Dört sene evvel marketlerde kullanılan poşetler 25 kuruş olmuştu. Amaç plastiklerin değerlenmesi, gelişigüzel çöpe ve doğaya bırakılmaması idi.
Dört sene evvel marketlerde kullanılan poşetler 25 kuruş olmuştu. Amaç plastiklerin değerlenmesi, gelişigüzel çöpe ve doğaya bırakılmaması idi. İlk başlarda biraz daha dikkat edildi. Ardından poşete zam talebi geldi ama millet bağırınca geri kaldı.
Plastik çok pahalı bir materyal haline geldi. Çiftçinin kullandığı sulama malzemeleri bile 3 katına çıktı. Bakkallarda ekmek ve benzeri eşyanın aylık maliyeti 1500 liranın üzerine çıktı.
Hemen her türlü atığın geri kazanılması gerekiyor aslında. Bedeli de olsa hala plastik poşetin çevreye, doğaya salınmaması gerektiği konusunda bilinç oluşmuyor. Rüzgâr çıkmaya görsün sokaklar uçurtma şenliğine dönüyor.
Nüfus her geçen gün artıyor. Artan nüfusa bağlı olarak tüketim de artıyor. Özellikle şehir nüfuslarındaki artış çok daha belirgin düzeyde. Kırsal nüfusun azalması, kırsal yerleşim yerlerindeki nüfus yükünü azaltıyor gibi görünse de, tüketim mallarındaki çeşitlilik atık yükü hususunda azalış beklentisini ortadan kaldırıyor.
Tüketimin artmasına bağlı olarak artan atık miktarının önüne geçilmesi hemen bütün herkesin ana görevleri arasında yer alması gerekiyor. Bu anlamda üç önemli adım bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, tekrar kullanmaktır. Özellikle gıda ambalajlarının önemli bir kısmı, kutu, cam ve pet şişelerin yeniden kullanılması mümkündür. Hijyenle ilgili sorunlar kolaylıkla çözülebilir.
İkincisi önemli adım ise geri dönüşümdür. Geri dönüşüm prosedürü, kâğıt ve poşetlerin işlenerek tekrar kullanıma kazandırılmasıdır. Bunun için şehirlerde önemli adımlar atılmaktadır. Okullarda da yine kâğıt atıklar için geri dönüşüm kutuları konmuştur. Plastik malzemeler için ise biraz daha özenli olmak gerekmektedir. Plastik atıkların mutfak ve diğer kullanım alanlarında işi bittikten sonra ayrı toplanması ve belediyelerin çöp toplama alanlarına bıraktığı atık toplama kutularına bırakılmasında yarar vardır. Uygun toplama alanları bulunsa da kullanıcılarda uyum çok düşük düzeylerde kalıyor.
Geri kazanım, tekrar kullanım ve geri dönüşüm adımlarını da içine alan hemen bütün atıkların tekrar kullanıma kazandırılması felsefesini vurgulamaktadır. Plastik atıkların tekrar poşet yapımı yerine asfalt malzemesi olarak kullanılması da önemli bir uygulamadır. Bu şekilde sağlıkla ilgili sorunlar da çözülmüş olmaktadır.
Türkiye’de her yıl 5 milyon tona yakın kâğıt kullanılmaktadır. Önemli bir kısmı resmi evrak statüsü taşısa da, belli bir süre sonra bunların yeniden kullanıma kazandırılması mümkündür.
Alüminyum, demir, çelik gibi malzemelerin geri kazanımı ise, enerji tasarrufu yanında hava ve su kirliliğinin önüne geçilmesinde önemli rol oynamaktadır. Aynı zamanda maden çıkarma ve elde etme prosedürlerini azalttığı için, çevre kirliliği üzerindeki baskı da azalmaktadır.
Plastik ve cam atıklarla ilgili çok daha dikkatli olmak gerekmektedir. Doğada yıllarca bozulmadan kalabilen bu atıklar en önemli çevre kirleticilerdir. Cam malzemelerin tekrar kullanımı önemli bir adım olmakla birlikte, çöpe gidişlerinin mutlaka önüne geçilmesi gerekmektedir.
Büyük şehirlerin çöp dağlarını azaltmanın en önemli yolu çöplerin ayrılması, en azından geri kazanılabilecek materyallerin ayrı toplanması yoluna gidilmesidir. Bunun için de özendirici tedbirlere gereksinim bulunmaktadır. Bilinçli olmak veya geri kazanımın felsefesini kavramış olmak yeterli olmamaktadır. Depozito ücreti ile atığı değerli hale getirmek daha etkili bir yol olmalıdır.
