Olmayan parayı artık bütün dünya kullanıyor.
Olmayan parayı artık bütün dünya kullanıyor. Hatta hiç olmayan para yatırım aracı bile olmaya başladı. Lidyalılar parayı basarken, bir gün paranın geçmeyeceği yerleri de hesap etmişler miydi acaba. Evet, paranın geçmediği, ödemediği yer çoktur arkadaşlıkta, dostlukta. Bununla birlikte gerçek paranın geçmediği yerler de artıyor artık. İnternetten alışveriş pazarı sürekli büyüyor ve yakın gelecekte canlı satış mağazalarını küçültecek. Bayanlar görmeden giyim eşyası aldıklarına göre, bu pazar daha da büyüyecek demektir.
Olmayan paranın kullanımı sürekli artıyor. Parayla alışveriş veya iş görmek tarih olacak bu gidişle. Zaten bozuk para neredeyse ortadan kalkmak üzere. Yakında kasiyerler bile para hesabını unutacaklar. Alınan malın kaç lira olduğunu bile optik okuyucular hesaplıyor. Nakit verirseniz paranın üstünü almak zor. Zaten bütün ürünler satış cazibesini artırmak için bütün paradan bir kuruş eksik gösteriliyor. Dolayısıyla kartla ödemek daha kolay oluyor. Bazı marketler sadece kartla satışa geçmeye başladı. Güney Kore parayı tedavülden kaldırmaya devam ediyor.
Dünyada gerçek paranın tam on katından fazlası kullanımda imiş. Kullanılan para kart, çek ve senetlerde gezip duruyor demek ki. Buradan herkesin borçlu olduğunu söylemek de mümkündür. Türkiye’de ise gerçek paranın beş katı civarında para kullanılmaktadır. Genel olarak alışverişlerde kredi kartı kullanılmakla birlikte, para kullanmanın da zorluğu giderek artmaktadır.
Bilişim teknolojileri geliştikçe olmayan para kullanımı daha da artıyor. Kredi kartı kullanımını internetten alışverişleri de özendirmektedir. Dolayısıyla kredi kartı sahibi olmanın avantajları sürekli büyümektedir. Alışveriş şartlarının sürekli değişmesi, para kullanımını azaltmaktadır. Semt pazarlarında bile sanal para kullanımı yaygınlaşmaktadır. Dolayısıyla esnaf da buna uygun olarak kendini geliştirmek zorundadır.
Gelişmiş dünyada yaşanan krizlerin kökeninde olmayan para kullanımının yaygınlığı yatmaktadır. ABD ve Almanya gibi para zengini ülkeler bile milyarlarca dolar açıkları para basarak kapatmışlardır. Karşılığı olmayan paranın kullanımı çok akıllıca görünmese de geleceğe yönelik gelirlerin kullanıma alınması geleceği kullanmak gibi görünmektedir. Kredi kartı kullanımının da diğer adı bu olsa gerektir. Gelecekten harcamak.
Kredi kartları ve benzer kredi araçlarında yüklü bulunan olmayan paranın ülkemizdeki miktarı 200 milyar doların üzerindedir. Bununla birlikte ekonominin canlı tutulması ve üretimin desteklenmesi açısından önem taşımaktadır. Aksi takdirde üretim sektörlerinin piyasa koşullarından ciddi bir şekilde etkilenmesi riski vardır.
Olmayan para kullanımı piyasayı canlı tutmakla ekonomiye katkı sağlamakta ise de israfı artırmaktadır. Tüketimi artıran kolaylıklar ihtiyacın üzerinde alışveriş yaptırmaktadır. İsrafa neden olmadığı sürece sanal para kullanımında sorun bulunmamaktadır. Bilişim teknolojileri biraz daha gelişirse sanal kullanım daha da artacaktır. Son zamanlarda kripto para olarak bilinen bitkoinin kullanımı yerel hizmet sektörlerine kadar yayılmıştır. Somut karşılığı olmayan bu para yatırım aracı bile oldu. Gelişmeler gösteriyor ki, üç beş sene sonra paraya el sürülmeyecek artık.
