Son hasat ile toplanan Çanakkale domatesi pazar, market ve manav tezgahlarında boy göstermeye başladı. Son turfan Çanakkale domateslerinin fiyatlarının arttığı gözlemlenirken fiyat artışının domatesin son turfan ile tezgahlarda yer almasından kaynaklandığını ifade eden Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya domates üretmenin çok zor bir süreç olduğunu hatırlatarak kısa süre önce maliyetinin altında tarladan satılan domatesin son turfandada üreticisini fiyat açısından mutlu etmediğini söyledi.
Domates üreticilerinin kötü bir sezon geçirdiğini ifade eden Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya, “Domates üreticisi zor günler yaşıyor. Kısa bir süre önceye kadar ciddi sıcaklar devam ediyordu. Tüm bu etkenler ile domates üreticisi ve üreticiler mücadele ediyor. Şu anda domates büyük toptancıya 1.30 kuruş, yakın bölgemizdeki pazarcı esnafına da 1.50 kuruş civarında satışı yapılıyor Ancak domates üreticisinin en az tarladan domatesini 2 TL’nin altına satmaması lazım. Şu anda domatesin tarladan çıkış fiyatının 2 TL’nin altında olması domates üreticisini tedirgin ediyor. Ama söyle bir gerçekte var domates üreticisinin tedirginliği hiç bitmez geçen yıllarda da bu böyle oldu. Domates fiyatları hep dalgalıdır. Bu dalgalanmanın hem üretici için hem de tüketici için olumlu olmasını arzu ediyoruz” İfadelerine yer verdi.
Fiyatı 1 liranın altına düşen domatesteki son fiyat artışını değerlendiren Çanakkale Ziraat Odası Başkanı İsmail Kaya, “Domates biliyorsunuz son dönemde tarladan satısı 80 kuruşa kadar düşmüştü. Bu verdiğim fiyat daha 10 gün önceki domatesin tarladan satış fiyatı. Yani ben pazardaki ya da tezgahtaki satış fiyatını söylemiyorum. Az öncede ifade ettiğim gibi kısa bir süre öncesine kadar tarladan domates satış fiyatı 70-80 kuruşa kadar fiyatlar düşmüştü. Bun nedenle de domates üreticileri ciddi sıkıntılı bir domates sezonu geçiriyordu. Çanakkale domatesi dediğimizde ilk, orta ve son turfan olarak bir domates üretim modelimiz var. Nisan ayının başında fideler toprak ile buluşuyor ve Haziran ayı ortalarında tarlada domates toplanıyor. Bu domates üretim durumu iklim şartlarına göre Aralık ayı ortalarına kadarda tabi iklim şartları elverirse domates üretimi devam ediyor. Şu anda bizim bu dönem son turfan dediğimiz Çanakkale domatesinin hasat edildiği dönem. Son 10 gün öncesine geri dönerek konuşacak olursak domates fiyatları tarladan 1.70 TL, 1.80 TL fiyatlarını gördü. Ama ne yazık ki son 1 haftaya baktığımızda yine domates fiyatları, büyük esnafa İstanbul esnafına, İzmir esnafına 1.30 TL, pazarcı esnafına da 1.50 TL’ ye geldiği bir domates fiyatı pazarı oluştu” dedi.
“DOMATES ÜRETMEK CİDDİ DERECEDE MALİYETLİ BİR İŞ”
Kaya domates üretiminin maliyetli bir üretim son turfan domates üretimin ise çok daha maliyetli olduğunun altını çizerek, “Domates üretimi yapmak ciddi derecede masraflı ve çok mücadele isteyen bir iştir. Domates üretmek masraflı bir iş diyorum çünkü ciddi şekilde, ilacından tutun da, fidesi, zirai mücadelesi üretimin her aşaması ciddi derecede maliyetlidir. Tüm bu maliyetlerde hasat zamanı kilogram maliyeti olarak domates üreticisinin karşısına çıkar. Domates üretimi zor bir iş dedik. Hastalıklar ile mücadelesinin de ciddi derecede zorluğu vardır. Domates üreticisi bir sürü hastalık ile uğraşma zorunda. Mantar hastalıkları domates üreticisini ciddi şekilde zor durumda bırakır. Külleme hastalıkları da domates üreticisini yine zor durumda bırakır. Haşere hastalıkları da aynı şekilde. Birde Çanakkale domates üreticisinin Çanakkale bölgesinde ciddi soruna neden olan Tuta zararlısı ile mücadelesi de var. Tüm bu durumlarda domates üreticisini zorluyor. Şu anda da mısır hasadı ile beraber tuta2 d ciddi derecede kendini göstermeye başladı bölgemizde. Birde Tuta kendini hemen gösteren bir hastalıkta olmadığı için şu an bu durumda domates üreticisini ciddi derecede yoruyor. Domates üreticisi şu an çok iyi bir mücadele veriyor. İşinin başında olan, işini önemseyen, işine sahip çıkan üretici tarladan ayrılmayarak çok zor şartlar altında üretim gerçekleşiyor. Domates üreticileri günde 3 defa 4 defa tarlasında domatesinde herhangi bir bozulma var mı? hastalık var mı? Bunun kontrolünü yapıyor” dedi.
“DOMATES ÜRETİCİSİ ZOR GÜNLER YAŞIYOR”
Domates üreticilerinin kötü bir sezon geçirdiğini ve zor günler geçirdiğini ifade eden Kaya değerlendirmesinin sonunda, “Domates üreticisi zor günler yaşıyor. Kısa bir süre önceye kadar ciddi sıcaklar devam ediyordu. Tüm bu etkenler ile domates üreticisi ve üreticiler mücadele ediyor. Şu anda domates büyük toptancıya 1.30 kuruş, yakın bölgemizdeki pazarcı esnafına da 1.50 kuruş civarında satışı yapılıyor Çanakkale domatesinin. Ancak domates üreticisinin en az tarladan domatesini 2 TL’nin altına satmaması lazım. Özellikle son turfan ürünü tarladan 2 TL’ni altına satılmaması gerekiyor. Her turfanın kendine göre maliyetleri vardır. Domates üretiminde son turfan en maliyetli üretim olandır. İlk turfanı domatesini 1 TL’ye ya da 1.2 TL’ ye üretiyorsak, orta turfanı domatesini de 1.5 TL’ye mal ediyorsak son turfan domatesini de 1.80 TL yada 2 TL arasında mal ediyoruz. Son turfan domates maliyetinin çok artması zirai mücadelenin en fazla yapılması ile de bağlantılı. Orta turfandan 8 ton, 10 ton domates alıyorsak iklim şartları istediğimiz gibi gitmediğinde bu son turfanda 4 yada 5 tonlarda kalıyor. Dolayısıyla buda maliyet fiyatlarının üstüne biniyor buda ciddi derecede son turfan domatesinin en masraflı en maliyetli domates olarak karşımıza çıkıyor. Son turfan domatesin tarladan 2 TL’nin altın satılmaması gerektiğini ifade ediyoruz. Son turfan domatesi tarladan 2 TL satılsın tüketicide bunu 3 yada 3.5 TL’ye tüketsin. Ama şu anda domatesin tarladan çıkış fiyatının 2 TL’nin altında olması domates üreticisini tedirgin ediyor. Ama söyle bir gerçekte var domates üreticisinin tedirginliği hiç bitmez geçen yıllarda da bu böyle oldu. Domates fiyatları hep dalgalıdır. Bu dalgalanmanın hem üretici için hem de tüketici için olumlu olmasını arzu ediyoruz” İfadelerine yer verdi.
Özel Haber: Ogün İnal
