Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu, et ve süt fiyatlarına yüzde 30 zam geleceği yönündeki söylentileri değerlendirerek, “İnsanların cebi yanıyor, canı yanıyor. Ama bunu üzerine de bir zam gelmesi bekleniyor” dedi.
Ulusal basında et ve süt fiyatlarının zamlanacağı yönünde bulan haberler hakkında konuşan (TÜSEDAD) Yönetim Kurulu Başkanı Sencer Solakoğlu katıldığı bir TV kanalında konu hakkında bilgiler verdi.
Solakoğlu; “İşin bir maliyeti vardır. Talep tarafı var. Biliyoruz Türkiye’de artık et süt pek fazla tüketilemiyor. İnsanların cebi yanıyor, canı yanıyor. Ama bunu üzerine de bir zam gelmesi bekleniyor. Bu kötü bir haber, bunu vermekte üzücü ama maliyetlerin artışının karşısında denildi ki, biz fiyat kontrolünü sağlayacağız. Üreticinin ve çiftçinin fiyatını fiksleyeceğiz, sabitleyeceğiz dediler. E girdiler, o bizi ilgilendirmiyor biz sadece satış fiyatını fiksleyeceğiz. Bu biraz ok-yay meselesi gibi gerildi, geriledi. Bugün bakın 110 liraya mal olan bir kg kemikli eti, çiftçi 90 TL’ye satmak zorunda. Ne kadar dayanabilir çiftçi? Cuma’dan Pazara kadar yüzde 10 zam geldi zaten! O henüz raflara yansımadı ama yansıyacak, sonraki haftalarda da yansıyacak. Böyle gittiği sürece üretici kalmayacak Türkiye'de” dedi.
Kendisine yöneltilen ‘Maliyetler neden artıyor?” sorusu üzerine Başkan Sencer Solakoğlu şöyle cevap verdi; “Biz ithalatla geçinen bir ülkeyiz. Bir kere yemin girdisi ithal, tarlada yetiştirdiğimiz gübrenin yüzde 95’i ithal. Kullandığımız mazot ithal.Tohum çoğunlukla uluslararası firmaların belirlediği, yerli firma sayısı az olduğu için mısır gibi yüksek katkı maddelerin ürünleri de ithal. Türkiye’de üretiyoruz ama taşaron gibi kullanıyoruz. Dünya ile rekabet edemeyecek bir durum.Çünkü biz fiyatları belirlemiyoruz. Hayvancının tarlada yetiştirdiği de dolarla olduğu için ineğin ağzından dolar geçiyor. Artıkça fiyatlar, TL değer kaybettikçe maliyetlerde kontrol edilemez şekilde artıyor. Devletin organizasyonları var. Tarımsal üretim çiftlikleri TİGEM’ler gibi, Gübretaş gibi… Tarım Kredi Kooperatiflerinin gübre fabrikaları var. Bakıyorsunuz hepsi zamlarını yapıyor. Öbür taraftan devlet KDV’yi, maliyetleri sütümüze bindirdi. Halka sormak lazım sütte bir indirim yaşandı mı gördünüz mü? Yok ama biz her şeyi yüzde 18 ile alırken, yüzde 1 olarak sattığımızda çiftçi KDV iadesi alamaz ki!Bir de buradan yüzde 17, orda birde onu bindirdiler. Bütün maliyetler çiftçiye yüklendi. Çiftçi ne yapacağını şaşırdığı için, şunu yaptı aman evladım ben bu hatayı yaptım, babamdan kalan ne varsa harcadım yine başaramadım, kendi çocuklarına yeter ki bu işi yapma şehirde asgari ücrete çalış diyecek duruma geldi. İş böyle yerlere geldi ve üretim çok düştü.Hem dolar çok arttı, hem işletme sermayesi çok eridi.İnsanlar, eskiden 100 lira sermayesi ile10 hayvan bakıyordu. Şimdi aynı para ile 3 tane hayvan bakabiliyor. Dolayısı ile küçülmek zorunda.Arzda da bir kısıntı başladı. Yemde yüzde 50 satışlar düştü. Maliyetler öyle bir arttı ki, biz takip etmekte zorlanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Fiyatların artış beklentisi hakkında ise Solakoğlu; “Et ürünlerinde 90 TL’lik şu anki satış fiyatı, bizim öngörümüz 120 TL’ye çıkacak. Kemikli yani bizim mezbahaya satarken çiftçi olarak verdiğimiz fiyattan bahsediyorum. Zaten bu ilk düzeltmesini yaptı; 90’dan 100’e çıktı bu son 2-4 gün içerisinde. Bu rakam 120’ye doğru çıkacak. Okullar açıldı, ister istemez biraz talep kaynaklı bir şey var. Dolayısı ile buradaki artış bundan kaynaklı olacak. Ama talep artarsa yüzde 30’dan çok daha yukarı çıkacak” dedi.
Üretimin düşmesi hakkında ise Solakoğlu; “İthalat yapalım dediler, yurtdışı fiyatlarına bakıyorsunuz ithalatı yapacağınız ülkelere bakıyorsunuz 120 TL’nin altında hiçbir fiyat gözükmüyor. Demek ki devlette çiftliklerde, sanayilerde tüccarlarda bu 120 TL’lik fiyatı satın almış durumda. Demek ki bu fiyat çıkacak. Bundan önce hatırlarsınız 80 liralarda iken kıtlık olacak, erişilemeyecek denildi. Zaten kıtlık dediğiniz rafta var ama gidip alamadığınızdan sonra kıtlık bizim için. Biz raftaki ürüne ulaşamadığımıza nerden anlıyoruz? Perakendeden. Kavurmada yüzde 62’lik talep daralması görüyorduk. Yüzde 62 çok çok büyük bir rakam. Kavurma bu yani, insanlar ulaşamıyorlar buna. Bundan sonra daha da ulaşılamaz olacak” dedi.
Hasan Sami Er
