Kovid-19 Pandemi sürecinde en fazla merak edilen ve beklenilen şey aşı olmuştu. Aşı sürecinde en fazla merak edilen hangi aşının ne kadar etkisi olduğu ve en kolay yoldan ne kadar sürede temin edileceğiydi.
Pandemi süresince en fazla temin edilen aşı ülkemizde Çin menşeili Sinovag firmasının aşısı oldu. Geçtiğimiz haftalarda da bir miktar Biontech aşısı geldi. Sinovag inaktif aşısı etkinlik seviyesi en son verilerde yüzde 80 oranında çıksa da ortalamalarda en az yüzde 70 çıkıyor. Diğer bir kullanıma başlayan aşı da Pfizer/Biontech aşısının ise Etkinlik oranı yüzde 95 oranında çıkarken maliyeti ise Sinovaga göre biraz daha fazla 11 dolar olan sinovag aşısına karşı Biontec aşısı 20 Dolar ve saklama koşullarında ise buzdolabı sıcaklığında kalabilen Sinovag aşısının aksine, Biontech aşısı -70 derecede kullanılabiliyor. Önümüzdeki günlerde Türkiye'de üretilmesi beklenilen Rus menşeili Sputnik V aşısı da Bioantec ve Sinovac aksine Viral Vektör aşısı olarak geçiyor ve koruma oranı yüzde 95 oranında olduğu gözleniyor. Buzdolabı sıcaklığında saklanabilen aşı 10 Dolar ücrete sahip, eğer üretim için son anlaşmalar tamamlanırsa, Türkiye’de bu aşının da kullanılacağı düşünülüyor. Türkiye’de olmayan Moderna aşısına gelince mRNA aşısı olan aşının etki oranının yüzde 94.5 olduğu biliniyor. Saklama koşullarında ise –20’de olan aşının maliyeti değer aşılara göre yüksek olarak 33 Dolar, Bir diğer aşı İngiltere menşeili Oxford/Astrazeneca Viral vektör etkisi ile olan aşının etkinlik seviyesi yüzde 62-90 oranında geniş bir etki farklılığı gösteriyor. Aşının maliyeti ise diğerlerine göre oldukça düşük olarak 3 dolar olarak satılıyor.
Piyasadaki bütün aşıların koronaya karşı etkinliğinin olduğu ve ölümleri yüzde 99 oranında azalttığı varsayılıyor. Önümüzdeki günlerde de Türkiye’de aşı çeşitliliğinin daha da artması bekleniyor.
Hasan Sami Er
