Bunlar arasında laksatif etkisiyle bilinen açlık otu, adından da anlaşılacağı üzere genellikle zayıflamaya çalışan bireyler tarafından tercih edilir. Sinameki bitkisinin bir türü olarak bilinen açlık otu kabızlığı önlemeye ve metabolizmanın hızlandırılmasına yardımcı olmak, bağışıklığı desteklemek gibi amaçlarla da tercih edilebilir. Yoğun içeriği nedeniyle çeşitli yan etkilere sebep olmaması için dikkatli kullanılmalıdır.
Açlık Otu Nedir?
Açlık otu, baklagiller familyasının Cassia türüne ait iki çenekli bir bitkidir. Cassia acutifolia ve Cassia angustifolia, halk arasında ve tıp dünyasında en sık kullanılan türleridir. Kökeni Çin, Afrika, Pakistan ve Hindistan gibi ülkelerdir. Kendiliğinden doğada yetişebilen açlık otu, ülkemizde bazı yörelerde “sinameki” adı ile bilinen bitkinin bir türüdür. Genellikle “erkek sinameki” ve “deve gözü” isimleri ile bilinir.
Açlık otunun yaprak, çiçek ve meyveleri yüzyıllardır hekimler tarafından müshil ve uyarıcı madde olarak kullanılmıştır. Günümüzde sıklıkla laksatif etkisi nedeniyle kilo vermek için tercih edilir. Emilim oranı düşük bir bitkidir. Buna rağmen yoğun bir içeriği olduğu için günlük alınması gereken doz aşılmamalıdır.
Açlık Otu Faydaları
Açlık otu, zengin içeriği sayesinde birçok faydası ile bilinir. Yapılan araştırmalar, açlık otunun belirli miktar ve süre ile kullanıldığı durumda güvenli bir bitki olduğunu ve bazı faydaları olabileceğini kanıtlar niteliktedir. Her birey için kullanımı güvenli değildir ve herkeste aynı etkiyi göstermeyebilir. Faydalarından bazıları:
- Metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olabilir.
- Laksatif etkisi sayesinde vücuttaki fazla sıvıyı (ödem) atmaya yardımcı olabilir.
- Doğal müshil etkisi olan bir bitki olduğu için bağırsakları hızlandırarak kabızlığı önlemede fayda sağlayabilir.
- Doğru tüketildiği takdirde, içindeki doğal aktif bileşikler sayesinde bağışıklık sistemini destekler.
Açlık otunun adı, genellikle alternatif tıp alanında geçse de modern tıp için de ilgi çekici bir dizi bileşik içerir. Bu nedenle son yıllarda etkileri, riskleri, kullanım alanlarıyla ilgili birçok bilimsel araştırma yayınlanmıştır. Yapılan araştırmalara göre, açlık otu, bazı aşağıdaki gibi çeşitli durumlarda etkili olabilir.
KİLO KONTROLÜ
Açlık otunun kullanım nedenlerinden en önemlisi kilo vermeye yardımcı olmasıdır. Bu etkisi laksatif özelliği sayesinde ortaya çıkar. Laksatif bileşikler, kilo kontrolünde hücre dışı sıvıyı (ödem) idrar ve dışkılama yolu ile atmaya yardımcı olur. Bu sayede vücuttaki fazla sıvı atılır ve kilo kaybı sağlanır. Ek olarak, bitkinin içeriğindeki aktif bileşikler metabolizma hızının artmasına yardımcı olarak yağ yakımını dolaylı yoldan destekler.
KABIZLIK TEDAVİSİ
Kabızlıkla (konstipasyon) mücadele eden her birey için en önemli unsur, kabızlığa neden olan yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları yerine daha sağlıklı olan alışkanlıklar edinmektir. Lif oranı yüksek beslenmek, yeterli su tüketmek ve sedanter (hareketsiz) yaşamdan uzaklaşmak, kabızlık tedavisinde önemlidir. Bununla birlikte kronik kabızlık tedavisi için yardımcı bazı doğal ürünler ve farmakolojik bileşikler de kullanılmaktadır.
Müshil etkisi ile bilinen açlık otu, akut ve kronik kabızlığın tedavisinde destekleyici doğal farmakolojik ajan olarak kullanılabilir. Bitkiye içinde yer alan “antropinon” ve “sennoside” aktif maddeleri laksatif etkiden sorumludur. Etkili bir müshil olduğu için uzman önerisi ile belirli miktarlarda kullanılmalıdır.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
Açlık otu, içerisinde yer alan vitamin, mineral ve fitokimyasallar gibi biyoaktif bileşikler sayesinde bağışıklık sistemini destekler. Bu durum birçok viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruma sağlayabilir ve tedavileri destekleyebilir. Bu sayede açlık otu ve açlık otundan elde edilen preparatlar bağışıklık sistemini güçlendirmek için tercih edilebilir.
Vücudun savunma sistemi olan bağışıklık sistemi, geçtiğimiz yıllarda viral enfeksiyon ve pandemiler dolayısı ile önemini bir kez daha hatırlatmıştır. Yapılan bazı çalışmalara göre açlık otu, COVID-19 enfeksiyonuna yakalanan bireylerde enfeksiyona bağlı semptomlarda azalma ile ilişkilendirilmiştir.
Açlık Otu Nasıl Kullanılır?
Açlık otu, tarih boyunca birçok farklı yöntemle tüketilmiştir. Günümüzde en yaygın kullanımı ise çay olarak ve bazı takviye gıdalarla tüketimidir. Doğada kendiliğinden yetişebilen ve sert iklim koşullarına uygun olan bu bitkiyi bulmak oldukça kolaydır. Açlık otu, toplandıktan sonra kurutulur. Paketlenerek kuru haliyle ya da taze olarak pazarlanır.
Açlık otu sağlıklı tüketimi için birkaç günlük kullanım idealdir. Çünkü, içeriği oldukça güçlüdür. Birkaç gün kullanımın ardından biraz ara verilerek tekrar kullanılabilir. Bitkisel ürünlerdeki aralıklı kullanımın amacı, bağırsak mobilitesinin bozulmasını ve ürünün bağırsakta tembelliğe sebep olmasını önlemektir.
Açlık otu, diğer bitkiler gibi kuru bir şekilde uzun süre muhafaza edilebilir. Ağzı kapalı cam kavanoz yardımı ile saklayıp, kullanım amacına uyumlu olarak tüm öğünlerde tüketilebilir. Hafif yan etkilerinin gün içinde ortaya çıkmaması ve bağırsak hareketliliğinin bireyi rahatsız etmemesi için akşam saatlerinde tüketimi tercih edilebilir. Taze veya kuru tüketiminde herhangi bir fark bulunmaz.
GEBE VE ÇOCUKLARDA KULLANIMI
Açlık otu, genel olarak yetişkinlerin kullanımına uygundur. Gebeler ve emziren anneler için uygun bir bitki değildir. Kullanmadan önce hekime başvurulmalıdır. Sıklıkla tercih edilen müshil etkili bu bitki, bebeklerin bağırsakları için de uygun değildir. Crohn, ülseratif kolit gibi kronik bağırsak hastalığı olan bireyler ve böbrek hastaları da açlık otu tüketmemelidir.
Açlık Otu Çayı
Açlık otu çayı, zengin içeriği sayesinde sağlıklı bitki çayları arasında yer alır. Şifalı bir bitki olan açlık otunu “deve gözü”, “erkek sinameki” gibi isimlerle bulunabilirsiniz.
Açlık otu çayı yapımı birçok bitki çayı gibi oldukça kolay ve kısa sürelidir. İçeriğindeki aktif bileşiklerin ısıdan etkilenmemesi için kaynama yöntemi yerine demleme yöntemi tercih edilir. Öncelikle bir cezve veya elektrikli ısıtıcı yardımı ile 250 -300 ml (1 kupa boyutunda) su kaynatılır. Ardından kaynayan suya bir tutam açlık otu eklenir. Açlık otunun demlenmesi için yaklaşık 5 dakika yeterlidir. 5 dakikanın ardından cezvedeki bitkiler süzülür ve çay bir kupaya alınır.
Açlık Otu Yan Etkileri
Açlık otu, doğru tüketildiği sürece genellikle yan etkiye sebep olmaz. Bazı bireylerde bir dizi hafif yan etkiler görülebilir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- İshal,
- Mide krampı,
- Nadir durumlarda alerjik reaksiyon.
Açlık otu, tüketiminde önerilen miktar ve süreye uyulmadığı ve hekim tarafından tüketmemesi gerektiği söylenen bireylerin tüketmesi durumunda, bazı uzun vadeli yan etkilere ve ilerleyen durumlarda organ hasarlarına sebep olabilir. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Açlık otunun uzun süreli kullanımında vücuttaki önemli elektrolitlerin (mineraller) dengesi bozulabilir. Bu da kas krampları, halsizlik, yorgunluk, uyku hali gibi sorunlara sebep olabilir.
- Uzun süreli kullanımda bağırsakların çalışması yavaşlayabilir ve bu durum bağırsak tembelliğine sebep olabilir. Kısa vadede metabolizmayı destekleyen açlık otu, uzun süreli kullanımda metabolizma hızını yavaşlatabilir .
- Açlık otu, uzun süre yüksek dozlarda kullanılırsa karaciğer hasarına sebep olabilir.
Kaynak: Medicalpark