İki sene önce hortlayan vaka yine ortaya çıktı.
İki sene önce hortlayan vaka yine ortaya çıktı. Bir ıspanak zehirlenmesi vakası, ıspanakları tarlada bırakacak gibi görünüyor. Çok sayıda zehirlenme vakası meydana gelince haber kanalları ve sosyal medya olayın üzerine ıspanak suçlu gibi göründü.
Açık alanda ıspanak mevsimi ortaları buldu. Kırağı yağmaya başlayınca sağlam ürün hasadı zorlaşacak. Bir üreticinin hatası, haber kanallarında geniş yer bulunca halkı endişelendirdi ve ıspanaktan uzaklaştırmaya başladı.
Her gün yüzlerce gıda zehirlenmesinin yaşandığı memlekette olay ıspanağın başına patlıyor.
Yaprağı yenen sebzelerde fazla gübreden dolayı nadiren de olsa nitrat zehirlenmeleri meydana gelebilmektedir. Yoksa ilaç kalıntısı olmayan, temiz ürünlerde zehirlenme ihtimali yoktur. Ispanağın kabuksuz salyangoz dışında çok fazla zararlısı da yoktur. Bu nedenle pek ilaç da kullanılmaz. Yemeği, böreği hemen her türlü çeşidi zevkle yenir. Hatta çocukların daha fazla tüketmesi istenir. Mineralce zengin bir sebzedir.
Peki Karadeniz Bölgesinde meydana gelen vakanın sebebi ne olabilir? Laboratuvar analizlerine göre ıspanak hasadı esnasında ıspanağa yabancı ot karışmış. Rapora güvenmekten başka çare yok. Öküz altında buzağı aramaya da gerek yok. Haber kanallarında tarım ilaçlarına kadar götürüldü olay ama rapor son derece net. Çocuklar haberi yanlış anladılar. Ispanak yemek istemiyorlar.
İlginç olan bir vaka daha vardı. Haber kanallarının hemen tamamında ıspanağa güzel avrat otunun karıştığı verildi. Üstelik bunu gerine gerine anlatan uzmanlar da vardı. Köylüler bu yabancı ota şeytan elması diyorlar. Şimdi şeytan elması farklı, dul avrat otu çok farklı bir bitkidir. Analizlerde atropin alkoloidinin çıkmış olması tarlada dul avrat otunun bulunacağı anlamına gelmez.
Dul avrat otu veya güzel avrat otu Akdeniz havzasının doğal bitkisidir ama tarla ziraatında pek görülmez. Esas yabancı ot şeytan elması dedikleri tataladır. Tatala da atropin içermektedir. Tatala kışı ılıman geçen bölgelerde yazlık ürün tarımının yaygın olduğu alanlarda en önemli yabancı otlardan biridir.
Datura cinsi içinde birkaç tane tür tarım alanlarında oldukça yaygındır. Silaj mısır yetiştirilen alanlarda, domates biber tarlalarında sıklıkla görülür. Köy yerlerinde gençler bunun tohumunu ezip sigaraya sararak sarhoş olurlar. Tohumları yüksek oranda alkaloit içermektedir. Göz ameliyatlarında göz bebeğini büyütmek için kullanılır. Vücuda fazla alınması halinde şuur kaybına neden olabilir. Bazen köy yerlerinde bu tür vakalara rastlanmakta ve şeytan çarpmış şeklinde tanımlanmaktadır. Yapraklarında da yine atropin alkaloidi bulunmaktadır.
Şeytan elmasının yapraklarını ıspanaktan ayırmak zor değildir. Ancak bilmeyen işçiler ıspanakla birlikte hasat edebilir. Bilmeyenler de birlikte pişirebilir. Sonuçta zehirlenmeden farklı bir durum ortaya çıkabilir. Ispanakta bir şeyler arayıp, ıspanak üreticisini üzmenin gereği yok.
