Korona salgını nedeniyle dünya tahıl ticaretinde ilginç gelişmeler yaşanıyor.
Korona salgını nedeniyle dünya tahıl ticaretinde ilginç gelişmeler yaşanıyor. Dünya nüfusunun yarısından fazlasını besleyen pirinç ve buğday ticareti ciddi bir şekilde kısıtlanıyor.
Değirmenci Dergisinin matın haziran sayısında dünya tahıl ticaretindeki gelişmeler, korona salgını nedeniyle yapılan kısıtlamalar düzenli bir şekilde derlenmiş. Paylaşmakta yarar var. Öyle görünüyor ki, tarlada tek bir başak bırakmamak lazım.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünden (FAO) yapılan açıklamada, en savunmasız olanların korunması, küresel tedarik zincirlerinin kopmaması ve salgının gıda sistemindeki etkilerinin azaltılması için gereken önlemlerin hızla alınmaması durumunda ufukta bir gıda krizi bekliyor uyarısı yapıldı.
Dünyanın en çok buğday ihraç eden ülkesi olan Rusya, Avrasya Ekonomik Topluluğu ülkeler dışındaki yerlere yapılacak buğday, mısır, arpa ve yulaf ihracatının Haziran 2020’ye kadar 7 milyon ton ile sınırlı tutulmasına karar verdi. Ancak bu kotanın tamamı 26 Nisan itibariyle kullanıldı. Rusya Tarım Bakanlığı, birçok tahıl ürünü için ihracat işlemlerini 1 Temmuza kadar askıya aldı.
Kazakistan önce buğday unu ihracatını yasakladı, sonra iki aylık kota koydu. Daha sonrasında ise tahıl ihracatını aylık 250 bin ton buğday ve 150 bin ton un ile sınırlandırdı.
Denize kıyısı olmayan Kazakistan; daha çok Özbekistan, Afganistan ve Tacikistan gibi bölge ülkelerine buğday ve buğday unu ihraç ediyor. Bu ülkeler, Kazak buğdayına bağımlı durumda. Bu ülkeler Türkiye’den un alabilirler.
Tahıl ve yemeklik sıvı yağ ihracatında önemli ülkelerden Ukrayna da bu dönemde buğday ihracatını 20,2 milyon ton ile sınırlandırdı. Ukrayna, 18 milyon tonluk buğday ihracatını tamamlamıştı.
Buğday ihracatındaki kısıtlamalar, Avrupa Birliği ülkeleri buğdayı fiyat bakımından rekabet edebilir hale geldi. Çünkü Rusya ve Ukrayna, dünya borsalarına ucuz ve kaliteli buğday sürüyorlardı.
Endonezya, Mısır ve Bangladeş Türkiye gibi önemli buğday ithalatçıları arasında yer alıyor. Rusya ve Ukrayna’nın ihracat kısıtlamaları, Endonezya’yı Avusturalya pazarına yöneltiyor. En büyük buğday ithalatçı olan Mısır, Avrupa Birliği ülkelerine yöneliyor. Bangladeş’in alternatifleri arasında ise ABD ve Kanada yer alıyor. Türkiye stoklarını doldurmuş görünüyor.
Dünyanın en büyük üçüncü pirinç ihracatçısı Vietnam, sektörden gelen taleplere rağmen ihracatı yasakladı. Vietnam’da ihracatın yasaklanması, çeltik fiyatlarını düşürecek ve ekim alanlarının azalmasına neden olacak gibi görünüyor.
İkinci büyük pirinç ihracatçısı Tayland’da bu yıl yaşanan kuraklık nedeniyle rekoltede düşüş bekleniyor. İhracat yasaklanmasa da fiyatların artması bekleniyor.
Kamboçya da çeltik ve pirinç ihracatına yasak getirdi. Sadece jasmine pirincine ihracatına izin veriliyor.
Güneydoğu Asya’daki ticaret kısıtlamaları, pirinç satışına devam eden ülkeler için daha yüksek fiyatlarla anlaşmalar yapmalarına imkân tanıyor.
Kuzey Amerika ülkelerinin tahıl fazlası olsa da, en büyük satıcıların kısıtlamaya gitmesi, hem ürün darlığı, hem de buna bağlı fiyat artışları yaşatacak. Netice itibariyle, yerel üretimin desteklenmesi, ekim alanlarının artırılması gerekiyor.
