Yoğun tarım uygulamaları toprağı yoruyor.
Yoğun tarım uygulamaları toprağı yoruyor. Organik madde azaldığı için toprağın yapısı bozuluyor.
Toprağı imana getirmek için daha fazla toprak işleme gerekiyorsa toprağın mayası eksik demektir. Yağmur yağar çamur olur içine girilmez tarlanın. Kuruda zaten işlemek eziyettir. Kesekler yığılır kalır tarlanın içinde. Hatta küçük traktörler askıda bile kalır. Sulanan tarlalarda özellikle, iki defa üç defa sürmedikçe domates biber yeri hazırlayamayız bir türlü. Sonuçta zordur toprağı ekime hazırlamak.
Ama hep istenir bir defa sürülünce toprak bulgur gibi olmalı. Oysa ya kına gibi olur, tozar gider toprak ya da moloz taşlara benzeyen kesekler bir türlü ufalanmaz.
İdeal bir tarla toprağında % 5 oranında organik madde bulunması gerekir. En azından % 2’nin altına düşmemelidir. Oysa Türkiye genelinde olduğu gibi, bölgemiz topraklarında da organik madde % 1’in altına düşmüştür. Organik madde yetersizliği, toprağın küme yapıdan teksel yapıya geçişini hızlandırmakta, havalanma, ısınma, su emme kapasitesi başta olmak üzere birçok özelliğini olumsuz yönde etkilemektedir.
Organik madde öncelikle kil, silt ve kum taneciklerinin bir araya gelerek toprağın küme yapı (agregat) oluşturmasını sağlamaktadır. Küme yapıda, organik maddece zengin olan topraklar, iyi havalanmakta, ilkbaharda daha çabuk ısınmaktadır. Havalanma kapasitesinin artması etkili kök derinliğini artırmakta, bitkiler daha geniş toprak kitlesinden yararlanabilmektedir. Daha derinlere inen kökleri sayesinde kuraklığa daha fazla dayanabilmektedirler.
Toprakta organik madde, toprağın su infiltrasyon (su emme) kapasitesini artırdığı gibi, su tutma kapasitesini de artırmaktadır.
Organik maddece fakir topraklarda, yetersiz havalanma nedeniyle kökler toprağın üst kısımlarında yoğunlaşmakta, daha fazla gübre ve sık sık sulamaya gereksinim göstermektedir. İşlemesi zorlaşmakta, sürekli kesek oluşturmaktadır.
Organik madde kaynaklarının başında çiftlik gübresi gelmektedir. İyi hazırlanmış, yanmış çiftlik gübresi iki yılda bir sulanan alanlarda dekara 2 ton, kıraç tarlalarda ise üç yılda bir dekara 2 ton hesabıyla verilmeli ve toprağa karıştırılmalıdır. Bitkisel üretime dayalı faaliyet gösteren işletmelerde çiftlik gübresi ya temin edilmeli veya topraktaki organik maddeyi artırıcı uygulamalara yer verilmelidir.
Organik maddeyi artırmak için en iyi yol yeşil gübrelemedir. Bu amaçla yetiştirilebilecek çok sayıda bitki türü olmakla birlikte, en iyisi kışlık tek yıllık baklagilleri yetiştirmektir. Özellikle yoğun sebze ekiminin yapıldığı sulanan alanlarda adi fiğ, Macar fiği ve bakla gibi kışlık tek yıllık baklagiller kasım ayında ekilerek çiçeklenme döneminde, mayıs ayı başında toprağa karıştırıldığında, 2 ton çiftlik gübresine eşdeğer organik madde ve bir torba %26’lık Amonyum Nitrat gübresine bedel azot bırakmaktadır. Fiğ türleri aynı zamanda ot için de değerlendirilebilmektedir. Ot için biçildiklerinde dahi, anız ve kökleriyle toprağın organik madde ve azot içeriğini artırmakta, kendilerinden sonra dikilen biber, domates gibi sebze türlerinde verim ve kaliteyi önemli derecede yükseltmektedir. Aynı zamanda gübre ve sulama masraflarını da azaltmaktadır.
Tarlanın daha kolay işlenmesi, verilen gübre ve suyun daha iyi değerlendirilmesi, daha kaliteli ürün ve yüksek verim alınabilmesi için organik maddenin artırılmasında yarar vardır.
