Kurban Bayramı’na sayılı günler kala kentte bayram yoğunluğu başladı. Pandemi sürecinin etkileri devam ederken yoğunluk eski bayramlara göre daha az da olsa başlayan hareketlilik esnafın yüzünü birazda olsa güldürdü.
Müslüman alemi için oldukça önemli bir yere sahip olan Kurban Bayramı’na sayılı günler kaldı. Geçtiğimiz Ramazan Bayramı’nı sokağa çıkma yasağı sebebiyle evde geçiren vatandaşlar bu bayramı sevdikleriyle birlikte geçirmeyi planlıyor. Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre Kurban Bayramı’nda sokağa çıkma yasağı uygulanmayacak. Bu haber üzerine bayram hazırlıklarına başlandı. Misafirlere ikram etmek için şeker, çikolata, bayramda yeni bayramlıklar almak isteyen vatandaşlar çarşının yolunu tuttu.
Başlayan hazırlıklara rağmen esnaflar geçen yıllar ki bayramlara nazaran yoğunluğun çok az olduğunu söylüyor. Pandemi sürecinin etkileri tamamen bitmediği için vatandaşlar alışveriş yapma konusunda eskiye göre daha tereddütlü davranıyor.
Çarşıda iki buçuk yıldır çikolata dükkanı işleten Ahmet Uysal 2020’nin ikinci bayramı olan Kurban Bayramı’nı heyecanla beklediklerini fakat şuan ki talebin beklentiyi karşılamadığını söyledi. Ahmet Uysal kötü geçen pandemi döneminden ve şu an ki durumdan bahsederken şu şekilde konuştu; “Geçen sene ile bu yıl arasında çok fark var pandemiden dolayı. Bu bizim 2020’nin ikinci bayramı. İlk bayramı geçen yıllara göre çok kötüydü. Bu bayramı heyecanla bekliyoruz ama şimdi Kurban Bayramı Ramazan Bayramı’na göre çikolata ve şekerlemede daha az olur. Kurban Bayramı olduğu için gerek havaların daha sıcak olmasından dolayı yani şimdi çoğu müşteri diyor ki eve gidene kadar erir mi çikolata, evde buzdolabında mı saklayalım gibi sorular yöneltiyor. Heyecanla bekliyoruz bakalım nasıl olacak bu hafta. Genelleme yaparsak tabii ki arife günü, arifeden bir gün önceki gün bizim için iş potansiyeli yüksek oluyor. Yani bu sadece bireysel müşteri bazında değil kurumlar, bankalar olsun diğer büyük şirketler olsun personeline çikolata dağıtıyor.Nisan, mayıs ayları kötü geçti. Baya baya oturduk ama Allah bereket versin diyoruz o süreçten sonra normal seviyede gidiyor. Nisan, mayıstan sonra normalleşmeyle beraber ciddi bir hareketlilik var. Şimdi bizim çikolatada bir diğer dalımız da kız isteme, nişan, söz çikolataları. Onlar hep ertelendi Haziran’a Temmuz’a. İki üç haftadır şu aralar ciddi bir yoğunluk yaşıyoruz o konuda mesailer falan yaptık. Tekrar bereket versin diyoruz ama geriden geldiğimiz için daha çok koşmamız lazım. Bir esnaf için iki ay ciddi kayıptır. Benim kişisel fikrim bu virüse alışacağız. Çıkan kompozisyonda bence bununla yaşamayı öğreneceğiz. Bizim hayatımızda bu sıfırlanmayacak. Çin’de çıkıp dünyaya yayıldıysa biz Türkiye olarak ne kadar 200-300’e indirsek de Amerika’da Brezilya’da binler oluyorsa bu rakamlar hep dönecek. Bu bitecek gibi hiç görünmüyor. İnsan psikolojisiyle de alışıyoruz. Yani ne kadar kaçabiliriz? Dünya’da şu an hala ciddi seviyede bununla mücadele ediliyor. Günlüğe çevirdik işi gelecekle ilgili plan yapamıyoruz. Kendi hayatımızda da ticaret hayatımızda da yapamıyoruz. Bayram öncesi benim gibi çikolata, şeker satan ne yapar? Mal çeker mal alır ki çok satacağım diye düşünür çünkü geçen bayram çok satmıştır. Ama bu bayram böyle bir kaldık. Alalım mı, almayalım mı, ne kadar satılır? Gelecekle ilgili plan yapamıyoruz.İyi bir çikolata 100 TL’den başlar. Bu da kişinin ekonomisine bağlı. Herkes ekonomisine göre kimisi çikolata kimisi şeker kimisi lokum alıyor. Kimisi daha iyisini istiyor. Bizim de bir müşteri kitlemiz var. Bazen müşteri geliyor almadan çıkıyor pahalı geliyor, bazısı da geliyor tatmin olmuyor daha iyisini istiyor. Herkesin ayrı bir müşteri kitlesi var.”
Bayram demek bayramlık kıyafetler ve yeni ayakkabılar da demekti eskiden. Şu anki durumun pek de öyle olmadığını söyleyen Lara Aliyeva çarşıda iki yıldır ayakkabı dükkanı işletiyor. Salgın sürecinden sonra günü kurtararak çalıştıklarını söyleyen Lara Aliyeva bayram döneminin de satışlar üzerinde çok fazla etkisi olmadığını aktarırken şu ifadeleri kullandı; “İşler durgun. Eskisi gibi çok bir yoğunluk yok. Yine de iyi kötü çarkı çeviriyoruz şu an. Bayram üstü çok şaşırtıcı derecede bir durgunluk var. Normalde bu şekilde değildi geçen sene. Bu sene pandemiden dolayı sanırım bir durgunluk var. Geçen yıl daha yoğundu. Geçtiğimiz Ramazan Bayramı bir nebze daha hareketliydi.”
Vatandaşların bayramlarda en çok rağbet gösterdiği yerlerden biri de kuşkusuz çocuk kıyafeti satan dükkanlar. Çocuklarına yeni bayramlık kıyafet almak isteyen vatandaşlar rotalarını bu dükkanlara çeviriyor. Diğer dükkanlara göre işlerinin iyi olduğunu söyleyen Meriç Ihlamur’un çarşıda çocuk kıyafetleri satan bir dükkanı var. Meriç Ihlamur da bayram yoğunluğunun eskiye göre çok az olduğunu söylüyor. Normalde bu dönemde iğne atsan yere düşmemesi lazım diyen Meriç Ihlamur şu şekilde konuştu; “Bayram yoğunluğu yok şu an için. Normalde önceki bayramlarda daha hareketliydi. Daha fazla alışveriş oluyordu. Bu süreci pandemi etkiledi mi? Evet etkiledi. Bu hastalık süreci insanları birazda olsa alışverişten uzaklaştırdı. Gerek deneme gerek insanların mali yönden sıkıntı yaşaması hepsi bizim işlerimizi etkiledi. Dışarıya nazaran işlerimiz çok iyi ama dediğim gibi önceki bayramlara nazaran bir azalma var. Çünkü şu an bayramın son dört günü yani şu anda iğne atsan yere düşmeyecek bir kalabalık olması lazımdı ama yok. Yaz sezonunda daha çok tişört, pantolon kış sezonunda mont, yelek, hırka satılıyor. Bizim genel olarak her zaman organizasyon ve etkinliklerimiz olur. Hafta sonları belirli günler, bayram zamanları, yılbaşı olacağı zamanın öncesi organizasyonlarımız olur. Ama dediğim gibi insanlar artık paralarını biraz tutmaya çalışıyorlar haklı olarak. Çünkü bu hepimiz için zorlu bir süreç oldu. Bunu en iyi şekilde tamamen inşallah atlatırız. Ramazan Bayramı ile kıyaslarsam bu dönemi, Ramazan Bayramı her zaman bir beklentidir. İnsanlar oruç tuttukları için bayramı beklerler. Kurban Bayramın da bir beklenti olmadığı için işler biraz daha düşüktür. Son bir hafta iş olur. Onda da ne kadar randıman sağlanırsa.”
Dilvin Altıkardeş
