Sigorta bir işçinin yasal hakkıdır. İşçinin sigortalılık hakkı, işverenin birincil yükümlülüklerindendir.
Sigorta bir işçinin yasal hakkıdır.
İşçinin sigortalılık hakkı, işverenin birincil yükümlülüklerindendir.
Kayıt dışı işçi çalıştırmak suçtur ve hem işçi haklarının tecavüz edilmesi hem de ülke ekonomisine zarar verilmesi anlamını taşır.
Yasa, sigortasız işçi çalıştıran işveren hakkında uygulanacak ceza ve yaptırımları belirlemiştir.
Bazı işçiler daha fazla ücret almak ya da işsiz kalmamak amacıyla sigortasızlığı göz yumsalar da özellikle emeklilik döneminde ciddi sıkıntıyla karşılaşacaklardır.
Peki ya işveren tarafından sigortasının yapılmadığını ya da sigorta primlerinin eksik yattığını öğrenen işçiler neler yapabilir?
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi sigortasız işçi çalıştırmanın yaptırımları vardır ve sigortası yapılmayan işçi, Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri veya Merkez Müdürlüklerine yazılı olarak başvuru yapmalıdır.
Bu süreçte başvurusuna ilişkin tüm delil, bilgi ve belgelerini teslim etmelidir.
Yanı sıra Alo 170 hattından ihbarda bulunarak çalıştığı kurumun denetlenmesini sağlayabilir.
Fakat bu ihbarlar işçinin geriye dönük sigortasının yatırılması ve haklarını alması için yeterli değildir.
5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olan işçilik haklarına sigortalılık hakkı da dahildir.
Bu doğrultuda sigortası yapılmamış veya primleri eksik ödenen işçi, süreci hizmet tespit davası açarak sürdürmelidir.
Çalıştığının ispatlanması ile birlikte geriye dönük 5 yıla kadar primlerinin tespitini sağlayabilir.
Yanı sıra işveren de idari yaptırımla karşılaşacaktır.
Sigortasız işçi çalıştırdığı tespit edilen işveren, bilanço esasına göre defter tutuyorsa sigortasız 1 yıl çalıştırdığı 1 işçi için 38 asgari ücret cezası, diğer defterleri tutuyorsa sigortasız 1 yıl çalıştırdığı 1 işçi için 32 asgari ücret, defter tutma yükümlülüğü yok ise sigortasız 1 yıl çalıştırdığı 1 işçi için 29 asgari ücret cezası verilir. Bunların yanında işverene bir yıl süreyle teşvikten yararlandırılmama cezası verilir.
Unutulmamalıdır ki;
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunnu uyarınca, işçinin deneme süresi de dahil işe başladığı andan itibaren Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilerek sigortasının başlatılmış olması gerekmektedir.
Aksi halde iş kazası, meslek hastalığı, işçinin emeklilik dönemi vb. durumlar göz önüne alındığında hem işçi hem de işveren açısından büyük sorunlar ortaya çıkacaktır.
