Antioksidan bakımından zengin, A, B2 ve C vitaminleri içeren çiçeksi yapraklar hibiskus bitkisinin bir parçasıdır ve çaylarda ve kapsüllerde kullanılır. Ayrıca yüzyıllar boyunca hibiskusun tohumları, çiçekleri, yaprakları ve sapları geleneksel tıpta kullanılmıştır. Modern bilim ile yapılan bazı araştırmalar sonucunda da hibiskus bitkisinin sağlık için çeşitli faydaları olabileceği düşünülmektedir. Bu yazıda hibiskus nedir, hibiskusun faydaları, hibiskus ne işe yarar hibiskus bitkisinin tüketiminde dikkat edilmesi gereken hususlar gibi merak ettiğiniz soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
Hibiskus Faydaları Nelerdir?
ANTİOKSİDAN ÖZELLİKLER
Hibiskus beta karoten, C vitamini ve antosiyanin gibi antioksidanlar açısından zengin bir bitkidir. Antioksidanlar vücuttaki serbest radikaller olarak bilinen zararlı moleküllerin yok edilmesine yardımcı olur. Serbest radikaller kanser, kalp hastalıkları ve diyabet gibi hastalıkların oluşmasında rol oynar. Vücudunuz serbest radikallerle savaşmak için kendi antioksidanlarını kullanırken, hibiskus gibi antioksidan bakımından zengin besinleri tüketmeniz hastalıklarla baş etmenize yardımcı olabilir.
ANTİENFLAMATUAR ÖZELLİKLER
Enflamasyon, herkeste meydana gelebilen bağışıklık sisteminin organları enfeksiyondan ve yaralanmalardan korumak amacıyla oluşturduğu biyokimyasal bir tepkidir. Enflamasyona tıbbi müdahale yapılmazsa bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Uzun süreli enflamasyon, kanser, astım, alzheimer, kalp hastalıkları ve romatoid artrit gibi bazı hastalıkların ortaya çıkmasında rol oynar. Yapılan bazı araştırmalar sonucu hibiskus bitkisinin enflamasyonun giderilmesinde olumlu etki gösterebildiği gözlemlenmiştir. Hibiskusun enflamasyon üzerindeki etkilerinin tam olarak anlaşılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
ANTİKANSER ÖZELLİKLER
Hibiskus çayı, kanser önlemeye yardımcı olan polifenol denilen antioksidanlar içerir. Yapılan bazı araştırmalar, hibiskus özütünün hücre büyümesini sınırladığı ve ağız kanserinin istilasını azalttığını gösterdi. Ayrıca başka çalışmalar, hibiskus çayının prostat kanseri ve mide kanseri hücrelerinin yayılmasını önlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir ancak diğer tüm bitkisel içeriklerde olduğu gibi hibiskus çayı içmeniz kansere yakalanmanızı önlemez. Sadece kansere yakalanma riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.
ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKLER
Hibiskus çayı antibakteriyel fayda sağlayabilir. Yapılan bazı çalışmalar, hibiskus özütünün E.coli’yi bakterisini inhibe ettiğini göstermiştir. Diğer bakteri türleriyle de savaşmada da ekili olabileceğine dair çalışmalar olmakla birlikte hibiskusun antibakteriyel özelliklerini tam olarak anlamak için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır.
KAN BASINCI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Hibiskusun en önemli faydalarından biri de hipertansiyon durumunda kan basıncınızı düşürmeye yardımcı olmasıdır. Hipertansiyon olarak adlandırılan yüksek tansiyon, kalbe zayıflamasına neden olabilecek baskı uygular. Hibiskus kullanımı tansiyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Bu bitki yüksek tansiyon teşhisi konan hastalar için kesinlikle tansiyon ilaçlarının yerini alamazlar.
KOLESTEROL ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Yüksek kolesterol seviyeleri kalp hastalığı, kalp krizi ve inme gibi sağlık sorunlarının riskinin artması ile bağlantılıdır. Hibiskus bitkisi vücudun kolesterol seviyelerini dengeleme ve kan akışını iyileştirmede faydalı etkiler gösterebilir. Yapılan klinik çalışmalar neticesinde hibiskusun kan şekeri ve toplam kolesterol seviyesini azalttığı gözlemlenmiştir. Sağlıklı kolesterol seviyelerini korumaya yardımcı olduğu düşünülse de emin olmak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır.
KİLO VERME
Yapılan bazı araştırmalar sonucu hibiskusun obeziteyi önleme ve kilo verme üzerinde olumlu etki gösterdiği gözlemlenmiştir Araştırmalar hibiskus özütü kullanılarak hibiskusun 12 hafta sonra vücut yağının ve vücut kitle indeksinin azalmasına yardımcı olabileceğini göstermiştir.
KARACİĞER SAĞLIĞI
Hibiskus karaciğeri sağlığının iyileştirilmesine destek olabilir. Hibiskus güçlü antioksidan özelliği sayesinde karaciğeri çeşitli toksinlerden korumaya yardımcı olabilir. Yapılan araştırmalar sonucu hibiskus kullanımı ile İnsan vücudunda metabolizma, sindirim, detoksifikasyon ve vitamin gibi çeşitli işlevlerden sorumlu olan karaciğer hücrelerinin bazı antikanser aktivitesi gösterdiği gözlemlenmiştir.
Hibiskus Almanın En İyi Yolları Nelerdir?
Hibiskus bitkisini tüketmenin çeşitli yolları vardır. Hibiskusun sağlık için en sık kullanılan yolları şunlardır:
Çay: Hibiskus çayı faydaları diğer tüketim şekillerine göre daha fazla olduğu için yapılan araştırmalar sonucunda da çay şeklinde tüketimi daha çok önerilir. Kurutulmuş hibiskus tomurcuklarını kaynar suda demleyerek kendiniz çay yapabileceğiniz gibi hazır poşet çay şeklinde de aktarlarda bulabilirsiniz.
Toz: İnce öğütülmüş ve kurutulmuş bitki parçalarından yapılan hibiskusu toz olarak da satın alabilirsiniz. İçecek yapmak için hibiskus tozunu suyla karıştırmanız yeterlidir.
Ekstrakt: Hibiskus ekstraktı, bitki kurutulduktan sonra ekstrasyon işlemlerinden geçirilerek elde edilen özüdür. Ekstraktlar belirli koşullarda üretildiklerinden, en güvenilir formlarına eczaneler aracılığı ile ulaşabilirsiniz.
Hibiskus Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Hibiskusun pek çok faydası olduğu gibi yüksek dozlarda kullanımı karaciğer hasarına neden olması gibi bazı yan etkilere neden olabilir. Ayrıca bitkiye karşı alerjik reaksiyon gösterme ihtimali de vardır. Hibiskus bazı ilaçlarla beraber tüketildiğinde etkileşime girebilir. Yüksek tansiyon ya da diyabet ilaçları kullanıyorsanız, hibiskus içeren ürünleri kullanmadan önce hekiminiz veya eczacınıza danışınız. Bu bitki ayrıca doğum kontrol ilaçlarının etkinliğini azaltabilecek, meme ve rahim kanseri gibi hastalıklarda da tehlikeli olabilecek fitoöstrojenler içerir, bu nedenlerden ötürü hibiskus kullanımına dikkat etmeniz ve aşırı dozda tüketmemeniz sağlığınız açısından önemlidir. Herhangi bitkisel destek kullanımından önce mutlaka hekiminize ve eczacınıza danışmanız sağlığınız için oldukça önemlidir.
Hamilelikte Hibiskus Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Hamilelik sürecinde hibiskus tüketimine dikkat etmeniz gerekir. Bitkinin içerisindeki fitoöstrojenler erken doğum gibi bazı komplikasyonların oluşmasına neden olabilir. Hamilelik sürecinde ve emzirme döneminde doktorunuza danışmadan hibiskus veya herhangi bitkisel takviye tüketmeniz önerilmez.
Hibiskusun Geleneksel Kullanımı Nasıldır?
Hibiskus bitkisi geçmişten günümüze kadar tıbbi, dekoratif ve mutfak amaçları gibi çeşitli şekillerde kullanılmıştır. Mısır ve Sudan’da kalikslerden yapılan çay, vücut ısısını düşürme, kalp ve sinir hastalıklarını tedavi etme ve diürezi yani artan idrar üretimini uyarma gibi çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Kuzey Afrika’da ise, öksürük, boğaz ağrısı, diş yaraları, apse ve genital sorunların tedavisinde kullanılmıştır. Avrupa’da kafeinsiz bir içecek çayı olarak kullanılan hibiskus, özellikle sinirsel huzursuzluk ve uykuya dalma zorluğu gibi sorunlar için kullanılmıştır. İran’da hibiskus çayı, hipertansiyon için geleneksel bir tedavi yöntemi olarak kullanılmıştır.
Hibiskus Kullanım Dozu Ne Kadar Olmalı?
Hibiskusun aşırı doz kullanımı bazı komplikasyonlara neden olabileceği için tavsiye edlen dozun üstünde kullanmamanız gerekir. Hibiskus çayı için önerilen standart doz günde 1 ila 2 bardaktır. Hibiskus ekstraktı kullanmak isterseniz günde 500-1000 mg arası yeterli olacaktır.
Hibiskus Çayı Nasıl Yapılır?
Hibiskus ister ılık ve yatıştırıcı bir bitki çayı, ister tatlı,keskin ve ferahlatıcı soğuk demleme ya da buzlu çay olarak farklı şekillerde yapılabilir. Hibiskus çayının sıcak ve soğuk yapılış tarifi şöyledir:
Sıcak hibiskus çayı: Bir su bardağı suyu kaynattıktan sonra çaydanlık ya da sürahiye aktarın. Kurutulmuş bir tatlı kaşığı hibiskus yapraklarını kaynatılmış suya ekledikten sonra en az 4-5 dakika demlenmeye bırakın. Demlediğiniz çayı süzdükten sonra isteğinize göre bal vb şeylerle tadlandırabilirsiniz.
Soğuk hibiskus çayı: Soğuk demleme usulüyle hazırlanan hibiskus çayında acı tat azalırken çiçeklerden daha fazla lezzet alırsınız. Öncelikle kurutulmuş hibiskus yapraklarını soğuk ya da oda sıcaklığındaki suyla dolu bir sürahiye ekleyin ve karıştırın. En az 4 saat olacak şekilde 2 güne kadar demlenmesini bekleyebilirsiniz. Demlenen çayın yapraklarını çıkartmak için süzdükten sonra çayınız tüketilmeye hazırdır.
Hibiskus bitkisi için yapılan araştırmaların çoğu hayvan ve laboratuvar çalışmaları ile sınırlıdır. Hibiskus bitkisinin birçok faydası olduğu düşünülmekle birlikte yarar ve risklerini tam olarak anlamak için daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır. Özellikle hamilelik süreci ve emzirme döneminde hibiskus kullanmadan önce doktorunuza danışınız. Hibiskus kullanımından sonra alerjik bir reaksiyon ya da başka yan etkiler oluşursa bir sağlık kuruluşuna başvurmayı ihmal etmeyin.
Kaynak: Medicalpark
