Geçtiğimiz yıllarda Ayvacık’ta meydana gelen depremin ardından hasar gören tarihi cami, harabe şekliyle kaderine terk edildi. Uzun süredir kötü durumda kalan camii ecdatın mirasının kötü durumda kalması ise bölgedeki duyarlı vatandaşları üzüyor.
Ayvacık'taki depremden 19. Yüzyıldan kalma Kösedere Camisi’nin içinde bulunduğu durum adeta içler acısı. Restorasyon projesi hazır olduğu öğrenilen caminin yapımına bir türlü başlanmayınca, renkleri, ahşapları, duvar resimleri ve içerisindeki Kuran-ı Kerimleri ile zamana ve ilgisizliğe direnmeye uğraşan camii savaştan çıkmış gibi beklemeye devam ediyor. Ayvacık ilçesinde, 2017 yılında, meydana gelen depremin ardından hasar gören Kösedere Köyü içindeki tarihi caminin tehlike arz etmesi üzerine devreye giren Çanakkale Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü acil durumda yıkılması gereken yapılar arasında bulunan bu caminin taşınmaz kültür varlığı olup olmadığının araştırılması istemişti. Balıkesir Vakıflar Bölge Müdürlüğü uzmanları yaptıkları inceleme sonucunda bu yapının taşınmaz kültür varlığı olduğunu belirlemiş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu da 21 Haziran 2017 günü yaptığı toplantıda 3895 sayılı karar ile Kösedere köyü içinde yer alan depremde hasar gören caminin taşınmaz kültür varlığı olduğunu belirleyerek bu caminin yıkılmasına izin vermemişti. Tarihi caminin bulunduğu bölgede ivedilikle güvenlik önlem alınmasını da isteyen kurul caminin kültür varlığı olarak tescil işlemlerinin başlatılmasını, bu kapsamda camiye çok yakın konumda bulunan tarihi hamamın da buna dahil edilmesine, bu konuda hazırlanacak röleve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin de acilen kurula iletilmesini istemişti. Yapılacak restorasyon çalışmalarının ardından korunması gereken kültür varlığı olarak tescil edilecek tarihi cami ile yakın kısmındaki hamamın eski haline getirilmesi amaçlanıyordu.
RESTORASYON ÇALIŞMALARI BİR TÜRLÜ BAŞLAMADI
Projesi’de hazır olan caminin restorasyon çalışmaları aradan geçen dört sene içerisinde başlamadı. Renkleri, ahşapları, duvar resimleri ve içerisindeki Kuran-ı Kerimleri ile zamana ve ilgisizliğe direnmeye uğraşan camii savaştan çıkmış gibi beklemeye devam ediyor.19. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen cami, ahşap çatılı bir yapı olup batı cephesinde ahşap direkli, bağdadi kemerli son cemaat yerine sahipti. Minaresi sonradan yenilenen camide harimde ahşap tavan, güney duvarı ve mihrabın bezemeleri 19. yüzyıla uygun. Caminin doğu tarafındaki harabe hamam küçük boyutlu. Kösedereli Mehmed Ağa tarafından 1874’unda yaptırılan caminin soyunmalık ve külhanı yıkılmıştı, sadece kare planlı ılıklık ve sıcaklığı ile su de-posu ayakta idi. Hamam, plan özellikleri bakımından Selçuklu devrinden itibaren köşk ve konaklarda gördüğümüz bir tipi yaşatıyordu. Caminin önündeki musalla taşının üzerine monte edilen kitâbenin Kösedere Köprüsü’ne ait olduğu anlaşılmıştı. Artık o camiden geriye neredeyse eser kalmadı.
Ogün İnal