Geçenlerde ineklerin tuvalet eğitimi ile ilgili bir haber vardı. Küresel ısınmayla mücadelede etkili olduğu belirtiliyordu. Gerçekten önemli bir çalışma.
Geçenlerde ineklerin tuvalet eğitimi ile ilgili bir haber vardı. Küresel ısınmayla mücadelede etkili olduğu belirtiliyordu. Gerçekten önemli bir çalışma.
İneklere tuvalet eğitimi vermekle su kirliliği ve iklim değişikliği sorunlarını çözmede katkı sağlanabilir.
Güney Amerika, Yeni Zelanda ve Avustralya'da, inekler çoğunlukla dışarıda tutuluyor ve idrarlarını meraya bırakıyorlar. İdrardaki azot toprakta parçalanıyor ve sonuçta nitrat ve azot oksit ortaya çıkıyor. Her ikisi de çevre kirletici maddeler.
İdrardan gelen nitrat göllere, nehirlere ve yer altı sularına sızıyor ve su kaynaklarını kirletiyor. Azot oksit, karbondioksitten 300 kat daha güçlü, uzun ömürlü bir sera gazı. Örneğin Yeni Zelanda’da azot oksit sera gazı emisyonlarında %12 rol oynuyor.
Avrupa ve Kuzey Amerika'da olduğu gibi, inekler çoğunlukla ahırlarda tutulduğunda, idrardaki nitrojen ahır zemininde dışkı ile karıştığında başka bir kirletici gaz olan amonyak ortaya çıkıyor. Ancak sığırların ürettiği idrarın bir kısmı tutulup işlenebilirse, içerdiği azot işlenebilir ve çevreye olan olumsuz etkileri azaltılabilir.
Volkswagen Vakfı tarafından finanse edilen araştırmada, dana ve düvelerin tuvalet eğitimine olumlu cevap verdiği görülmüş. Hatta araştırıcılar çocukların tuvalet eğitiminden daha kolay olduğunu belirtiyorlar.
Aslında tuvalet eğitimi, köpek eğitiminden kaynağını alıyor. Belli davranışlar ödüllendirildiğinde genç sığırlar davranışlarını tekrarlamaya başlıyorlar.
Çalışmada ilk olarak, buzağılar tuvalet alanı ile sınırlandırılıyor ve idrarlarını yaptıklarında ödüllendiriliyorlar. Süt veya mama veriliyor.
Buzağılar daha sonra tuvalet alanı dışındaki bir yere yerleştiriliyor ve bir kez daha ağırdaki tuvalet alanına girmelerine ve idrarlarını yapmalarına izin veriliyor. Eğer ahır dışında idrar yapan olursa hoş olmayan koku sıkılarak hafif ceza veriliyor. Bu ödül ve cezalar bir süre tekrarlanıyor. Sonuçta dokuz buzağıdan yedisi idrarlarını tuvalet alanına yapmaya başlıyor.
Buzağılar 15 gün içinde tuvalet alanına idrarlarını yapmayı öğreniyorlar. Dört yaşındaki çocuklardan daha kısa sürede tuvalet eğitimini öğreniyorlar.
Sığırlar, eğer ödüllendirilirlerse, tuvalet alanını buluncaya kadar idrarlarını tutabiliyorlar. Burada en önemli konu meralarda otlama esnasında tuvalet alanlarını düzenli yerleştirmek ve sığırların idrarlarını bu alanlara gelerek yapmalarını sağlamak. Bu konu üzerinde de uzmanlar ödüllendirme eyleminin işe yaradığını belirtiyorlar.
Kapalı sistem hayvancılıkta idrarın toplanması çok sorun oluşturmuyor. Azotlu bileşiklerin nitrat şeklinde derelere, göllere, denizlere ve yeraltı sularına gitmesini önlemek gerekiyor. Bitkisel üretimde kontrollü bir şekilde ürüne dönüştürmek daha akıllıca görünüyor.
