Yeryüzünde tek doğal bulunuş yeri Kazdağları olduğu için endemik bir ağaç sayılan Kazdağı köknarı bir çok tarihi olaya ve metolojik efsaneye yön verdi. Truva savaşının kırılma noktası ve Çanakkale'nin simgesi olan Truva Atı’nın da bu ağaçtan yapıldığı belirtildi.
Kazdağları’nın kuzey yüzünde yetişen ve dünyada sadece Kazdağları’nda bulunan 40 metre yüksekliğe kadar çıkabilen köknar, tarihe yön veren ağaç olarak biliniyor. Tarih meraklılarının yakından bildiği Truva Savaşları’nın kırılma noktası olarak bilinen Truva Atı’nın Kazdağı köknarından yapıldığı iddia ediliyor.
Kazdağları’ndaki endemik bitki çalışmaları ile dikkatleri üzerine çeken Balıkesir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Satıl, “Bölgede yaklaşık 80 civarında endemik bitki olduğu biliniyor kayıtlarda. Ama bunun sadece 32 tanesi dünyada Kazdağı’nda yetişiyor. Bunlarda bir tanesi var ki, sadece Kazdağı’nda yetişen bir ağaç. Kazdağı köknarı olarak ta literatüre geçmiş bulunuyor. Bu tür daha önceleri Uludağ köknarı ile Yunanistan’da ki bir arasına bir form olduğu iddia ediliyordu. Son yapılan bilimsel çalışmalarda tek bir, kendine ait özellikleri olan Kazdağı köknarı olarak literatüre kaydı geçti.
Bu bitki Avrupa’da da dekoratif görünümünden dolayı, estetik bir görüntüsü olduğundan dolayı park ve bahçelerde süs bitkisi olarak ta kullanılıyor. Ancak bölgede bu bitkiyi çok fazla tanımıyoruz. Ekoturizmde çok fazla kullanmıyoruz. Bunun hem tarihi, hem mitolojik hikayesi var. Hem de biyolojik anlamda önemli bir değeri olan bir ağaç aslında. Bunu ekoturizmde değerlendirmemiz lazım. Kazdağı’nı bin metrenin üzerindeki bölgesinde kuzeye bakan yamalarda bulunan bir bitki bu. Özel bir bitki olduğu için 250 hektarlık bir alanda tabiat koruma alanı olarak tescillenmiştir. Bu ağacın bu kadar biyolojik önemi ile birlikte birde mitolojik önemi var. Biliyorsunuz Akal’lar ile Truva arasında bir savaş var. Akallar uzun zaman Truva’yı fetih edemiyorlar. Bir plan yapıyorlar. Bir Truva Atı yapıyorlar. Tahtadan bir at yapıp. Truva’yı içeriden fetih etmeyi planlıyorlar. O atın Kazdağı köknarından yapıldığı iddia ediliyor o dönemde. Hatta bitkinin Latince adı Abies Equi-Trojani’dir. Truva Atı’ndan geliyor Latince’de equi, at demektir. Trojani’de Truva uygarlığından geliyor. Haliyle böyle bir hikayesi var mitolojik olarak. Bu batılıların çok dikkatini çekecek bir hikayedir. Bu ağacı yerinde görmek bu hikayeyi yerinde dinlemek ekotruzim açısından çok önemlidir. Marka değerdir aynı zamanda" dedi.
Tarihe yön veren ağaç olarak bilinen Kazdağı köknarı uzun yıllardan bu yana Kazdağları’nda koruma altına alındı.