1. Dünya savaşında Çanakkale cephesine katılan yapancı devletlerin davetlilerinin de katıldığı törende konuşma yapan Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan konuşmasında “Bizler, atalarımızın bize bıraktığı gibi gelecek nesillerimize yine barışı, yine kardeşliği miras bırakacağız" dedi. Şehitler Abidedeki törenin ardından Fransız ve İngiliz anıtlarında da törenler düzenlendi
YENİLENEN ATATÜRK RÖLYEFİNE ÇELENKLER SUNULDU
Çanakkale Kara Muharebeleri'nin 108. yıl dönümü kapsamında Şehitler Abidesi'nde tören düzenlendi. Törene Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, Çanakkale Valisi İlhami Aktaş, 1’nci Ordu Komutanı Orgeneral Ali Sivri, 2’nci Kolordu Komutanı Tümgeneral Rasim Yaldız, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Mustafa Turhan Ecevit, Yeni Zelanda Savunma Bakanı Andrew Lıttle, Birleşik Krallık Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Sir Patiıck Sanders, Avustralya Gazi İşleri Bakanı Mın Dva Matt Keogh, Avustralya Büyükelçisi Miles Robert Armıtage, Avusturya Büyükelçisi Johannes Wimmer, Kanada Büyükelçisi Jamal Khokhar, Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut, Romanya Büyükelçisi Stefan Alexandru Tinca, Hindistan Büyükelçisi Dr. Virander Paul, Finlandiya Büyükelçisi Ari Makı, Birleşik Krallık Büyükelçisi Jill Morrıs, Fransa Büyükelçisi Herve Magro ve çok sayıda yabancı davetli katıldı. Törende ilk olarak abidede bulunan Atatürk rölyefine çelenkler sunuldu. Türkiye adına Atatürk rölyefine çelengini Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan sundu. Çelenklerin sunulmasının ardından tören saygı duruşu saygı atışı ve istiklal marşının okunması ile devam etti.
MEHMETÇİK VATANINI KORURKEN SAVAŞIN “CENTİLMENLER SAVAŞI” OLARAK ANILMASINI DA SAĞLADI
Günün anlam ve önemini belirten protokol konuşmalarını Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Birleşik Krallık Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sir Patrick Sanders, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan gerçekleştirdi. Törende son konuşmayı yapan Kültür ve Turizm Bakan Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, konuşmasında şu cümlelere yer verdi. “Çanakkale; yüksek faziletlere sahip milletimizin vatanseverlik, fedakârlık, cesaret gibi hasletlerle yazdığı kahramanlık destanıdır. Çanakkale, Malazgirt gibi, Mohaç gibi şanlı tarihimizin ve Milli Mücadele'mizin en büyük mihenk taşlarından biridir. Bundan 108 yıl önce, Türk-İslam coğrafyasının her bir köşesinden gelip bu toprağa kanını akıtmış, canını katmış evlatlar, babalar, ağabeyler; gösterdikleri fedakârlıkla Çanakkale Destanı’nı yazmıştır. Türk askeri, Çanakkale’de sadece kahramanlığını ortaya koymamıştır. Ahlakını, dürüstlüğünü ve vicdanını da en zor şartlarda koruyarak, düşmanına, vatanını işgale gelenlere karşı sergilediği insaflı tutumuyla bu savaşın 'Centilmenler Savaşı' olarak anılmasını da sağlamıştır. Bu hasletler Türk askerinin kışlada aldığı askerî terbiyeden evvel, evinde aldığı manevi Türk aile terbiyesine dayanır. Bu vatanın evlatları Çanakkale’de, Galiçya’da, Mısır’da, Kore’de, Kıbrıs’ta ve daha adını sayamadığımız farklı coğrafyalarda şehit düşmüşlerdir. Bu milletin şehitleri, düştüğü her toprak parçasında, arkasında bir insanlık dersi, fedakârlık örneği, kahramanlık destanı bırakmıştır. Bugün müttefikimiz olan farklı milletlerden oluşan bu seçkin kalabalığın ataları; bu topraklarda atalarımızla koyun koyuna yatmaktadır. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün dediği gibi, 'Onlar, bu toprakta can verdikten sonra, artık bizim evlatlarımız olmuşlardır'. Bizler, atalarımızın bize bıraktığı gibi gelecek nesillerimize yine barışı, yine kardeşliği miras bırakacağız"
ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ YABANCI DİLLERDE SÖYLENDİ
Protokol konuşmalarının ardından bütün şehitlerimiz için Kuran-ı Kerim Tilaveti yapıldı ve dua edildi. Çanakkale Türküsü Türkçe, Boşkança ve Arnavutça olarak seslendirildi. Daha sonra askeri bando eşliğinde askeri birlik, konuk askerler, gaziler ve izciler resmi geçit töreni gerçekleştirdi. resmi geçit töreni sonrasında şehitlik defteri imzalandı. Şehitliklere karanfil bırakıldıktan sonra tören sona erdi.
FRANSIZ VE İNGİLİZ ANITI'NDA TÖREN DÜZENLENDİ
Çanakkale Kara Savaşları'nın 108'inci yıl dönümü nedeniyle Şehitler Abidesi'nde düzenlenen anma programının ardından Fransız ve İngiliz Anıtlarında da tören düzenlendi. Fransız Askeri Mezarlığı’ndaki törende, Türkiye adına Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan ve İrlanda, İngiltere, Fransa, Almanya, Yeni Zelanda ve Avustralya ülkelerinin temsilcileri tarafından Fransız Anıtı'na çelenkler bırakıldı. Anma programında konuşan Fransa Büyükelçisi Herve Magro, "Bu ortak anma gününde bizlerle birlikte olduğunuz için teşekkür ederim. Bu sabah 108 yıl önce savaşın sebep olduğu dehşeti hatırlamak için buradayız. 1915 yılında bu topraklar korkunç muharebelerle yaklaşık 1 milyon savaşmıştır. Askerlerin yaklaşık yarısı hayatını kaybetmiş veya yaralanmıştır. Fransa, Çanakkale Muharebeleri için yaklaşık 80 bin asker göndermiş, bunların 27 bini hayatını kaybetmiş veya yaralanmıştır. Bugün savaşın cehennemine tanık olan tüm askerlerin nihayetinde mezarları olacak bu topraklarda kendilerini feda edenleri saygıyla anmak için bir araya geldik. Kendilerine şükranlarımızı ifade ediyor, geride bıraktıkları bu mirası taşıyan ailelerini de unutmuyoruz. Bugün Gelibolu Yarımadası'nın vadilerine ve tepelerine hakim olan huzur Türkiye Cumhuriyeti tarafından tarihi mirasın korunması ve değerli kılınması için yürütülen muazzam çalışmanın sonucudur. Geçmişte kan ve gözyaşıyla yıkanan, bugün ise cesur askerlerimizin istirahat ettiği bu topraklarda bir araya gelerek gösterilen fedakarlıklara karşı duyduğumuz minneti ifade etmekteyiz. Ancak askerlerimize duyduğumuz minneti ifade etmenin en güzel yolu Avrupa'da ve tüm dünyada kalıcı barış tesis etmek için güçlerimizi bir kez daha birleştirmek değil midir? Tüm bu düşüncelerle sizleri, burada yatan vatandaşlarımızı ve uyruğu ne olursa olsun 1915 yılında bulunduğumuz yarımadada savaşan herkesi anmaya davet ediyorum" dedi. Program, saygı duruşunda bulunulması, Türkiye ile Fransa ulusal marşlarının okunması, Fransız mezarlarına karanfil bırakılması ve anı defterinin imzalanması ile sona erdi. Buradaki törenin ardından İngiliz Helles Anıtı'ndaki anma törenine geçildi. Günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapıldı. Çanakkale Savaşları'nda hayatını kaybedenler için dua edildi. Birleşik Krallık Büyükelçisi Jill Morrıs bir konuşma gerçekleştirdi.
Murat Çağlayan