“Covid 19 salgını yayılıyor, önlemleri artırmalıyız”

Çanakkale Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Eftal Yıldırım Corona Virüs salgının ardından tedbir ve önlemlerin arttırılması gerektiğini ifade etti.

Basın açıklaması yapan Dr.Eftal Yıldırım, “Gittikçe artan sayıda vatandaşımızın sağlık kuruluşlarına başvurması ve bunların “olası”, “şüpheli” ya da “klinik” olgu olarak izlenmesi, salgının ciddi bir tehlike yarattığı izlenimini vermektedir. COVID-19 salgınını kontrol altına alabilmek ve toplumumuzun en az zararla bu süreci atlatabilmesi için hekimler ve tüm sağlık çalışanları, büyük bir mücadele sergilemektedir. Sağlık çalışanları bu mücadeleyi, kendi sağlıklarının ve yaşamlarının da büyük tehlike altında olduğunu bilerek gerçekleştirmektedirler. Bu sürece sağlıklı ve akılcı bir olumlu müdahalede bulunabilme amacıyla aşağıda belirtilen sorunlarımızı ve çözüm önerilerimizle birlikte  “Çanakkale ili Pandemi Planı’nı kamuoyuna sunmayı, meslek odası üyeliğimize ait bir görev olarak kabul ediyoruz” dedi.

Yıldırım şu ifadelere yer verdi:

"Sorunlarımız şunlardır:

1. Sağlık kuruluşlarından edindiğimiz bilgilere göre hekimlere ve sağlık çalışanlarına muayene ve takip ettikleri hastalar hakkında yeterli bilgi ya hiç verilmemekte ya da çok geç verilmektedir. Bu hastaların test sonuçlarını öğrenmek ve bilgilendirme yapılması, sadece ilgili hekim veya sağlık çalışanı için değil beraber çalıştığı diğer sağlık çalışanları ile tedavi ettiği hastaların sağlığının korunması açısından da hayati derecede önemlidir. Bu bilgilerin saklanması ya da geciktirilmesi, hem kaygıyı artırarak görev yapma motivasyonunu düşürmekte hem de sağlık çalışanlarının, COVID-19’dan korunmak üzere alacakları tedbirleri geciktirmekte ve aksatmaktadır. Bu durum önlenmediği takdirde, yaşanmakta olan sorunlar kısa bir süre sonra sağlık hizmeti sunumunu aksatan bir boyut kazanacaktır.

1. Aile Sağlığı Merkezleri’nde hasta sayıları oldukça azalmakla birlikte poliklinik çalışmaları devam etmektedir. Yeterli koruyucu donanım temininde zorluk devam etmekte, hekim ve diğer sağlık çalışanlarımızın riski artarak devam etmektedir.
2. ASM’lere “65 yaş üstü evde kontrol” görevi de eklenmiştir. Binlerce 65 yaş üstü vatandaşımızın telefon ile kontrolü gibi normalde belli bir merkezden başka bir işgücüyle halledilebilecek bir izlem için hekimleri kullanmak, salgının artacağı günlerde sağlık personelinin diri kalmasını etkiler ve bir süre sonra ikinci plana ötelenecek bir iş haline gelir.
3. Ücretli olarak işyerlerinde çalışanlardan yaşlı ve kronik hastalığı olanlar; rapor almaları gerektiği, aksi takdirde ücretsiz izinli sayılacağı baskısı ile ASM’lere yönlendirilmektedir. Hekimler kendileri dışında çözülmesi gereken bu problemin bir parçası haline getirilmişlerdir.
4. Yoğun iş yükü altında çalışan hekimlerin birçoğu tedirginlikle evine gitmekte, ailesine hastalığı bulaştırma kaygısı yaşamaktadır. Ayrıca evde küçük çocuğu olan kadın hekimlerin iş yükleri arttığından dolayı tükenmişlik duygusu ve demoralizasyon, hızla artmaktadır.
5. Birinci Basamakta çalışan sağlık çalışanlarına tam olarak, nasıl bir mücadele yöntemi benimsendiği ve alınacak önlemler konusunda yeterli bilgi verilmemekte ve çözüm sürecine katılımları sağlanmamaktadır.
6. ASM’lerde bölge tabanlı kayıt uygulanmadığından dolayı temaslıların her biri kendi kayıtlı olduğu Aile Hekimi’ne yönlendirildiğinden, “temaslı izlemi” ve “karantina”ya uyumun kontrolünde güçlük çekilmektedir. Birinci basamak çalışanları, yeterli koruyucu donanım sağlanmadan sahada filyasyon çalışmaları yürütmek zorunda kalmaktadırlar.
7. Eczanelerden alınabilecek raporlu ilaçların 1 aylık tedaviyle sınırlanması, sık başvuruyu ve yoğunluğu artırmaktadır.
8. Birinci Basamakta ve hastanelerde kişisel koruyucu donanım konusu çözülememiş olup, özellikle hastanelerde COVİD-19 şüpheli hastalarla temas eden kişilerin kullanması gereken tıbbi maske, tek kullanımlık elbise, eldiven, vb diğer donanımlar, hem yetersiz hem de düşük kalitede olup, kısa sürede yıpranmaktadır. Oysa bir şüpheli ile temas eden sağlık personelinin o maskeyi derhal çıkartıp, tıbbi atığa atması ve yenisini kullanması gerekir. Aksi takdirde kendisi, hastalığı yaygınlaştıran bir kimse durumuna gelir.
9. Sürecin şeffaf yönetilmemesi, sağlık personelinin bilgilendirilmemesi ve günübirlik mevcut şartlara göre değişen kararlar; insanların yöneticilere güvenini sarsmakta, doğru bir planlamanın olmadığı kanısına kapılarak, kendilerini savunmasız ve yalnızlaşmış hissetmesine neden olmakta; daha salgının başında olmamıza rağmen sağlık personelinde, ciddi tükenmişlik duygusu hâkim olmaktadır.

ÖNERİLERİMİZ:

1. Süreç şeffaf yürütülmeli ve Sağlık Müdürlüğü halkı günlük olarak bilgilendirmelidir. Hekimler hastalarının test sonuçları hakkında aynı gün mutlaka bilgilendirilmeli; “Kişisel Koruyucu Ekipman” ve çalışma düzeninde hiçbir aksaklık yaratılmamalı, COVID-19 hasta temas/şüphesi olanlardan başlanarak, bütün hekim ve sağlık çalışanları hızlı testten geçirilmelidir. Ülkemizde de salgına karşı en ön cephede kamu-özel bütün sağlık kurumlarında COVID-19 hasta teması ya da temas şüphesi olan hekim ve sağlık çalışanlarından başlanarak, bütün sağlık çalışanlarının testlerinin hızla tamamlanmasını önemli ve gerekli bulmaktayız. Sağlık Müdürlüğü bu testlerin ne zaman geleceği, nerede ve kimlere yapılacağı konusunda bilgilendirme yapmalıdır. Öncelikli olarak sağlık çalışanlarına (kamu-özel ayrımı yapılmadan) ve şüpheli temaslı vakalara test yapılması ve evde istirahate alınması, hastalığın yayılmasını önlemek açısından çok önemlidir.
2. Test istem ve sonuçlarının Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri’nde görülebilmesi sağlanmalıdır. Salgında hastalanma ve yaşamlarını kaybetme riski en yüksek olan grupların başında, hekimler ve diğer sağlık çalışanları gelmektedir. Salgının başından bu yana sürecin başarıyla yürütülebilmesi için hekimlerin ve tüm sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipmanlarının karşılanmasını, çalışma koşulları ve sürelerinin iyileştirilerek düzenlenmesini talep ediyor olmamıza rağmen, halen yeterli koordinasyon sağlanamamıştır. Bazı iyileştirmeler sağlanmakla beraber, yaşamsal aksaklıklar devam etmektedir. Ön cephede bulunan hekimlerin ve sağlık çalışanlarının çalışma süreleri, bilimsel gerekçelerle düzenlenmeli ve çok uzun süreler boyunca yoğun hasta temasının önüne geçilmelidir.
3. Hekimlerin çalışma şartlarının, vardiyaların, izinli sayılacakların, COVİD hasta/şüpheli temaslı personelin eve gönderilmeden kalacağı yerlerin belirlenmesi gibi organizasyonların bir an önce yapılması; bir süre sonra iş yükü çok arttığında sağlık çalışanlarında, tükenmişliği ve dolayısı ile sağlık sisteminin çökmesini önlemek açısından çok önemlidir.
4. Koruyucu donanım sorunu bir an önce çözülmeli, tüm sağlık çalışanları kaygılanmadan donanıma ulaşacağını bilmelidir. Tüm ASM ve hastanelere düzenli şekilde kişisel koruyucu donanım tedariki için bir lojistik merkez oluşturulmalıdır.
5. Özel Sağlık Kuruluşları’nın sunduğu sağlık hizmetleri de bu koşullarda, kamusal bir hizmet olarak kabul edilmelidir. Burada çalışan hekim arkadaşlarımızın çalışmaya devam etmesi, salgının kontrol edilmesi açısından kritiktir. Bu nedenle özel sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin ve diğer sağlık çalışanlarının ücretlerinin, işveren tarafından garanti altına alınması gereklidir.
6. Henüz COVID-19 hastalığı ile mücadelede kullanabileceğimiz bir aşı ve kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu nedenle yapılabilecek en önemli müdahale; vakaların tespit edilip  toplumdan izole edilmesi, tedavilerinin sağlanması  ve hasta ile temas etmiş tüm temaslıların karantinaya alınarak takip edilmesidir. Virüsün yayılımı süreci, insanların hareketliliği ile ilgili olup mümkün olan en geniş biçimde toplumsal hareketliliğin kısıtlanmasıyla, hastalığın yayılımı azaltılabilmektedir. Bu nedenle olguların artış hızı ve hastanelerin kapasite durumu göz önüne alınarak, “sosyal izolasyon” ve “karantina” önlemlerinin alınmasında tereddüt edilmemelidir. Bugüne kadar alınan önlemler yerinde ancak gecikerek alınmış önlemlerdir. Kamu otoriteleri ve yerel yönetimlerce, insanlarımızın “evde kalması ve sosyal izolasyon” kesinlikle sağlanmalıdır.
7. Karantina süresince, zorunlu maddi gereksinimleri için çalışmak zorunda olanlara gerekli destekler sağlanmalıdır.
8. İlimizdeki tüm sağlık birimlerindeki her türlü eksikler ve sorunlar hızla giderilmelidir. Bu dönemde ilimiz Sağlık kurumlarının gereksiz yere kullanılmasının ve meşgul edilmesinin önüne geçilmelidir.
9. Bu salgının ilimizde yayılımının önüne geçilmesi ve kontrol altına alınması için, İl Sağlık Müdürlüğü tarafından  başta Oda’mız olmak üzere diğer Sağlık Meslek Odaları ve STK’lar sürece dahil edilmelidir.

Sorulanlarımız ve endişelerimizi İl Sağlık Müdürlüğü'ne aktarmamızın, sorumluluğumuz olduğunu düşünerek yanıt beklediğimizi ifade ediyoruz. “COVID 19 şüpheli”ya da “klinik” olgu olarak izlenen ya da “test pozitif olarak tanısı doğrulanmış” sağlık çalışanı bulunmakta mıdır? Varsa şu anki mevcut durumları nedir? Bunların meslekleri ve kurumsal dağılımı nedir? “COVID 19 pozitif” sağlık çalışanlarının saptanamaması durumu; hastalığın diğer sağlık çalışanlarına, hastalara ve sağlık çalışanlarının sosyal çevresine yayılmasını kolaylaştıracaktır. Bugüne kadar kaç sağlık çalışanına test yapılmıştır? Sağlık çalışanlarını tamamına ne kadar sürede test yapılması öngörülmektedir? Halkımıza mesajımız ise evden çıkmamaları ve sağlık kurumlarını gereksiz yere meşgul etmemeleridir. Hem kendimizi ve ailemizi, hem de tüm insanlığı korumanın tek yolu budur. Daha sağlıklı ve güzel günler yaşamak dileğiyle lütfen evde kalın. Bütün bu olumsuz koşullar altında, kendilerinin ve ailelerinin içinde bulunduğu riskli durumlarda, bu salgına karşı tüm sağlık çalışanları canla başla mücadele etmektedir. Bu mücadeleye emek veren tüm hekimler ve sağlık çalışanlarının yanı sıra insanların yardımına koşan tüm görevlilere ve duyarlılıkla davranan halkımıza minnettarız. Çanakkale Tabip Odası olarak halkımızın, salgın riskine ciddiyetle yaklaşması gerektiğini söylemekle beraber tüm kamu otoritesi ile işbirliğine hazır olduğumuzu, bir kez daha beyan ederiz. Tüm bu belirtilen konular, kamu ve özeldeki bütün sağlık kurumlarındaki sağlık çalışanlarının salgından korunması adına, Sağlık Müdürlüğü’nden acil talebimizdir.”
ÇANAKKALE TABİP ODASI PANDEMİ ÇALIŞMA PLANI ŞU ŞEKİLDEDİR: ÇTO, Birinci Basamak Sağlık Kurumları ile Yataklı Sağlık Kurumları için iki ayrı Çalışma Planı hazırlanmıştır.

1. BİRİNCİ BASAMAĞA YÖNELİK ÇALIŞMA PLANI:

1. ASM girişinde “TRİYAJ ALANI” oluşturularak, başvuranlar; Sağlık Bakanlığı izlem rehberleri doğrultusunda değerlendirilmelidir. ASM girişine en yakın “Geçici İzolasyon Odası” oluşturulmalıdır. Geçici izolasyon odasının dezenfeksiyonu ve havalandırılması her hastadan sonra yapılmalıdır.
2. ASM’lerde uygun aralıklarla hasta girişi durdurularak, gerekli dezenfeksiyon ve temizlik işlemleri uygulanmalıdır (Dezenfeksiyonda genel olarak yüzde 1’lik çamaşır suyu,  şüpheli vaka varsa yüzde 10’luk çamaşır suyu kullanılması çok önemlidir).
3. Hastalar tek tek ASM’ye alınmalıdır.
4. Aile Hekimlikleri’ne yeterince tanı kiti dağıtılarak ve sağlık elemanı görevlendirilerek, kendilerine bağlı tüm vatandaşlara “tarama” yapılmasının sağlanmalıdır.
5. Tüm ASM’lerde zamanlama çizelgesi oluşturulmalı, bağışıklama, gebe, lohusa, bebek ve çocuk izlemleri gibi koruyucu sağlık hizmetleri ve muayene saatleri birbirinden ayrılmalıdır (önerimiz 08-12 arası izlemler, 13-17 arası ayaktan tanı ve tedavi hizmetleri verilmelidir). Obezite, kanser, 15-49 kadın izlemi iş akışı ve yoğunluk göz önüne alınarak, pandemi sonuna ertelenmelidir.
6. Gelir kaybına neden olmadan mobil hizmetler ve esnek mesai uygulamaları, pandemi sonuna dek askıya alınmalıdır. Yeni doğan ve adres değişikliği gerekçeleri dışında hasta kayıtları durdurulmalıdır.
7. Tüm muayene ve işlemlerde de asgari sayıda kişinin ASM’de bulunması sağlanmalı, dönüşümlü çalışmaya yönelik önlemler alınmalıdır.
8. “Negatif Performans” uygulaması kaldırılmalıdır.
9. Pandemi süresince verilen ve verilecek hizmetin maddi karşılığı olamaz ancak en azından maddi kayıp olmaması için bütün birimlerin en üst sınıf ve hasta sayısı üzerinden maaş ve cari ödenek alması sağlanmalıdır.
10. Esnek mesailer iptal edilmelidir.
11. İdari izin ve hastalık durumunda vekalet aranmadan, ödemeler tam olarak yapılmalıdır. Tek birimli ASM’lerde maaştan kesinti olmadan cariden kesinti yapılmalıdır.
12. Bütün ASM, İlçe Sağlık Müdürlükleri ve İl Sağlık Müdürlüğü günlük raporlar yayınlamalıdır.
13. Huzurevleri ve Ceza İnfaz Kurumları gibi riskli nüfusun çok sayıda ve bir arada bulunduğu yerlerde özel önlemler alınması gereği nedeniyle sağlık personeli takviyesi sağlanmalıdır.

 

1. YATAKLI SAĞLIK KURUMLARINA YÖNELİK ÇALIŞMA PLANI

1. Sağlık bakanlığı genelgesi kapsamında ilimizde Covid-19 pandemisinde hasta kabul edecek 2. Basamak ve 3. Basamak hastanemizde acil ve poliklinik başvuruları öncesinde ateş ölçümü yapılmalı ve Covid-19 güncel rehberi doğrultusunda, olası vaka ve temaslı kişiler maske takılarak, tarama alanına yönlendirilmelidir.
2. Hastanelerde tüm polikliniklerde ateş ölçümü yapılmalı Covid-19 olası vaka düşünülen hastaya ve temaslı kişilere maske takılarak ve mümkün olduğunca az temas sağlanarak, sağlık personeli ve/veya güvenlik personeli eşliğinde hastanede oluşturulan tarama alanına yönlendirilmelidir. Eşlik eden sağlık personeli ve/veya güvenlik personeli mutlaka, kişisel koruyucu donanımlarını kullanmalıdır.
3. Tarama alanına getirilen olası Covid-19 vakası, güncel Covid-19 vaka takip rehberine göre değerlendirilerek geçici izolasyon alanına alınmalıdır. Geçici izolasyon alanında bulunan tüm sağlık çalışanları izolasyon alanına uygun kişisel koruyucu donanımlarını kullanmalıdır.
4. Geçici izolasyon alanına alınan Covid 19 olgu tanımına uyan hastanın tetkikleri bakanlık rehberine uygun olarak istenerek, sonuçlar çıkana kadar tutulmalıdır.
5. Tetkik sonuçlarına göre bakanlık güncel rehberi doğrultusunda doğrudan servise ve/veya belirlenmiş Covid-19 vaka takip ünitelerine alınacak hastalar, Covid-19 vaka transfer koşullarına uygun bir şekilde alınmalıdır.
6. Servise ve/veya yoğun bakıma alınanlardan, sağlık bakanlığı Covid-19 rehberi doğrultusunda test için örnek alınarak, belirlenen referans laboratuara uygun koşullarda gönderilmelidir.
7. Pandemi döneminde hizmet sunumuna yönelik birimler oluşturulmalıdır. (Pandemi yönetim birimi, eğitim birimi, iletişim birimi, destek ve kalite birimi, vb)
8. Pandemi döneminde hastanenin rolü doğrultusunda personel ihtiyacı belirlenmeli ve çalışma planları oluşturulmalıdır.
9. Hastane içerisinde çalışan tüm sağlık çalışanları DSÖ rehberi doğrultusunda kişisel koruyucu donanımları kullanmalıdır.
10. Tarama ve izolasyon alanlarında görev yapan personele Enfeksiyon Kontrol Komitesi talimatları doğrultusunda; vaka yönetim talimatı, KKD kullanım talimatı, temizlik talimatı, tıbbi atık talimatı, dezenfeksiyon talimatı, çamaşırhane talimatı, morg-defin talimatı hazırlanarak, eğitim verilmelidir. Eğitim planlaması yüz yüze eğitim ve uzaktan eğitim olarak yapılmalıdır.
11. Acil, geçici izolasyon, servis ve yoğun bakımlarda çalışan sağlık çalışanlarının, hastane “personel dağılım cetveli” ve deneyim durumuna göre Covid-19 risk durumu da dikkate alınarak, sabit personel olması önerilmektedir.
12. Personel çalışma planı mümkünse 12 saat, 8 saat veya 4 saatlik aktif çalışma ve dinleme esasına göre düzenlenmelidir.
13. Geçici izolasyon, servis ve yoğun bakımlarda yüksek risk gurubuna giren personel çalıştırılmamalı, hastanenin PDC’si yeterli gelmediğinde, il personel PDC’si dikkate alınarak görevlendirmeler yapılmalıdır.
14. Geçici izolasyon alanı, servis ve yoğun bakımlarda çalışan personele psiko-sosyal destek verilmelidir.
15. İlimizin gerek birinci basamak, gerekse ikinci, üçüncü basamakta çalışan özel ya da kamu tüm sağlık çalışanlarının personel durumu değerlendirilerek, pandeminin olası tüm senaryoları için yedek planlar yapılmalıdır.
16. Covid-19 pandemisi yönünden risk altında olan sağlık çalışanlarına, risk durumları dikkate alınarak “hızlı tanı testi” düzenli aralıklarla semptom gözetilmeksizin yapılmalıdır.
17. Pandemi risk durumuna göre hastane kapasitesinin artırılmasına yönelik planlamalar yapılmalıdır.
18. Pandemi planlamasında çalışan tüm sağlık kuruluşları çevresel kontrol önlemlerine uygun planlamalar yapmalıdır (Çamaşır ve çamaşırhaneler, personel önlükleri, tıbbi ve tıbbi olmayan atıklar, hasta bakım malzemeleri vb).
19. Covid-19 pandemisi sırasında görevli sağlık çalışanları Covid-19 hastalığına yakalandığında hastalık, iş ve meslek hastalığı kapsamında değerlendirilmektedir. Covid-19’a yakalanan sağlık çalışanlarının “iş ve meslek hastalıkları bildirimi” yapılmalıdır. Yine iş sağlığı ve güvenliği kapsamında olağanüstü toplantılar proaktif olarak planlanmalı, yapılmalı ve alınan kararlar kurul karar defterine yazılmalıdır.
20. Hastanelerimizde Covid 19 olası vaka takibi yapılan tüm alanlarda, İş Ekipmanlarının Kullanımı’nda Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği yılda bir kez yapılması gereken; havalandırma, ölçümler,  hepafiltre bakımları, klima tesisatı kontrolü pandemi kapsamında yeniden yapılmalı (projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının belirlenmesine yönelik) ve kamu tarafından yetkili kişilerce denetlenmelidir.
21. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği gereği yangın tesisatı ve hortumlar, motopomplar, boru tesisatı kontrollerinin, projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığı, kamu tarafından denetlenmelidir."

Kaynak: Haber Merkezi