Eskiden beri arıcıların dikkat ettiği gelişmelerden biridir. Arılar yeni ayçiçeği çeşitlerine pek sarmıyor. Eskiden ekilen çeşitlerin daha fazla bal yaptığına birçok arıcı dillendirmektedir.
Eskiden beri arıcıların dikkat ettiği gelişmelerden biridir. Arılar yeni ayçiçeği çeşitlerine pek sarmıyor. Eskiden ekilen çeşitlerin daha fazla bal yaptığına birçok arıcı dillendirmektedir.
Bitkilerin evcilleştirilmesi insanlık tarihi için dönüm noktasıdır. Bitkilerin amaca göre ıslahı ve geliştirilmesi ile arı ziyaretleri arasında ilginç ilişkiler bulunuyor.
Kültür bitkilerinin tamamı ileri ıslah metotlarıyla yabani formlarından çok farklı hale getirildiler. Artık daha hızlı büyüyorlar ve daha fazla kaliteli ürün veriyorlar.
Islah aşamaları ilerledikçe, yeni çeşitlerin hastalık ve zararlılara daha hassas hale geldikleri de gözlerden kaçmıyor. Yeni çeşitlerle yapılan üretimlerde çok daha fazla ilaç kullanılıyor.
İsveç Tarım Bilimleri Üniversitesi'nden bir araştırıcı ekip, ıslah edilmiş ve edilmemiş yaban mersini çeşitlerini kıyaslamışlar, yaban mersini çiçek özlerinin arılar için daha faydalı olduğunu ve arılar tarafından daha çok ziyaret edildiklerini tespit etmişlerdir.
Araştırmalar da gösteriyor ki, kültür bitkilerinde ıslah aşamaları ilerledikçe arılar tarafından daha az ziyaret ediliyor veya arı sağlığıyla ilgili sorunlar artıyor.
Islah çalışmalarında makinalı hasada uygunluk ve yüksek verim en önemli amaçları oluşturuyor. Makinalı hasat için yeknesak olgunlaşma önem taşıyor. Haliyle çiçeklenmenin aynı anda olması ve meyvelerin eş olgunlaşması gerekiyor. Hal böyle olunca çiçeklenme kısa sürüyor. Ayçiçeğinde dahi bir hafta gibi kısa sürede çiçeklenme bitiyor. Eski yerli ayçiçeği çeşitleri hem dallanıyordu hem de çiçeklenme 1 ay gibi uzun süre devam ediyordu. Şimdi arıcılar kademeli, farklı zamanlarda ekilmiş tarlaları arıyor arı nakillerinde.
Elbette çiçeklenmenin kısa sürmesi önemli sorun olduğu gibi, verimli çeşitlerde hastalık ve zararlılara dayanıklılık zayıflıyor. Dolayısıyla yeni çeşitlerle üretimde çok daha fazla zirai ilaç kullanılıyor. Arıların en büyük düşmanı zirai ilaçlar, günümüzde arı nüfusunu en fazla etkileyen unsurların başında geliyor.
İleri ıslah çeşitlerinde, verim ve kalite amaçlandığı için, polen ve nektar kalitesi üzerinde durulmuyor. Yeni çeşitlerin arılar tarafından çok fazla ziyaret edilmemesinin sebebi ise, nektar kalitesinin düşüklüğü olarak gösteriliyor.
Uzmanlar, yerel çeşitlerin korunması ve ata yadigârı çeşitlerin gelecekte nektar ve polen kaynağı olarak da önem arz ettiğini dile getiriyorlar. Bu meyanda tohum bankalarının önemli olduğuna işaret ediyorlar.
Yeni çeşitlerde verim ve kalitenin artırılması kadar arılar tarafından ziyaretin de cazip hale getirilmesi önem arz ediyor. Özellikle meyve ve sebze üretiminde, şekli bozukluklarının önüne geçmenin tek yolu arıların tüm çiçekleri daha güçlü bir şekilde ziyaret etmesine bağlı.
Badem, elma, kiraz, yonca, ayçiçeği gibi tozlayıcıya bağımlı bitkilerde polen ve nektarın arılar için daha çekici hale getirmek için yine ileri ıslah tekniklerinden yararlanmak gerekiyor.
Uzmanlar polen ve nektar çekiciliğini artırmak için, çiçek rengi ve kokusu üzerinde de durulmaya başlandı. Bunun için yapılan araştırmalarda çiçek polen ve nektarlarında bulunan bir amino asidin arı tercihinde önemli rol oynadığı tespit edildi.
Bilim dünyası, çeşit geliştirme çalışmalarında, arıları ve tozlaşmayı da hesap etmek gerektiğini yeni fark etmiş görünüyor. Daha lezzetli ve arılar tarafından daha çok tercih edilen çeşitleri geliştirmeyi de amaç ediniyorlar.
