Karakılçık buğdayı adını başaklarındaki karakılçıklardan almış.
Karakılçık buğdayı adını başaklarındaki karakılçıklardan almış. Ege ve Akdeniz bölgesinin, atalarımızdan kalma, nesli tükenmek üzere olan yerli buğdaylarından biridir. En çok tanınan ve teknolojik çeşitlere karşı en iyi direnen çeşittir. Direnemeseydi zaten kaybolmuştu şimdiye kadar.
Karakılçık, tamamen Anadolu’dan köken almış bir çeşittir. Yüzyıllardır bu topraklarda ekilip biçilmektedir. Genetik olarak birbirinden farklı yerel genotipleri bulunmaktadır.
Yüksek mineral içeriği, lif ve protein oranları yönünden kıymetli bir çeşittir. Glüten oranı, teknolojik yeni çeşitlere göre çok düşüktür. A, E, K ve C vitaminlerini barındıran karakılçık buğdayının lezzeti de dillere destandır.
Karakılçık yerel çeşidi, makarnalık buğdaydır. Türkiye’de makarnalık buğday çeşitleri genellikle orta ve güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilmektedir. Bununla birlikte, karakılçık, sarı buğday ve ak buğday yerel çeşitleri de makarnalık buğdaylardır ve karakılçık gibi batı bölgelerinde az da olsa ekilmektedirler.
Makarnalık buğdayda kaliteyi etkileyen en önemli unsur bahar yağmurlarıdır. Tane dolumu esnasında yağan yağmurlar, tanede nişasta birikimini artırmakta ve tane camsılığını kaybetmektedir. Dönme meydana gelmektedir. Sonuçta ürün barem dışı kalmakta ve yemlik olarak kullanılmaktadır. Bu nedenle batı bölgelerinde makarnalık buğday yetiştiriciliği yapılmamaktadır.
Karakılçık yerel çeşidi kaybolmaktan kurtuldu. Artık unu, bulguru, eriştesi, ekmeği aranıyor. Ticarileşti. Zaten ekonomiye kazandırılmışsa, alınıp satılıyorsa bir ürün kıymet görüyor demektir.
Sarı buğday ve ak buğdayın da kaybolmaktan kurtulması gerekiyor. Çünkü bu yerel çeşitler de karakılçık gibi çok değerliler. Hem de taneleri adı üstünde açık renkli ve mükemmel görüntü veriyorlar. Sadece verimleri biraz düşük.
Geçtiğimiz Salı günü, Çanakkale Belediyesi, karakılçık buğdayı üretimiyle ilgili mükemmel bir organizasyon gerçekleştirdi. Başkan Ülgür Gökhan, kendisi de çiftçilik yaptığı için, konuya hakim çok güzel bir konuşma yaptı. Başından sonuna bu çalışmalara emek verenleri kutlamak gerekiyor. Başkanın susam başta olmak üzere diğer ürünlere de emek vereceklerini ifade etmesi, kaybolan değerlerin korumaya alınması yolunda ümitleri güçlendirdi.
Ekimler hava şartları nedeniyle geç yapılmakla birlikte, ürün güzeldi. Kurak bir yıla rağmen verim gayet iyiydi. Gelecek sene yapılacak etkinliklerde kullanılmak üzere, sütlü göce, bulgur ve ekmek yapacak kadar ürün çıktı. Karakılçık çeşidinin özelliği de bu zaten. Türk çiftçisini binlerce yıldır hiç utandırmamıştır. Bundan sonra da utandırmaz hiçbir zaman.
Elbette bu ürünlere sahip çıkarken, işleme teknolojilerini de geliştirmek gerekiyor. Taş değirmende öğütüp un yapmak, bulgur yaparken de dibek kullanmak, orijinal tadı muhafaza etmek açısından önem arz ediyor.
Adı Çalıbasan’dır bazı bölgelerde. Çalıbasan ismini uzun boyundan alır. Saman para ettiğine göre memlekette, rekabet gücü de arttı sayılır artık karakılçık çeşidinin.
