İnsanlar balı binlerce yıldır tıbbi amaçlarla kullanıyor.
İnsanlar balı binlerce yıldır tıbbi amaçlarla kullanıyor. Balın binlerce yıl öncesinde kullanımını anlatan yüzlerce mağara resimleri, eski yazılar ve kutsal yazılar bulunuyor. Bunlardan Mısırlılar, Mayalar, Yunanlılar ve Romalılar gibi eski uygarlıkların balı çeşitli ilaç ve sağlık koruma amaçlı kullandığı bilinmektedir.
Tıbbın babası olarak kabul edilen Hipokrat ve Hazreti Muhammed başta olmak üzere çok sayıda alim ve din adamı, balı çeşitli rahatsızlıklarda çare amaçlı önermişlerdir. Ayrıca, İncil ve Kuran gibi dini kitaplarda, balın iyileştirici özelliklerine atıfta bulunulmuştur. Netice itibariyle bal tarih boyunca tedavi amaçlı hep kullanılmıştır.
Bal geleneksel Çin tıbbında ve Hindistan'da ortaya çıkan bir geleneksel tıp şekli olan Ayurveda’da yaygın olarak kullanılmış, son zamanlarda bilimsel çalışmalarla desteklenen kullanımları daha da artmıştır. Balın en yaygın kullanıldığı alan yara ve yanıkların tedavisidir. Tarih boyunca yara ve yanıkların tedavisinde neredeyse alternatifi yok gibidir. Bunların dışında öksürük, uykusuzluk ve mide rahatsızlıklarında da öncelikli tercih edildiğine dair tarihi eserler bulunmaktadır.
Bu uzun sağlık geçmişe rağmen, balın faydalarının bilimsel temeli net olarak açıklanamamıştır. Çeşitliliğin çok yüksek oluşu bu konuda en önemli etkendir. Yine etki mekanizmalarının belirsizliği, tıbbi balın orta çağda kullanımını daha az yaygın hale getirmiştir. Hatta on dokuzuncu yüzyılda modern tıp ve antibiyotikler geliştirildikçe balın kullanımında önemli düşüşler meydana gelmiştir. Sentetik kimya sektörü, bitkisel kökenli doğal, tamamlayıcı ve destekleyici tedavi yöntemlerini tüm dünyada kapattırmaya çalışmıştır. Bununla birlikte artık sentetik kimyasalların sağlık sorunlarının çözümünde tek çare olmadığı hemen bütün dünyada kabul edilmeye başlanmıştır. Tamamlayıcı ve destekleyici tedavi yöntemleri yasal olarak da kabul edilmiştir.
Son yıllarda balın tıbbi potansiyeli, ne kadar değerli olduğu yeniden keşfedilmiştir. Yara tedavisi için tıbbi bal kullanımı günümüzde daha yaygın hale gelmiştir. Antibiyotik direncinin arttığı günümüzde, balın antimikrobiyal özellikleri, modern uygulayıcıların şifalı bala dönmeyi seçmelerinin en önemli nedenlerinden biri olmuştur.
Bal, ilaca dirençli enfeksiyonların, hastane enfeksiyonlarının tedavisinde en önemli yardımcı destek üründür.
Balın modern tıpta sahip olabileceği uygulamaların büyük potansiyelini ve çeşitliliğini örnekleyen yara iyileşmesi ve antimikrobiyal aktivite hakkında çok sayıda bilimsel sonuç bulunmaktadır. Elbette bu çalışmalar çok yeterli görünmemektedir. Daha fazla araştırma ve bilimsel sonuçlara ihtiyaç vardır.
Balın üst solunum yolları enfeksiyonlarında, yara ve yanıkların tedavisinde sentetik kimyasallar kadar, hatta bazı alanlarda daha etkili olduğunu bilmeyen yoktur. Önemli olan hangi yörenin ballarının daha etkili olduğunu ortaya koymaktır. Bu meyanda Anzer yaylası, Kazdağı gibi özel bal üretilebilen bölgeler bulunmaktadır. Her hâlükârda yararlarını deneyimlerin yanında deneylerle de ortaya koymakta yarar vardır.
