Çanakkale Sağlık-Sen Başkanı Suat Özen düzenlediği basın toplantısında sağlıkçıların yaşadığı sorunları ve ücret adaletsizliğini dile getirdi. Özen aynı eğitimi gören ve aynı işi yaprak, aynı branşta çalışan sağlık çalışanlarının farklı ücret almasının eşit işe, eşit ücret anlayışına ters olduğunu belirtti.
Basın açıklamasında Özen, “Sağlık Bakanlığına bağlı 81 ilde ki 934 hastanede görev yapan aynı eğitimi almış, aynı branştan, meslekten, aynı işi yapan, aynı çalışma yılına sahip hiçbir çalışan aynı ücreti almamaktadır. Bu durum temel eşit işe, eşit ücret kuralına aykırılık teşkil etmektedir. Bu nedenle hiçbir sağlık çalışanı, bir sonraki ay ne kadar ücret alacağını bilememektedir. Mevcut döner sermaye kurgusu güncelliğini kaybettiğinden, sağlık çalışanlarına düşen pay, hak ve hakkaniyetten uzaklaşarak yıllar içerisinde erimiştir. Döner sermaye sistemi, kurgusu gereği hastane gelirine bağlı olduğu için de pandemi süreciyle birlikte hastaneler gelir elde edemediklerinden, sistem bu süreçte tamamen çökmüştür. Bu süreçte Maliye Bakanlığı, sisteme ilave ciddi destek vermiş olsa da kurgudaki sıkıntılar yüzünden yine hakkaniyet sağlanamamış ve sağlık çalışanları mağdur olmuştur. Kamu çalışanları ile Sağlık Bakanlığında görev yapan kamu çalışanlarının ücretlerini kıyaslayan veriler ortaya konmaktadır. Yaklaşık 10 yıl önce kamuda en iyi ücret alanlar listesinin en üst sıralarında yer alan sağlık çalışanları, günümüzde adeta son sıraya demir atmış durumdadır. Dosyanın ikinci ana başlığı altında sözleşmeli istihdam sorunu ele alınmaktadır. Bu sorun, sağlık çalışanları arasında büyük çoğunluğa hitap etmese de sonuçları açısından (aile bütünlüğünün yanında çalışanlar arasındaki iş barışını ve çalışan memnuniyeti ile motivasyonunu bozma, anayasal güvence altındaki mazeret tayini haklarını engelleme gibi birçok sıkıntıya sebep teşkil etmektedir. Özellikle artık kullanılmayan 4b’li (süresiz sözleşmeli) istihdam modeline göre 2013-2016 arasında atanmış olanların hala 4b’li olarak devam etmeleri, kendilerinden sonra atananların ise 3+1 yıl sözleşmeli olarak atanmış olması, bu durumda görev yapan yaklaşık 12.000 çalışanın mağduriyetine neden olmaktadır. Bu durumda görev yapanların, çalıştıkları yıllar göz önünde bulundurularak kolaylıkla yeni istihdam modeli olan 3+1 yıl sözleşmeli modele geçirilmeleri mümkündür. Yine benzer durumdaki vekil-ebe hemşireler, kamu görevlisi olmayan aile sağlığı çalışanları da sayıca azlar ancak en temel haklarından yoksun bir şekilde görevlerini sürdürmektedirler” dedi.
SAĞLIKTA İSTİHDAM YETERSİZLİĞİNE DİKKAT ÇEKİLDİ
“Sağlık dönüşüm programıyla kurum, kuruluş, hastane ve hizmet noktasında önemli mesafeler kat eden Türkiye’nin sağlık çalışanı sayısı bakımından OECD ortalamasının altında ve AB sıralamasının sonunda yer alması, büyük çelişkidir” diyen Özen, “Düzenli aralıklarla, her sağlık branşından ilave istihdam sağlandığı taktirde bu açık kapanacaktır. Bu sayede, sağlık sisteminin taşıyıcı unsuru
konumundaki sağlık çalışanlarının iş yükü ve mesaileri azalacaktır. Ayrıca, motivasyonları ve başarıları artacağından, sağlık sisteminin toplam kalite değeri yükselecektir’’ diye konuştu.
“DÖNER SERMAYE SİSTEMİNDE YAŞANAN ADALETSİZLİK SAHADA ÖRNEKLERLE VAR”
Özen, ‘’Ankara Bilkent Şehir Hastanesinde, aynı ameliyathanede yıllardır birlikte görev yapan, aynı sayıda ameliyata giren ekipteki Cerrah Dr. aylık ortalama 20.000 TL döner sermaye alırken, Hemşire ortalama 50 TL döner sermaye almaktadır.’’ İkisi de aynı ilçede, İstanbul Küçükçekmecede bulunan Kanuni Eğitim Araştırma Hastanesi ve Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesinde çalışan, eğitim, kıdem, kadro dereceleri ve yaptıkları iş aynı olan 2 hemşireden Kanuni EAH’ta çalışan aylık 300 TL civarında döner sermaye alırken, Mehmet Akif Ersoy EAH’ta çalışan 1500 TL civarında döner sermaye almaktadır.’’ Şehir hastanesi acilde görev yapan bir pratisyen hekim, aynı hastanedeki Profesör kadrolu bir hekimden çarpık döner sermaye uygulaması nedeniyle 2 kat fazla ücret alabilmektedir. Mevcut döner sermaye sisteminde hekim dışı sağlık çalışanları eğitimi, kadro-derecesi, unvanı ve yaptıkları işler aynı olduğu halde çok büyük bir bölümü hiç ücret alamazken, çok az bir kısmı 1 TL - 2000 TL arasında döner sermaye almaktadırlar. Bugünkü verilere göre ortalama 2000 TL döner sermaye alması gereken sağlık çalışanları ortalama 1 TL döner sermaye almaktadır ve bu durum sağlık çalışanlarının %80’ini kapsamaktadır. GİH (Genel İdari Hizmetler) ve YH (Yardımcı Hizmetler) sınıfında çalışanlar hiçbir ilave ücret almamaktadır. Sağlık çalışanları dışında aynı çalışma yılı, aynı eğitim, aynı kadro ve aynı unvanlara sahip olduğu halde farklı ücretler alan başka kamu çalışanı yoktur. Kamu çalışanları arasında yıllar içinde aldığı ücretleri eriyen, azalan tek memur grubu sağlık çalışanlarıdır” dedi.
Ogün İnal
