Tıbbi ve aromatik bitkiler oldukça fazladır. Bu bitkiler, içerdikleri bileşiklere, tedavi edici özelliklerine ve kullanıldığı hastalık türüne göre farklılık göstermektedir. Boğaz ağrısı, mide ve uyku sorunlarının giderilmesine yardımcı olabilir. Zahter bitkisi de tıbbi ve aromatik bitkiler arasında yer alır. Yemeklerde baharat olarak, cilt ve saç bakımında, sindirim ve rahatlama konularında destekleyici olarak kullanılabilir.
Zahter Nedir?
Zahter bitkisi, başta Hatay olmak üzere, Kilis, Gaziantep ve akdeniz iklimine sahip bölgelerde genellikle dağlık kesimlerde yetişmektedir. Thymbra spicata L. bilimsel ismidir ve ballıbabagiller familyasına aittir. Zahter bitkisi birçok kişi tarafından kekik olarak da bilinmektedir. Benzer özelliklere ve etkilere sahip olmaları, görüntü olarak benzemeleri ve aynı familyaya ait olmaları sebebiyle bu durum son derece normaldir.
Zahter bitkisi uçucu yağ eldesi için sıklıkla kullanılan aromatik bir bitkidir ve uçucu yağı bilimsel ve ticari olarak kullanılmaktadır. Kullanım alanları sadece baharat ve uçucu yağ ile sınırlı değildir. Antioksidan özelliği oldukça yüksek olan zahter bitkisi, bağışıklık sistemine destek sağlamak için serbest radikaller ile savaşır, ağrıları hafifletir ve metabolizmayı hızlandırarak sağlığınıza katkı sağlar.
Zahter Bitkisinin Faydaları Nelerdir?
Zahter, faydaları saymakla bitmeyen aromatik bir bitkidir. Tıbbi olarak birçok faydası bulunmaktadır. Bu faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
· Zahter bitkisinin bağışıklık sistemini destekleyici etkisi oldukça güçlüdür. Güçlü içeriği sayesinde vücudu olumsuz faktörlere ve hastalık yapıcı etkenlere karşı korur.
· Zahter bitkisi güçlü bir anti-inflamatuar bitkidir. Vücuttaki iltihabı azaltarak, iltihabın neden olduğu ateş ve ağrı benzeri semptomları giderir.
· Serbest radikaller, vücutta kanser dahil olmak üzere birtakım hastalıklara ve yaşlılığa sebep olan etkenler arasında yer alır. Antioksidanlar, serbest radikaller ile savaşarak vücut sağlığı korunmaya çalışırlar. Antioksidan içeriği oldukça yüksek bitkilerin arasında zahter bitkisi de vardır.
· Lif içeriği bakımından zengindir. Bu nedenle, zahter bitkisi sindirim sisteminin en önemli parçalarından olan bağırsak sağlığını koruyucu ve onarıcı olarak kullanılabilir.
· İştah konusunda problem yaşayan kişiler, zahterin iştah arttırıcı özelliğinden faydalanabilir.
· Kan şekeri üzerindeki olumlu etkileri sayesinde diyabet hastaları (şeker hastaları) tarafından doktor tavsiyesi ile kontrollü olarak kullanılabilir.
- Böbreklerin sağlığını korumak için, idrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için, idrar söktürücü özelliğinden faydalanmak için kullanılabilir.
- Zahter çayı ve uçucu yağı rahatlatıcı etki sağlayarak kişinin gevşemesini sağlar. Yorgunluk ya da yoğun stres halinde kullanılabilir.
- Antioksidan etkisi sayesinde beyin sağlığına katkı sağlar ve hafızayı güçlendirir.
- Lif oranı yüksek olan zahter bitkisi, açlık hissinin oluşma zamanını uzatarak kilo kontrolünün sağlanmasına destek olur, yağ yakımını hızlandırır.
- Zahter çayı adet söktürücü ve vücudu rahatlatıcı, gevşetici etkileri sayesinde regl dönemlerinde kullanılabilir.
- Kandaki kötü kolesterol ve total kolesterol düzeylerini ayarlar.
- Zahter, vitamin ve mineral bakımından zengin bir bitkidir. Magnezyum, potasyum, demir, kalsiyum ve çinko içermektedir.
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarında boğaz enfeksiyonunu giderici ve öksürük hafifletici etki sağlar.
- Sinir sistemi hücrelerini korur, kaygı, stres ve uyku problemlerini giderir.
- Zahter yağı, saç bakımında sıklıkla kullanılan ve fayda sağlayan bir üründür. Saçı besler, folikülleri uyararak saçın gürleşmesini sağlar.
- Antioksidan içeriği sayesinde cilt sağlığını korur, ciltte meydana gelen leke problemlerinin önüne geçer, yaşlanmayı geciktirir ve sivilce benzeri problemlerin giderilmesine destek sağlar.
- Toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasına destek sağlayarak, böbrek, karaciğer ve bağırsak sağlığını korur.
Zahter Bitkisi Nerelerde Kullanılır?
Zahter bitkisi kullanımı sağladığı faydalar açısından oldukça yaygındır. Zahterin kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir:
· Akdeniz bölgesinde yetişen zahter bitkisi yine bu bölgede yemeklerin içerisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Taze zahter bitkisi, salatalara katılabilir ya da doğrudan "zahter salatası" şeklinde tüketilebilir, yemeklere, salatalara ve mezelere serpilerek kullanılabilir.
· Zahter çayı, bitkinin taze ve kurutulmuş hali ile yapılabilmektedir. Sindirim sistemine ve mide problemlerine fayda sağlar, adet sancılarının giderilmesine yardımcı olabilir.
· Taze zahter bitkisinin ya da tohumlarının güneşte kurutulması ve öğütülmesi ile zahter baharatı elde edilir. Özellikle et ve tavuk yemeklerinde, yoğurtlu mezelerde aroma verici olarak kullanılabilir.
· Zahter bitkisinden elde edilen yağ aromaterapide ve fitoterapide de sıklıkla kullanılır.
· Masaj uygulamalarında, hoş kokusu ve rahatlatıcı etkisi nedeniyle tercih edilmektedir.
· Zahter bitkisi tıbbi olarak sıklıkla kullanılmaktadır. Kullanım alanları sağlık çayları ya da takviye edici gıda formülasyonları olabilir.
- Antioksidan açıdan zengin olan zahter bitkisi, çeşitli bakım ürünlerinde hücre yenileyici ve gençleştirici etkilerinden faydalanmak için kullanılabilir.
- Zahter bitkisinden elde edilen yağ ve esans, çeşitli bilimsel araştırmalarında ve fitoterapi çalışmalarında, eczacılık ve kozmetik sektöründe çeşitli ürünlerin formülasyonunda sıklıkla kullanılmaktadır.
Zahter Çayı
Zahter çayı güzel aroması ve sağlığa olan faydaları sebebiyle sıklıkla tüketilen bir çaydır. Zahter çayının hazırlanışı oldukça kolaydır. Taze veya kurutulmuş zahterin kaynar suya atılması ve bir süre bekletilmesi gerekmektedir.
Zahter çayının bağışıklık sistemini destekleyici ve iyileştirici etkisi en önemli faydaları arasında sayılabilir. Sağladığı vitamin ve mineral destekleri ile vücudu hastalıklara karşı koruyarak direnç sağlar. Zahter çayı, sıklıkla gribal enfeksiyonlarda ya da soğuk algınlıklarında kullanılmaktadır. Bu durumun sebebi, zahter bitkisinin güçlü bir enfeksiyon giderici olmasıdır. Mide problemleri, hazım ve sindirim şikayetleri, şişkinlik problemleri zahter çayının fayda sağladığı sorunlar arasında yer alır. Adet sancılarında sık kullanılmakta ve ağrıları giderici bir etki sağlamaktadır.
Zahter Yağı
Zahter yağı, içerisinde yüksek oranda timol olarak isimlendirilen bir bileşik barındırmaktadır. Aslında, timol bileşiğinin temel görevi bitkiyi olumsuz dış koşullara karşı korumaktır. Ancak, timol bileşiği insan sağlığı üzerinde de yadsınamaz faydalara sahiptir. Zahter yağı içerdiği timol bileşiği sayesinde, mantar problemlerinde, cilt enfeksiyonlarında ve üst solunum yolu rahatsızlıklarında antimikrobiyal olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, yine antimikrobiyal etkisi ve hoş aroması sebebiyle diş macunu ve gargaraların içerisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Aromaterapi uygulamalarında sıklıkla tercih edilen zahter yağı, masaj yağı olarak da kullanılabilmektedir.
Zahter Bitkisinin Yan Etkileri Nelerdir?
Zahter bitkisi genellikle sağladığı faydalar ile bilinmektedir, çünkü genellikle zararsız ve güvenilir bir bitkidir. Ancak her bitkide olduğu gibi elbetteki zahter bitkisinin de kontrolsüz kullanımı sonucunda ortaya çıkabilecek bazı yan etkiler söz konusudur. Bu yan etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:
· Zahter yağının aşırı yoğun formülasyonlarının kullanımı ciltte iritasyon ve tahrişlere neden olabilir, bu nedenle sulandırılarak kullanmak daha güvenli bir uygulama yolu olacaktır.
· Tüketim konusunda aşırıya kaçmak hiçbir besin maddesi için doğru değildir. Zahter bitkisinin aşırı tüketimi ishal ve ateş gibi bazı olumsuz semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir.
- Hamilelik ve emzirme döneminde zahter bitkisinin kullanımı ile ilgili bir sağlık uzmanı görüşüne başvurulması gereklidir.
- Ani kan şekeri düşüklüğüne sebep olabilir. Bu nedenle, diyabet hastaları dikkatli kullanmalıdır.
- Çeşitli alerjik reaksiyonlar nadiren de olsa görülebilir.
- Tiroid hastaları tarafından kullanılmadan önce doktora danışılmalıdır.
- Guatr hastalığına sahip kişiler kullanmadan önce bir sağlık uzmanı görüşü almalıdır.
Zahter bitkisi, sağlığınıza destek için kullanabileceğiniz harika bir bitkidir. Antioksidan içeriğinin güçlü olması sağlık ve kozmetik alanlarında kullanımını yaygınlaştırmıştır. Sizlerde herhangi bir sağlık problemi yaşamıyorsanız ve gebelik gibi hassas durumlarınız mevcut değilse sağlığınızı desteklemek amacıyla zahter bitkisini aşırıya kaçmadan gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz.
Kaynak: Medicalpark
