtiyacı duymasın.Koronavirüs enfeksiyonu, ağırlıklı olarak insanlar öksürdüğünde, hapşırdığında, şarkı söylediğinde, konuştuğunda veya nefes aldığında oluşan solunum damlacıklarıyla bulaşır. Bulaşmanın engellenmesi için maske kullanılır. Maske kullanımı Koronavirüse karşı korunmamız ve başkalarına da yayılmasını engellemek için önemli bir yoldur. Maskeler öncelikle virüs yüklü damlacıkların emisyonunu ("kaynak kontrolü") azaltmayı amaçlamaktadır; bu, özellikle kendini iyi hisseden ve başkalarına bulaşıcılıklarının farkında olmayan ve bundan sorumlu olduğu tahmin edilen asemptomatik veya presemptomatik enfekte kullanıcılar için önemlidir. Çünkü yayılımın yüzde 50’si bu grupta olur. Pandemiye karşı ellerin hijyeni, diğer insanlardan en az 1,5 metre mesafeyi korumak, hasta olunca evden dışarı çıkmamak çok önemlidir’’ dedi.
İbrahim Akın Kazancı