Çiftçilerin en önemli zamanlarından biri olan hasat zamanı içinde olduğumuz bu günlerde sezon içinde çiftçinin durumunu değerlendiren Çanakkale Ziraat Odası İsmail Kaya, arpa ve buğday hasadında verimin bu sene çok iyi olduğunu ama ürünlerin alımı söz konusu olduğunda ortaya çıkan bazı problemler yüzünden birçok üreticinin üzüldüğünü dile getirdi.
Hasat sezonu içindeyken üreticinin durumunu değerlendiren Çanakkale Ziraat Odası İsmail Kaya, arpa ve buğday üreticilerinin karşı karşıya kaldığı problemi anlattı. Erken hasat alan üreticinin fiyatlarda daha iyi bir şekilde ürününü satarken, dış kaynaklı hasada geç kalan üreticinin fiyatların düşürülmesinden dolayı zarara uğradığını söyledi. Bu durumu ‘Üretici adeta cezalandırıldı’ diye yorumlayan Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya, arpa ve buğday haşatında verimin bu sene çok iyi olduğunu ama ürünlerin alımı söz konusu olduğunda ortaya çıkan bazı problemler yüzünden birçok üreticinin üzüldüğünü dile getirdi. Kaya, yaptığı açıklamada, “Ülkemizde havaların kurak gitmesinden dolayı İç Anadolu bölgesinde buğday, arpa alanlarında rekolte düşüklüğü oldu, ama Çanakkale bölgesine bakacak olursak, biz iki harman bir anda yaşadık. Önümüzdeki sene üreteceğimiz ürünü, bu seneden ürettik. Önümüzdeki yıl yine dikeceğiz, üretime devam edeceğiz, ama öyle güzel verim aldık ki geçmiş yıllara baktığımızda 350 kilo almamız gereken yerlerden 700 kilo-800 kilo gibi yüksek verimler aldık. Bundan dolayı, üreticilerimiz de gayet memnunlar” şeklinde belirtti. Fiyatlar konusunda farklı sıkıntılar yaşadıklarını söyleyen Kaya, “Bir kurum çıktı ve dedi ki, ‘Ben geçmiş yıllarda olduğu gibi arpa alımı yapacağım ve 1.750 lira fiyat verdi. Yalnız, TMO bu fiyatı verdiğinde iç piyasada arpa 2.30 kuruşlardan satılıyordu. Yeni sezon gelmemekle beraber 2.30 kuruşlardan arpa işlem görüyordu. Hatta 3 liralara kadar çıktığı bir dönem oldu, iç piyasa da az olmasından dolayı. Bir yıl önce 1.250 dediği arpayı, 1.75 kuruştan alım yapacağını söyledi. Geçmiş yılların girdi maliyetleri ile üretim yapan üreticimiz için fena fiyat değildi. Ama girdi fiyatlarındaki önlenemez artış, bu fiyatın verilmesinden 5-10 gün sonra mazotta, gübrede, diğer ekipmanlarda ortaya çıkan zamlar bu 1.750’lik fiyatı yok saydı. 2 bin 200 liradan buğday vermesi durumunda bu işten para kazanamayacağı ortaya çıktı. İçerde kendiliğinden 2 liranın üstünde fiyatlar oluşmaya başladı. Devletin milleti için var ettiği kurumun bir tanesi dedi ki ben de 2.500 liradan alacağım dedi ve bu fiyattan işlem görmeye başladı. Bu esnada fabrikacı memnun, üretici memnun, ürünü alan tedarikçi memnun iken üreticinin kazancını geriye düşürmek isteyen bazı düşünceler, durmadan bu fiyatlardan alım yapmanın güç olduğunu, bu fiyatların yeme etki edeceğini, hızlı bir şekilde bu aktörlerin lobi oluşturmaları ve ilgili kurumlara şikayet etmesi sonrasında 2.500 liradan arpa alan kurum alımdan vazgeçti” şeklinde konuştu.
‘’2 bin 500 liradan arpa alan kurum alımdan vazgeçti”
Kaya, “Vazgeçmesiyle beraber, fiyatlar yere çakıldı. Şu ana baktığımızda üreticimiz 2 liralara arpa satıyor ve önce ürününü önce hasat ettiren 2.50 kuruşa arpasını satarken, bazı dış kaynaklardan ötürü ürününü geç hasat eden üreticimiz de adeta cezalandırıldı. Arpasını 2 lira gibi fiyatlara satmak zorunda olması, üreticiyi de ikiye bölmüş oldu” diyen İsmail Kaya, “Ürününü erken hasat eden üretici bayram ederken, diğer tarafta ürününü belli sebeplerden dolayı geç hasat eden üreticimiz mağdur oldu. Bu mağduriyeti de devletin, milleti için var ettiği kurumların söylemleri yarattı. Bizim özellikle böyle durumlarda, üreticinin arasındaki kutuplaşma yaratmamak için söylemlerimize dikkat etmemiz gerektiği ortaya çıktı” dedi.
Başkan Kaya, bu söylemler ile ilgili olarak, “İthalat söylemleri gibi mesela. Daha sezon bitmeden, üretici ürününe devam ederken ve herkes piyasada memnunken, bir kurum dedi ki ‘şu fiyattan arpa ithal edip, şu fiyattan satacağım’ dedi. Bu birden fiyatların geri çakılmasına, üreticiyi ikiye bölmesine sebep oldu. Bu sıkıntı haricinde verim noktasında başarılı bir yıldı ama süreci yönetme noktasında sıkıntılar yaşadık. Biz şimdiden önümüzdeki yılı düşünmeye başladık. Önümüzdeki yıl yeni fiyatlar belirlenirken, 1.75 kuruşluk fiyatlar mı alt baz alınacak, yoksa 2.50 kuruşluk fiyatlar mı alt baz alınacak, şimdiden üretici bunu düşünmeye başladı. Girdi fiyatlarındaki önlenemez yükseliş, üreticinin bir yıl sonra ürününü aşağı yukarı kaça satacağını bilmek isteyen üretici hangi fiyatın taban olarak baz alınacağını şimdiden bilmek istiyor. Konunun muhataplarının da mutlaka bu yönde üreticiyi bilgilendirmesinin kıymetli olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı. İsmail Kaya, buğday için arpa üretimi ve üreticisi ile ilgili, “Buğday üreticisinde de arpa üreticinde de memnun eden fiyatlar çıktı ama burada kaç yapayım derken göz çıkarttı. Bir şeyler yapayım derken üreticiyi zora soktu. Bizim şu anda arpa ve buğday üreticimiz istediği fiyattan ürününü satamıyor. Bundan bir ay önce ürününü erken hasat eden üreticimiz sattı. Dolayısıyla bizim burada konunun muhatabı kurumların attığı her adım çok kıymetli. Atılan her adımı 50 kere düşünerek atması gerekiyor, kaç yaparken göz çıkarmanın üreticiyi üzdüğünü, en azından bu düşülen hatalara gelecek senelerde düşülmemesinin bile bizim için kazanç olduğunu düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
İbrahim Akın Kazancı