Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin proje yazarı olduğu, Avrupa Birliği tarafından desteklenen, PROANİM-Probiyotiklerin hayvancılıkta kullanımı projesinin üçüncü eğitim toplantısı vesilesi
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin proje yazarı olduğu, Avrupa Birliği tarafından desteklenen, PROANİM-Probiyotiklerin hayvancılıkta kullanımı projesinin üçüncü eğitim toplantısı vesilesi ile Belgrad’a geldik. Sırbistan’ı tanıma fırsatı bulduk. Bir zamanlar Osmanlı olan bu topraklar, Tuna Nehri sayesinde varsıllığını koruyor.
Sırbistan Osmanlı’nın son dönemlerinde diğer balkan ülkeleri gibi bağımsız bir devlet olmuştur. Bir zamanlar dokuz ülkeyi bünyesinde barındıran Yugoslavya, dağılmış ve ana ülke konumunda olan Sırbistan, 2006 yılında Karadağ’ın da ayrılmasıyla kendi haline kalmıştır. 420 yıl süren Osmanlı hâkimiyeti döneminde çok sayıda Anadolu insanı bu bölgeye yerleşmiştir. Ancak daha sonraları başlayan milliyetçilik hareketleri, Türklerin geri dönmesine neden olmuştur.
Sırbistan nüfusunun %82'si Sırp, geri kalan %18'lik kısmı ise Macar, Boşnak, Romen ve diğer azınlıklardan oluşmaktadır. Türkler daha çok orta ve güney bölgelerde yaşamaktadırlar.
2008-2012 yılları arasında bütün dünyayı etkileyen küresel ekonomik kriz, Sırbistan’ı da etkilemiştir. 2000'li yıllarda yüksek büyüme oranları yakalayan Sırbistan ekonomisi 2009-2012 yılları arasında küçülmüştür. İşsizlik, ülke ekonomisinin en önemli sorunu olmaya devam etmektedir. Avrupa Komisyonlarının 2015 İlerleme Raporu'na göre, Sırbistan etkin bir piyasa ekonomisine sahiptir. Kopenhag Ekonomik Kriterlerini kısmen karşılamaktadır.
Sırbistan'ın resmî dili Sırpçadır. Sırpların büyük çoğunluğu Ortodoks Kilisesine bağlıdır. Az sayıda Katolik ve Protestan bulunmaktadır. Sancak bölgesinde yaşayanların çoğunluğu Boşnak olup, Müslümandırlar. Yine Tuna boylarında çok sayıda köyde Kıpçak Türkü yaşamaktadır.
Sırbistan’da kişi başına gelir 8200 dolar civarındadır. Serbest piyasa ekonomisi uygulanmaktadır.
Sırbistan ekonomisinin en güçlü sektörleri enerji, otomotiv endüstrisi, makine, madencilik ve tarımdır. Başlıca sanayi ihracatı otomobil, ana metaller, mobilya, gıda işleme, makine, kimyasallar, şeker, lastik, giyim, ilaçtır. Ana ticaret ortakları Almanya, İtalya, Rusya, Çin ve balkan ülkeleridir.
Belgrad, Sırbistan'ın başkenti ve ekonomik merkezidir. Ülkede faaliyet gösteren çoğu Sırp ve uluslararası şirketin yanı sıra banka merkezleri de Belgrad’da bulunmaktadır.
Kapıkule’den itibaren Sırbistan çıkışına kadar bütün yol boyundaki hizmet sektörü Türkçe biliyor. Çok sayıda Türk lokantası var yol boyunda. Avrupa’nın yükünün çoğunu bizim kamyonlar taşıyor. Ancak gümrük kapılarında sürekli uzun kuyruklar oluşuyor. Yüzlerce kamyon sürekli sıra bekliyor. Aslında bir ülkede paketlenmiş etiketlenmiş ürünün tekrar kontrolü, kaçakçılığın önlenmesi bakımından yararlı olabilir ama şoförlere eziyetten öte gitmiyor. Bu konuda devletlerin karşılıklı olarak kolaylaştırıcı tedbirler alması gerekiyor.
Sırbistan yatırıma açık bir bölge. Alman ve İtalyan firmaları epey mesafe almışlar. Bununla birlikte 420 yıllık ortak geçmişe bakarak hala bazı alanlarda işbirliği yapmak mümkün görünüyor. Islah alanında dünya çapında öne çıkan enstitüleri var. Kasapları ve işbirlikçileri cezalarını buldu. Mesafeli durmanın gereği yok.
