Türkiye'den başlayıp Avrupa'da beş ülkeyi kapsayan Aeneas Kültür Rotası, Avrupa Konseyi Genel Kurulu'nda 35 ülkenin oy birliği ile Avrupa Konseyi'nin tescilli kültür rotası olarak ilan edildi. Çanakkale Turistik Otelciler ve İşletmeciler Derneği (ÇATOD) Yönetim Kurulu Başkanı Armağan Aydeğer rotanın Çanakkale kültür ve turizme katkısı hakkında İşte Çanakkale Gazetesi’ne değerlendirmelerde bulundu.
Armağan Aydeğer, “Aeneas Rotası doğudan batıya Troya’nın tüm dünya üzerindeki etkilerini gösteren çok güzel emarelerden bir tanesidir. Aeneas Rotasının bilirliğinin arttırılması geçmişten günümüze Troya’nın bölgemizin ve ülkemizin turizminin çok önemli bir katkı sağlayacağına olan inancımız sürecektir. Tüm dünyaya Anadolu'nun kadim değer olduğunu, çok sayıda coğrafyaya entelektüel, kültürel sosyal anlamda kök verdiğini belgelememiz açısından da önemli bir fırsattı. Avrupa Birliği tarafından Aeneas Kültür Rotası tescili sonrasında yapmamız gerek önemli faaliyetlerden bir tanesinin de 2018 Troya yılında da ifade ettiğimiz yine farklı mecraların ve kurumlarında ifade ettiği Troya'dan Antandros Antik Limanı olan Kazdağlarından geçen, kültür yürüyüş rotasının da ayağı kaldırılması olacaktır” dedi.
2018 Troya yılında yapılan çalışmalarda gerçekleştirilen çok sayıda ulusal ve uluslararası sunumda ifade edilen önemli noktalardan bir tanesi de, Troya'nın Avrupa'ya vermiş olduğu köklerdi. 2018 yılında Vergilius tarafından yazılmış olan Aeneas Destanı dünya literatüründe çok önemli bir değere sahiptir. Burada belirtildiği gibi Troya kahramanı Aeneas Troya soyunu devam ettirmek için uzun ve meşakkatli bir yola çıkıyor. Troya’dan başlayan bu uzun meşakkatli zor yolculuk, Kazdağları üzerinden Antandros Antik Limanına ve gemilerle Ege’ye açılıyor. Uzun süren ve savaş ve hastalık ile yüzleşilen bu yolculukta son olarak Roma’ya varan Troya kahramanı Aeneas, destana göre kralın kızı ile evlenmesi ile sahip olduğu çocuklar Romulus ve Remus ile roma imparatorluğunun kurulmasına sebep oluyor. Bu destan aslında Troya'nın ne kadar güçlü bir destan olduğunu en güzel kanı-ıtlarındna bir tanesidir. Troya'nın doğudan batıya tüm dünyadaki güçlü etkisini simgelemesi adına önemli bir emaredir. Troya yılı içerisinde gerçekleştirilen çok sayıda ulusal ve uluslararası törende Aeneas Rotası ile ilgili söylemler çok önemli bir yer kaplamıştır. Aeneas Rotası doğudan batıya Troya’nın tüm dünya üzerindeki etkilerini gösteren çok güzel emarelerden bir tanesidir. Aeneas Rotasının bilirliğinin arttırılması geçmişten günümüze Troya’nın bölgemizin ve ülkemizin turizminin çok önemli bir katkı sağlayacağına olan inancımız, sürecektir. Tüm dünyaya Anadolu'nun kadim değer olduğu dünyada çok sayıda coğrafyaya entelektüel, kültürel sosyal anlamda kök verdiğini belgelememiz açısından da önemli bir fırsattı. Aennes Rotası’nın Avrupa Konseyi ilgili ülkeleri tarafından tescilli kültür rotası olarak ilan edilmesi bu destana olan Avrupa kültürüne de inancını tescil etmiştir. Bu vesile Anadolu’nun kadim değeri olan Troya'nın köklerinin Avrupa'ya olan etkisinin de tescil edildiğini söyleyebiliriz. Kültür rotasının tescili aynı zamanda Avrupa'da yılın müzesi ödüllerinde özel kategoride ödül kazanan Troya Müzesinindi, tüm dünyada bilinirliğinin arttırmak açısından çok önemli bir fırsat olarak karşımıza çıkmaktadır. Avrupa Birliği tarafından Aeneas Kültür Rotası tescili sonrasında yapmamız gerek önemli faaliyetlerden bir tanesinin de 2018 Troya yılında da ifade ettiğimiz yine farklı mecraların ve kurumlarında ifade ettiği Troya'dan Antandros Antik Limanı olan Kazdağılarından geçen, kültür yürüyüş rotasının da ayağı kaldırılması olacaktır. Troya kültür rotası 2018 Troya yılı kapsamında gerçekleştirilen projelerden biri olup 120 kilometrelik rota bugün çok sayıda kültür ve doğa yürüyüşçüsünün ilgi odağı haline gelmeye başlamıştır. Troya kültür rotası Troyadan Asosa kadar uzanan Azizpolü'nde rotasını içeren çok önemli bir bölgemizin değeri haline gelmiştir” dedi.
Aeneas Destanı:
(Yunanca: ???????), Kral Ankhises ile Aphrodite'nin oğlu ve Troya kahramanlarından biridir. Latin Şair Vergilius'un Aeneis isimli şaheserinin konusu oldu ve bu Anadolulu prens, Roma'nın millî kahramanı ve İmparator Augustus'un atası sayıldı. Truva düştükten sonra şehirden kaçıp yeni bir yurt arayan Truvalılara önderlik etti. Önce sağ kurtulanlarla beraber Kaz Dağı'nın güneyindeki Antandros(Altınoluk) kentine gelip buradan gemi ile denize açılmışlardır. Rüzgâr onları Kartaca'ya sürüklemiştir. Kartaca Kraliçesi Dido'nun bir süre misafiri olduktan sonra tekrar yola çıkarlar ve Orta İtalya'da karaya çıkarlar. Burada yerli Sabinlerle de karışarak Roma kentini kurarlar. Truva'daki Palladium adıyla bilinen heykeli beraberinde kaçırıp, kurulacak olan Roma kentinin bulunduğu yere diktiği belirtilir. Truva'da Hektor'dan sonra en büyük kahraman sayılırdı. Dardanya prensiydi. Torunları Romulus ve Remus, Roma İmparatorluğu'nu kurmuştur. Roma mitolojisi edebiyata yansımış ve ünlü Romalı Şair Vergillius ‘Aeneis’ adlı eserini yazmıştı. ‘Aeneis’ eserinde Şair, Troya kahramanlarından biri olan Aeneis’in halkı ile birlikte İtalya’ya nasıl yerleştiğini anlatır. Aeneas, Troyalı Prens Ankhises ile Tanrıça Aphrodite’nin oğludur. Tanrılar, Kral Priamos soyunun sona ermesine Dardanos soyunun ise devam etmesine karar vermiştir. Bu nedenle Aeneas, annesi Tanrıça Aphrodite’nin yol göstermesi ile yakınları ve halkıyla İtalya’ya varabilecektir. Uzun ve bol serüvenli bir yolculuktan sonra Aeneas, İtalya’nın Tiber Nehri kıyılarına kolonisini kurar. Burada yörenin kralı Latinus ile dost olur ancak Yunan kolonisinin komutanı Turnus ile dövüşür ve onu yenerek öldürür. Latinus’un kızı Lavinia ile evlenerek Lavinium kentini kurar. Bu kent sonraları Albalonga adını alacaktır. Nihayet kent Roma adını alarak çok ünlenecek ve tarihte önemli roller üstlenecektir. Aeneas soyu, oğlu Iulus ile devam eder ve bu soydan gelen Rhea Silvia Mars'tan (Ares) ünlü ikizler Remus ve Romulus’u (Remo ve Romolo) doğurur. Homeros'un İlyada, Quintus Smyrnaios'un Troya'nı Düşüşü, Apollodoros'un Tarih ve Pausanias'ın Yunanistan'ın Tasviri eserlerinde de kendisi işlenmiştir.
Rota ile geçtiğimiz günlerde değerlendirme yapan TÜRSAB Balıkesir-Çanakkale Bölge Başkanı Ahmet Çelik ise yaptığı açıklamada, “Bölgemizde önemli bir gelişme olarak bahsetmemiz gereken bir tescil var, turizmciler olarak bu konuda heyecan duyuyoruz. Çanakkale’deki kamu kurum ve kuruluşlarının başlattığı 2018 Troya Yılı’nın meyvelerinden birisi olduğunu düşünüyoruz. 2016 ve 2017 yılında, 2018’in UNESCO’nun Troya’yı kabul edişinin 20.yılı vesilesiyle Troya Yılı olması gerektiği tüm mecralarda, devletimizin tüm kademelerinde dile getirmiştik. Yerelden ve tabandan gelen bu talep, karşılık görmüş ve 2019 yılı Troya Yılı ilan edilmişti. Bunun çarpan etkilerinden, belki de çok fazla kişinin hissetmediği etkilerinden bir tanesi de Aeneas Kültür Rotası’nın bugün Avrupa Konseyi’nde tescillenmesidir. Bölgemize aslında Troya Milli Parkı sınırlarının Kazdağları ve Assos’un da dahil olması gerektiğini düşünüyorum. Troya ile ilgili elimizdeki en büyük değerler Homeros’un İlyada’sında vardır. Homeros’un bahsettiği, Troya’dan kaçan son prens Aeneas, Troya’dan sonra Kazdağları’na gidiyor ve burada sağlam Kazdağı kerestesinden bir tekne yapıyor. Aeneas Edremit Körfezi’nden ayrılıp Enez hattına oradan önüne gelecek olan yeni duraklarla Roma’ya kadar varıyor ve Aeneas’ın ailesinden olan Romulus ve Remus Roma İmparatorluğu’nu kuruyor ve Avrupa’nın temelleri atılıyor. Bu o kadar önemli bir detay ki, bugün bizi kabul etmek istemeyen Avrupa Birliği’nin köklerinin neresi olduğunu sormak lazım, işte o Anadolu topraklarıdır. Troya’nın Anadolu’nun kadim bir değeri olduğunun en güzel referanslarındandır’'’ demişti.
İbrahim Akın Kazancı
