Arkeolojik kazılarda DNA analizleri yapılmaya başlandıktan sonra, daha keskin ve net sonuçlara ulaşılabiliyor.
Arkeolojik kazılarda DNA analizleri yapılmaya başlandıktan sonra, daha keskin ve net sonuçlara ulaşılabiliyor. Artık diş taşlarında bile neler var neler yok tespit edilebiliyor. Fosilleşmiş veya kömürlermiş canlı kalıntılarının yaşı da bulunabiliyor.
Son yapılan bir çalışmada keçilerin evcilleştirilmesiyle ilgili önemli sonuçlar ortaya çıkardı. Yaklaşık 10.000 yıl önce İran’da bulunan Zagros dağlarında ölen 32 keçinin kalıntılarından alınan DNA örnekleriyle yapılan çalışmalarda hayvanların evcilleştirilmesi ve erken dönem tarımsal faaliyetlerle ilgili önemli bulgular görünüyor.
Arkeolojik kanıtlar daha önce İran'ın batısındaki Zagros Dağları'nda insanlar tarafından keçinin evcilleştirildiğine işaret ediyordu. Son yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkan 32 keçiye ait kemiklerde yapılan DNA analizleri erkek keçilerin belli bir yaşa geldikten sonra öldürüldüğünü gösteriyor.
10 bin yıl öncesine ait kemiklerde yapılan analizlerde, dişi keçilerin ölünceye kadar yaşamalarına izin veriliyor. Keçinin evcilleştirildiği yıllarda insanların dişi keçilere ileri yaşlara kadar bakmaları sürülerin çoğalmasını istediklerini gösteriyor. Aynı zamanda sütünden yararlanılan dişileri doğal ölüm yaşına kadar bakmaları, erkekleri ise çiftleştikten sonra verimli olmadıkları için öldürmeleri, 10 bin yıl öncesinde etin önemli olmadığını da ifade ediyor.
Erken dönem çobanlar ve keçiler arasındaki yakın ilişki, antik kent kalıntılarında keçi tırnaklarına ait figürler ortaya koyuyor.
Geçmişte evcilleştirilen keçilere ait genetik analizler, ilk evcilleştirilen keçilerin günümüzdeki yaban keçilerinin genetik özelliklerine benzediğini gösteriyor. Bununla birlikte, yapılan analizler, keçi çobanlarının keçi avlamaya, yabani sürülerden keçi yakalayarak sürülerini çoğaltmaya çalıştıklarını da ifade ediyor.
Erken dönem keçilerin evcilleştirilmesinde aslında genetik olarak da ciddi bir hata yapıldığı görünüyor. Erkek keçilerin ergen yaşa geldikten sonra, çiftleşme görevini yaptıktan sonra kesilip atılması, sürülerde akrabalığı artırıyor. Bu durum sürünün bozulmasına neden oluyor.
Antik DNA analizleri arkeolojide yeni bir çığır açıyor. Zagros keçisinin 10 bin yıl önce evcilleştirildiği kesin görünüyor. Aynı zamanda keçi yetiştiriciliği hakkında da bilgiler veriyor. Çobanların sürü yönetimiyle ilgili geliştirdikleri eylemler de tahmin edilebiliyor.
Gelecekte arkeolojik alanlarda bulunan biyolojik malzemelerin DNA’larının incelenmesi, kalıntıların yaşlarının ortaya konması, tarihi süreci daha anlaşılır hale getirecek gibi görünüyor.
Genetik analizlerin kısa süre içinde Göbeklitepe’de başlamasında yarar var. Tarihin, evcil hayatın en eski izlerine sahip Göbeklitepe’de yapılan genetik analizler, tarih sarmalını çok daha eskilere götürebilir. Bu meyanda, kültür bitkileri ile evcil hayvanların kültüre alınış süreçleri de daha net bir şekilde ortaya çıkabilir.
