Tarihi çok eski çağlara dayanan hurmanın insan sağlığına birçok faydası bulunur. Hurmanın sağladığı faydalar arasında en çok bilinenleri ise yüksek besin değeri, normal doğumu kolaylaştırması ve antioksidan etkisi olarak sıralanabilir. Hurma, kurutulmuş veya yaş meyve olarak tüketilebilir. Lezzet ve doku olarak kurutulmuş olarak daha yaygın kullanılan hurmanın, kurutulduktan sonra besin değerleri de artar. Hurmanın faydaları hakkında daha detaylı bilgileri yazının devamında bulabilirsiniz.
Hurmanın Yararları
Hurma, dünyanın pek çok tropikal ikliminde yetişen palmiye ağacının meyvesidir. Özellikle Arap yarımadasında ve Afrika ülkelerinde bolca yetişir. Ülkemizde de Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölgelerde yetişir. Hurma; sukkari, mazafati ve acve olarak en iyi bilinen 3 farklı çeşitte bulunur. Besin değerleri bakımından zengin olan hurmanın içinde yüksek miktarda vitamin ve mineral bulunur. Hurmanın yararları incelendiğinde, öne çıkan maddelerin başında besleyici olması, vücuda direnç vermesi ve bazı hastalıkları önlediği gelebilir. Hurmanın bunlar dışındaki yararlarından bazıları ise şöyledir:
BESLEYİCİ
Hurma, özellikle kurutulmuş olarak tüketildiğinde yüksek besleyiciliğe sahiptir. Kalori oranı bakımından zengin olan hurma, tüketildiğinde tokluk hissi de yaratabilir. Bir porsiyon hurma (ortalama 100 gr.) kalori, karbonhidrat, potasyum, protein, demir, bakır, magnezyum, manganez, B6 vitamini gibi gerekli vitamin-mineralleri içerir. Hurmadaki vitamin ve mineraller sayesinde kişilerin 1 öğünlük besin ihtiyacı karşılanabilir.
LİF KAYNAĞI
Hurma, yüksel lif barındıran bir meyvedir. Günlük beslenmede yeterince lif almak, insan sağlığı için gereklidir. Lif, bağırsak hareketlerini hızlandırarak kabızlığa iyi gelebilir. Lif ayrıca, sindirim sistemini de fayda sağlayarak özellikle yemekten sonra yükselen kan şekerini dengeleyebilir.
ANTİOKSİDAN ETKİ
Antioksidanlar, vücudu serbest radikaller denen zararlı bakterilere ve hastalıklara karşı korur. Hurmanın içinde ise flavonoidler, karotenoidler ve fenolik asit olarak bilinen 3 farklı antioksidan bulunur. Bunlar; kalp hastalığı, alzheimer, diyabet, mide ülseri ve bazı kanser türleri gibi kronik hastalıkların oluşmasının önüne geçebilir.
BEYİN SAĞLIĞI
Düzenli hurma tüketmek beyin sağlığını korumaya yardımcı olabilir. Hurma, beyinde plak oluşturabilecek zararlı proteinlerin etkisini azaltabilir. Zararlı proteinler, zamanla beyin hücrelerinin ölümüne yol açarak, başta Alzheimer olmak üzere diğer beyin-sinir hastalıklarına yol açabilir. Bu sebeple düzenli hurma tüketmek, beyin fonksiyonlarını güçlendirebilir ve beyni etkileyen çeşitli hastaların önüne geçebilir.
KALP SAĞLIĞI
Hurma, içerdiği yüksek potasyum sayesinde kalp sağlığının korunmasına katkı sağlayabilir. Düzenli hurma tüketmek, kalp sağlığı için gerekli elektrolikit olan potasyumu karşılayabilir. Potasyum ayrıca, kalp krizi riskine karşı da fayda sağlayabilir ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutabilir. Bunlara ek olarak hurma, vücutta kas ve protein yapımına da katkı sağlayabilir.
KEMİK GÜÇLENDİRİCİ
Hurmanın içindeki kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller sayesinde kemik sağlığına katkı sağlanabilir. Bu mineraller ayrıca osteoporoz ve diğer kemik hastalıklarına karşı da vücuda güçlü tutabilir. Hurmanın bu özelliği nedeniyle özellikle orta ve ileri yaştaki kişilerin düzenli hurma tüketmesinde fayda olabilir.
KANSIZLIK TEDAVİSİ
Hurma, yüksek oranda demir içerdiği için kansızlığın önlenmesine ve vücudun demir depolarının korunmasına katkıda bulunabilir. Hurma ayrıca, anemi tedavisi gören hastaların tedavisine ek olarak demir oranının artırılması için de kullanılabilir. Hurma, böylece demir eksikliğinin sebep olduğu halsizlik ve yorgunluğa da iyi gelerek vücudun enerji seviyesini yükseltebilir.
ALERJİ KARŞITI
Organik sülfür, alerji hastalıklarının tedavisinde kullanılan bir maddedir. Gıdalarda nadir bulunan sülfür, hurmada doğal olarak bulunur. Hurma özellikle mevsimsel alerji hastalarında, semptomların azalmasını yardımcı olabilir.
Doğumu Kolaylaştırır
Hurma, gebeliğin son birkaç haftasında tüketildiğinde, vücudu normal doğum sürecine hazırlayabilir ve erken doğumun önüne geçebilir. Son yıllarda yapılan bir bilimsel çalışmada, hurma yiyen hamilelerin, yemeyenlere oranla daha kısa süre kasılma yaşadıkları ve normal doğum eylemi sırasında daha az sancı çektikleri bildirilmiştir. Hurma yiyen hamileler ayrıca, doğum eylemi sırasında daha yüksek bir enerjiye sahip olup bu süreci daha hızlı geçirebilirler.
Doğal Tatlandırıcı
Hurma, meyvelerde bulunan ve doğal şeker olan fruktoz kaynağıdır. Hurma, oldukça tatlı ve hafif karamelize bir yapıdadır. Hurma bu özelliği sayesinde beyaz şekerin daha sağlıklı bir alternatifi olabilir. Hurmayı şeker yerine kullanmak için hurma ezmesi olarak tüketmek yeterli olabilir. Örneğin, 1 bardak toz şeker gerektiren bir tarife, bunu yerine 1 bardak hurma ezmesi kullanılabilir. Hurma ezmesini içeçek olarak tüketmek içinse belirli bir miktar suyla karıştırmak uygun olabilir.
Diyeti Kolaylaştırır
Hurma, glisemik indeksinin düşük olması, lifli ve antioksidan özellikli olması sebebiyle kan şekerinin düzenlenmesine katkı sağlayabilir. Kilo kontrolü sağlamak isteyen kişilerin diyet listelerine hurma eklemesi, açlık hissini baskılayabilir ve diyet yapmalarını kolaylaştırabilir.
Enerji Verir
Hurma, yüksek enerji değerleri bakımından zengin olduğu için düzenli tüketildiğinde kişilerde enerji artışı sağlayabilir. Özellikle Müslüman ülkelerde Ramazan ayında bu özelliği sebebiyle daha çok tercih edilir. Günde 5-6 adet hurma tüketmek, hem günlük kalori ihtiyacını karşılayabilir hem de vücudun normal enerji oluşumuna katkı sağlayabilir.
Hurma Pekmezi
Hurma pekmezi, hurmanın kaynatılıp ezilmesiyle elde edilir. Hurma, düşük ısıda ve uzun süre kaynatılarak şurup kıvamına getirilir. Hurma pekmezi, lezzetli bir besindir ve hurmadan daha hafif bir formda bulunur. Hurmanın faydalarını aynı şekilde koruyan pekmez formu, tüketimi açısından daha pratik ve daha kolay bulunabilir. Özellikle kansızlık şikayetlerinde bir şurup gibi ölçeklendirilerek tüketilebilir. Hurma pekmezi, kış aylarında grip ve soğuk algınlığı hastalıklarına karşı yine şurup şeklinde kullanılabilir. Hurma pekmezi ayrıca kahvaltılarda tahinle karıştırılıp tüketildiğinde daha da lezzetli hale gelebilir ve çocuklara çikolata kreması yerine verilebilir. Hurma pekmezi, yine kahvaltılarda bir bardak ılık suya karıştırılarak, çocuklara siyah çayın yerine de verilebilir. Hurma pekmezinin diğer kullanım alanlarından bazıları ise şöyledir:
- Yoğurt ile karıştırılıp ara öğünlerde
- Salatalara sos olarak
- Tatlılara şeker yerine tat vermesi için
- Pişmiş ürünlere lezzet katmak için
- Bitki çaylarına tat katmak için
- Aperatif olarak
Hurmadaki Vitaminler
Hurma, çok eski tarihlerden beri etkileri bilinen sağlıklı bir meyvedir. İçeriğinde bulunan birçok vitamin onu, insan sağlığı için gerekli kılabilir. Kişilerin beslenme programına hurma eklemesi, günlük olarak alınması gereken vitamin ve minerallerin önemli bir kısmını karşılayabilir. Hurmada bulunan vitamin ve minerallerden bazıları ise şöyle sıralanabilir:
Protein
Karbonhidrat
Lif
Magnezyum
Kalsiyum
Demir
Potasyum
Selenyum
Çinko
B1, B6 vitamini
Hurmayı Fazla Tüketmenin Riskleri Nelerdir?
Hurmanın belirlenmiş porsiyonda tüketilmesi sağlık açısından bir sorun yaratmayabilir. Yalnızca aşırı tüketimi, diyabet hastaları için risk yaratabilir. Ancak yapılan araştırmalarda hurmanın düşük glisemik indeksi sayesinde diyabet hastaları dahil, kişilerin kan şekeri seviyelerinde önemli ölçüde artış olmadığını göstermiştir. Hurmanın bunu dışındaki riskleri ise bazı nadir durumlarda alerjik reaksiyonlara sebep olabilmesidir. Hurmanın içindeki herhangi bir maddeye karşı aşırı duyarlılığı olan kişilerde kaşıntı, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık ve hassasiyet görülebilir. Hurma meyvesine karşı potansiyel riskler için bir sağlık profesyoneline danışmak faydalı olabilir.
Kaynak: Medicalpark