Bir süre önce “Okullarda 1 öğün ücretsiz, sağlıklı yemek her çocuğun hakkıdır” kampanyasını başlatan ve devam ettiren Ekmek ve Gül Derneği Çanakkale’de de eylem ve basın açıklamaları gerçekleştirmişti. Çanakkale Ekmek ve Gül Derneği yönetimi tarafından yapılan açıklamada 2023 yılı bütçesinden öğrencilerin sağlıklı öğle yemeği yemesi için bütçe ayırılması talep edilmişti. Ekmek ve Gül Derneği’n den bir açıklama daha geldi. açıklamada “Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme hakkı, temel bir insan/çocuk hakkıdır” ifadelerine yer verildi.
BESLENME HAKKI ÇOCOĞUN İNSAN HAKKIDIR
Ekmek ve Gül Derneği öncülüğünde başlatılan ve birçok sivil toplum örgütünün destek verdiği “Okullarda 1 öğün ücretsiz, sağlıklı yemek her çocuğun hakkıdır” kampanyası çalışma ve etkinlikleri devam ediyor. Öğrencilere 1 öğüt ücretsiz yemeğin 2023 yılında verile bilmesi için 2023 yılı bütçesinde bu ücretsiz yemek kampanyası için bütçe ayrılması için ellerinden gelen tüm çalışmayı yapan Ekmek ve gül derneği ve kampanyaya destek veren sivil toplum örgütleri son yaptıkları ortak yazılı açıklamada “Beslenme Hakkı Çocuğun İnsan Hakkıdır” ifadelerine yer verdiler açıklamada şu cümlelere yer verildi. “Yeterli, dengeli ve sağlıklı beslenme hakkı, temel bir insan/çocuk hakkıdır. Çocukların bu hakkı, uluslararası ve ulusal düzenlemelerle koruma altına alınmıştır. Örneğin Çocuk Hakları Bildirgesi çocuklara yeterli beslenme sağlanması gerektiğini (ilke 4) söyler. Bununla birlikte çocukların beslenme hakkından ve yetersiz beslenmeye karşı mücadele edilmesinden (madde 24) söz eden BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 27. maddesine göre “taraf devletler her çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlâksal ve toplumsal gelişmesini sağlayacak yeterli bir hayat seviyesine hakkı olduğunu kabul ederler” ve taraf devletler, “ulusal durumlarına göre ve olanakları ölçüsünde, ana-babaya ve çocuğun bakımını üstlenen diğer kişilere, çocuğun bu hakkının uygulanmasında yardımcı olmak amacıyla gerekli önlemleri alır ve gereksinim olduğu takdirde özellikle beslenme, giyim ve barınma konularında maddi yardım ve destek programları uygularlar”. Sağlıklı beslenme, çocuğun yaşam kalitesini, sağlığını, gelişimini olumlu etkileyen, onu güçlendiren, eğitimden yaralanma potansiyelini ve başarısını arttıran önemli bir etmendir. Bu nedenle beslenmenin her çocuk için onurlu, erişilebilir, yeterli ve sağlıklı olması gerekmektedir. Son zamanlarda yapılan pek çok araştırma, çocukların ve gençlerin sağlıklı beslenme hakkından, dolayısıyla eğitimden etkili bir şekilde yararlanamadığını, öğrencilerin sağlıklı beslenme dahil sağlık davranışlarının akademik başarılarında önemli olduğunu ve bilişsel becerilerinin (konsantrasyon, hafıza vb.), eğitime devam ve başarı/mezuniyet oranlarını da etkilediğini göstermektedir.”
ULUSAL BİR POLİTİKA OLARAK OKUL BESLENME PROGRAMLARININ PLANLANARAK UYGULANMASI OLDUKÇA ÖNEMLİ
Açıklamanın son bölümünde şu cümlelere yer verildi. “Eğitim kurumları, çocukların haklarının hayata geçmesini, hak sahibi bireyler olarak güçlenmelerini sağlayan ve bu anlamda izlemenin yapılabildiği ve çocuk koruma sisteminin bir bütün olarak uygulanabildiği yerlerdir. Çocukların ve üniversite öğrencilerinin zamanlarının büyük bir kısmının okulda ve eğitim kurumlarında geçtiği dikkate alındığında, ulusal bir politika olarak okul beslenme programlarının planlanarak uygulanması oldukça önemlidir. Eşitlik ilkesi doğrultusunda, merkezi ve yerel kamu kurumlarının işbirliği ile okullarda her çocuğa ve üniversite öğrencilerine ücretsiz olarak besleyici, güvenli ve dengeli okul beslenme programları sunulmalıdır. Türkiye gibi alt gelir grubunda ve kendi içinde gelir dağılımının eşit ve adil olmadığı, derin yoksulluk pratiklerinin yaşandığı bir ülkede “okulda beslenme”, “okulda yemek” tartışmaları oldukça gerekli ve anlamlıdır. Bu nedenle bizler, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, yerel yönetimler ve diğer ilgilileri okullarda ve üniversitelerde ücretsiz yemek/ücretsiz öğün hizmeti sunmaya, bu konu ile ilgili uluslararası sözleşmeler kapsamında yasal bir alt yapı oluşturmaya çağırıyoruz.”
Şenay Azman