Kökeni binlerce yıl öncesine dayanan ayva faydaları sayesinde yüzyıllardır alternatif tıpta yaygın olarak kullanılır.
Sert yapısı ve sarı rengi ile dikkat çeken meyve çiğ olarak tüketilebildiği gibi pişirilerek tatlı yapılabilir, kek ve kurabiyelere eklenebilir, reçel yapılabilir.
Aynı zamanda meyvenin yaprakları ve çekirdekleri de çay olarak tüketilebilir ve ilaç sanayinde kullanılabilir. Ayva meyvesi hakkında daha detaylı bilgiler ile “Ayvanın Faydaları Nelerdir?” sorusunun cevabını sizler için derledik…
Ayvanın Besin Değeri Nedir?
Ayvanın faydaları içeriğindeki vitamin, mineral ve diğer bileşenlerden kaynaklanır. Aynı zamanda lif açısından zengin olan meyvenin bir porsiyonu yani yaklaşık 100 gramı aşağıdaki enerji ve besin öğelerine sahiptir:
• Kalori : 52
• Protein : 0.3 gram
• Karbonhidrat : 54 gram
• Lif : 1.75 gram
• C vitamini : 15 miligram
• Tiamin (B1) : 0.02 miligram
• B6 vitamini : 0.04 miligram
• Bakır : 0.13 miligram
• Potasyum : 197 miligram
• Magnezyum : 8 miligram
• Kalsiyum : 11 miligram
• Demir : 0.7 miligram
• Fosfor : 17 miligram
• Sodyum : 4 miligram
Ayvanın neredeyse % 83’ü sudan oluşur. Düşük kalorili bir meyve olmasına rağmen zengin besin öğesi içeriği ile dikkat çekicidir.
Kuarsetin ve kaempferol gibi güçlü antioksidanlar açısından zengin olan ayva, vücut hücrelerine zarar veren serbest radikallerin etkilerini önlemeye yardımcı olur.
Kararsız bir molekül olan serbest radikaller, hücreleri oksidasyona uğratarak metabolik stresi ve iltihaplanmayı artırır.
Kalp hastalıkları, kanser, diyabet gibi kronik hastalıklara ve enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır. Antioksidan bileşikler, serbest radikalleri etkisiz hale getirerek bu hastalıkların önlenmesine katkıda bulunabilir.
Ayva Çeşitleri Nelerdir?
Ayvanın faydaları, hemen her çeşidinde aynı seviyededir. Kendine özgü bir aromaya ve lezzete sahip olan meyve çoğunlukla çiğ olarak yense de reçel ve marmelat yapımında da kullanılır.
İri ve gösterişli yapısı ile ön plana çıkan ayva sulu ve mayhoştur. Kalın kabukludur ve kabukları üzerinde hav bulunur. Yeşilden altın sarısına kadar renkleri değişen ayva çeşitleri şunlardır:
• Ekmek ayvası
• Şekergevrek ayvası
• Limon ayvası
• Midilli ayvası
• Tekkeş ayvası
• İstanbul ayvası
• Berecki ayvası
• Champion ayvası
• Meeches prolifte ayvası
• Morava ayvası
• Orange ayvası
• Gamboa ayvası
• Portugal ayvası
• Smyrna ayvası
• Pineapple ayvası
Bunlara ek olarak Van Deman, Perfume, Malimorfis, Leskovac, Le Bourgeot, Dwarf Orange, Cooke’s Jumbo gibi yabancı menşeili ayva çeşitleri de bulunur.
Ayvanın Faydaları Nelerdir?
Ayvanın faydaları, meyvenin uzun yıllardır alternatif tıpta ve ilaç yapımında kullanılmasını sağlar.
Antioksidan bileşenleri sayesinde kronik hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde önemli rol oynayan ayva; iltihap önleyici, antimikrobiyal, antiülseratif ve kanser önleyici etkiler gösterebilen terapötik bir meyvedir. Ayva faydaları arasında aşağıdakiler yer alabilir:
GEBELİKTE MİDE BULANTILARINA İYİ GELEBİLİR
Ayvanın faydaları nelerdir sorusunun bir diğer yanıtı hamilelik dönemindeki olumlu etkileridir.
Hamileliğin ilk aylarında gebelik hormonlarından kaynaklanan mide bulantılarının yönetilmesinde ayva faydaları söz konusu olabilir. İçeriğindeki B6 vitaminin mide bulantıları ve kusmanın önüne geçebildiğine dair araştırmalar mevcuttur.
SİNDİRİM SORUNLARININ ÖNÜNE GEÇİLMESİNE YARDIMCI OLABİLİR
Ayva, sindirim sorunlarının tedavisinde kullanılan geleneksel bir halk ilacıdır.
Yapılan çalışmalar ayva yaprağı ve çekirdeklerinin ülseratif kolit gibi bağırsak dokusundaki iltihabi hastalıkların tedavisini destekleyebileceği yönündedir. Ancak bağırsak hastalıkları üzerinde ayva yaprağının faydaları hakkında insan çalışmaları yetersizdir.
MİDE ÜLSERLERİNİN TEDAVİSİNİ DESTEKLEYEBİLİR
Ayvadaki bitki bileşenlerinin mide ülserlerinin önlenmesinde ve tedavisinin desteklenmesinde önemli rol oynadığına dair araştırmalar mevcuttur. Mide ülserine neden olan H. Pylori adlı bakterinin çoğalmasında ayva çayı faydaları olabilir, ancak bu konu ile ilgili daha fazla insan çalışmasına ihtiyaç vardır.
ASİT REFLÜ SEMPTOMLARINI HAFİFLETEBİLİR
Yapılan çalışmalar ayva ile hazırlanan şurubun reflü semptomlarını hafifletebileceği yönündedir. Mide reflüsü sonucu gelişen kusma, geğirme, yemekten kaçınma ve karın ağrısı gibi semptomlar üzerinde ayva çayı faydaları etkili olabilir.
BAZI ALERJİK REAKSİYONLARIN ÖNLENMESİNE KATKIDA BULUNABİLİR
Ayvadaki bileşenler alerjik reaksiyonlara neden olan bazı bağışıklık hücrelerinin aktivitesini baskılayabilir ve böylece alerji semptomlarının hafiflemesine katkıda bulunabilir. Burun akıntısı ve astım gibi hafif alerjik semptomların azalmasında ayva yaprağının faydaları olabilir.
Buna ek olarak alerjik dermatit gibi cilt problemlerinin giderilmesinde de ayva çekirdeğinin faydaları mevcuttur.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ DESTEKLEYEBİLİR
Ayvadaki bazı bileşenlerin E. Coli ve S. aureus gibi zararlı bakterilerin çoğalmasını önleyebilecek antibakteriyel özelliklere sahip olduğu bazı çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Ayrıca bir adet orta boy ayva, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirmesinde önemli rol oynayan günlük C vitamini miktarının yaklaşık %15’ini karşılayabilir.
Aynı miktar ayva günlük lif ihtiyacının yaklaşık %8’ini karşılayabilir ve yeterli lif alımı sindirim sistemindeki yararlı bakterilerin çoğalmasını destekleyebilir.
Yararlı bakteriler sindirim sistemi sağlığının korunmasına yardımcı olur ve zararlı bakterileri ortamdan uzaklaştırarak bağırsak enfeksiyonlarının önlenmesine katkıda bulunabilir.
Ayva Nasıl Tüketilebilir?
Ayvanın faydaları için meyve, yeterli ve dengeli bir beslenme programına dahil edilmelidir. Ayvanın çiğ tüketimi herkes tarafından tercih edilmeyebilir.
Çünkü olgunlaşsa bile ayva meyvesi genellikle sert bir yapıya ve kendine has buruk bir tada sahiptir. İçeriğindeki sindirilmesi zor diyet lifleri nedeniyle boğaza takılabilir ve tüketimi zorlaşabilir. Böyle durumlarda ayva haşlanarak ya da fırınlanarak tüketilebilir.
Pişmiş ayvanın faydaları için ayvayı dilimleyip su ve az şeker ile haşlayabilirsiniz. Bu şekilde meyve yumuşar, tüketimi ve sindirimi daha kolay hale gelir. Ayva, yaygın olarak ayva çekirdeğindeki pektin nedeniyle reçel ve marmelat olarak tüketilir.
Pektin, reçel ve marmelatlara jelimsi bir yapı kazandırır. Ayrıca kek ve kurabiyelere ekleyebilir, et, pilav ve salatalara ayva ekleyerek farklı lezzetler elde edebilirsiniz. Ayva yaprağının faydaları için ise ayva kabukları ve yaprakları ile çay demleyebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular?
AYVA NE KADAR TÜKETİLMELİDİR?
Düşük kalorili bir meyve olan ayva günlük kalori gereksinimi göz önünde bulundurularak beslenme programına dahil edilebilir. Kış mevsimine özgü bir meyve olduğu için kışın günlük 1 orta boy ayva tüketilebilir. Ancak bu miktar kişinin günlük alması gereken enerji miktarına göre değişiklik gösterebilir.
AYVANIN ZARARLARI VAR MIDIR?
Ayva, lif oranı yüksek bir meyvedir. Bu nedenle aşırı ayva tüketimi bağırsak hareketlerini hızlandırarak ishale neden olabilir. Aynı zamanda sindirim sistemi hassas olan bünyelerde şişkinlik, gaz, mide ağrısı gibi sorunlar ayvanın zararları arasında yer alabilir.
AYVA HANGİ HASTALIKLARA İYİ GELEBİLİR?
Ayva, herhangi bir hastalığı tedavi etmek için önerilemez. Ancak içeriğindeki vitamin, mineral, lif ve antioksidan bileşenler sayesinde diyabet, kalp hastalıkları, kanser gibi kronik hastalıklar, karaciğer fonksiyon bozuklukları ve enfeksiyonların önlenmesine, tedavisine katkıda bulunabilir. Ayrıca kan basıncının ve vücuttaki yağ profilinin düzenlenmesine olumlu etkileri olabilir. Bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri sayesinde grip ve nezle gibi soğuk algınlığı semptomlarının (öksürük, burun tıkanıklığı vb.) hafiflemesini destekleyebilir.
PİŞMİŞ AYVA DAHA MI FAYDALIDIR?
Pişmiş ve çiğ ayvanın faydaları arasında önemli bir fark yoktur. Ancak pişmiş ayvanın tüketimi ve sindirimi daha kolay olduğu için tercih edilir. Bununla birlikte C vitamini gibi bazı hassas vitaminler ısı ile bir miktar kayba uğrayabilir.
YATMADAN ÖNCE AYVA YEMEK ZAYIFLATIR MI?
Yatmadan önce ayva yemenin zayıflama üzerinde etkisi yoktur. Kilo vermek için günlük kalori alımının kısıtlaması esastır. Ancak zayıflama diyetlerine ihtiyaç duyulan kalori dahilinde eklenen ayva yüksek lif içeriği sayesinde bağırsak hareketlerini hızlandırarak diyet süreçlerinde yaygın olarak görülen kabızlık sorununun önlenmesine yardımcı olabilir.
AYVANIN CİLDE FAYDALARI NELERDİR?
Hasar gören cilt hücrelerinin onarılması ve cilt dokusunun serbest radikallerden korunması üzerinde ayva çekirdeğinin faydaları olabilir. Pektin, antioksidan bileşenler, vitaminler ve minerallerden zengin olan ayva çekirdekleri, cilt hücrelerinde iltihaplanmanın önlenmesine yardımcı olabilir ve kırışıklık görünümünde azalma sağlayarak yaşlanma belirtilerini geciktirebilir.
Kaynak: Medicalpark
