İyi bir gece uykusunu herkes ister. Deliksiz derin bir uykunun insanı dinlendirdiği söylenir hep. Vücudun kendini revize etmesi, zihin yorgunluğunun giderilmesi açısından uykuya ihtiyaç vardır.

İyi bir gece uykusunu herkes ister. Deliksiz derin bir uykunun insanı dinlendirdiği söylenir hep. Vücudun kendini revize etmesi, zihin yorgunluğunun giderilmesi açısından uykuya ihtiyaç vardır. Dolaylı olarak da kalbin dinlenmesine de yarar sağlıklı uyku. Genel sağlık sorunlarının da üstesinden gelmede de işe yarar. Uykunun bilişsel sağlık, unutkanlık gibi sorunların azalmasında önemi vardır.
Uzmanlar uyku süresinin etkilerini araştırıyorlar. Ölü gibi saatlerce uyumanın çok sağlıklı olmadığını ortaya koyan çalışmalar var.
70'lerin ortalarından sonlarına kadar ortalama 100 yaşlı yetişkinin incelendiği çalışmayı 14 yıl sürdüren uzmanlar, 88 kişinin herhangi bir demans belirtisi göstermediğini, 12 kişinin bilişsel bozulma belirtileri gösterdiğini tespit etmişlerdir.
Araştırmaya gönüllü olarak katılanların alınlarına takılan bir cihazla uyku süreleri de takip edildiğinde uzun uyumanın çok sağlıklı olmadığı ortaya çıkmıştır. Çalışmada günde 4.5 saatten az, 6.5 saatten fazla uyuyanlarda hafıza kaybının arttığı dikkati çekiyor. Uzun uyuyanlarda hafıza kaybının artması, daha önceki bilgilerle ters düşüyor.
Uyuyamayan veya az uyuyan insanlarda bilişsel gerileme olduğu biliniyor. Birçok çalışma, uykusuzluk veya gündüz aşırı uyku hali gibi uyku bozuklukları bildiren kişilerin, diğer insanlara göre daha çabuk bunadığını ortaya koyuyor. Uyku düzeni bozuk insanlarda beta-amiliod seviyesinin arttığı ve bunun bunamaya neden olduğu tahmin ediliyor.
Uyku beynin gün boyunca biriken zararlı proteinleri temizlemede yardımcı oluyor. Beta-amiloid ve tau gibi proteinlerin bazıları demansa neden oluyor. Bu yüzden uyku düzenini disipline etmek, unutkanlık sorununu erteleyebiliyor. Uyku eksikliği sağlıklı insanlarda bile beyinde demansa neden olan proteinlerin artmasına neden oluyor.
Her ne kadar uyku düzensizliği hafıza kaybını artırıyor ise de uzun uyku konusunda da uzmanlar insanları uyarıyor. Aşırı uyku ve bilişsel performans arasında olumsuz ilişkiler bulunuyor.
Yapılan bir çalışmada, 6,5 saatten uzun uyumanın zamanla bilişsel gerileme ile ilişkili olduğu ileri sürülüyor. Oysa herkes günde 7-8 saat uyumanın sağlıklı olduğunu söylüyordu.
Hafıza kaybı riski olan insanlarda uyku süresi yerine kaliteli uykunun daha önemli olduğu dikkati çekiyor.
Uyku kalitesi, unutkanlık riski olan insanlarda süresi kadar etkili görünüyor. Uzun uyumak beyni yeterince dinlendirmiyor. Beyinde bilişsel kayba neden olan proteinleri azaltmıyor. Kaliteli 6.5 saat süren uykular daha yararlı görünüyor.
Eğitim dönemindeki gençler için de uyku disiplini günlük ders izleme ve öğrenme performansını yakından etkiliyor. Dinlenemeyen beyinler ilgi dağınıklığı yanında algılama sorunu da yaşıyor.