Sahtekârlıkta sınır tanımaz bir millet doğuyor.
Bu sahtekârlar, insanları zehirledikleri gibi, işini ahlakıyla, dürüstçe yapanların da zarar etmesine işini tasfiye etmesine neden oluyorlar.
Balda kalite ancak tüm bileşenlerinin analiz edilmesiyle anlaşılıyor. Bu analizlerde su oranı, glikoz ve früktoz oranları yanında prolin, HMF ve diastaz gibi özelliklerine bakılıyor. Yine ilaç kalıntısı olup olmadığı, ağır metal içerip içermediği de kontrol ediliyor. İlgili kamu kurumları belirli aralıklarla bal örnekleri alıp balların sağlıklı olup olmadığını kontrol ediyorlar.
Balın sahte olup olmadığını belirten en önemli özelliklerden biri prolin değeri olarak kabul ediliyor. Prolin baldaki proteinleri oluşturan 20 aminoasitten biri olup balın saflık derecesini gösteren en önemli aminoasittir. Prolin sadece balda bulunan bir amino asittir ve yapay olarak bala eklemek mümkün değildir.
Sahte ballarda, arıya yaptırılmış veya arısız imal edilmiş ballarda prolin ya yok denecek kadar azdır, ya da yoktur. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğine göre prolin miktarı kilogramda en az 300 mg olmalıdır.
Prolini düşük ballar geçenlerde Tarım ve Orman Bakanlığının hileli ürünler listesinde yayınlandı. Her kontrolde balları sahte çıkan firmanın balları yine sahte çıktı. Hünkar bal markasıyla sattığı bütün ballarında prolin sorunu tespit edildi. Allah versin C4 şekeri de bol miktarda görünüyor. Mısır şurubu ucuz. Sahtekârlıkta hedef daha çok para hesabıyla mısır şurubu kullanmış. Bu sahtekârın üst üste üçüncü yakalanışı. Demek ki sürekli sahte bal satıyor.
Arılı sahte bal üretimi son zamanlarda hızla artıyor. En çok yapılan işlemlerden biri arıya ucuz mısır şurubu veriliyor. Meydan sofrası veya doğrudan kovan içi şerbetliğe sürekli şurup veren sahtekâr arıcılar, sabun kalıbı gibi petekli bal çıkarıyorlar. Beyaza yakın sırlarıyla albenisi de yüksek olan bu petekli balları satıyorlar. Hatta bu arıcılar şamandıralı şerbetlik yapmışlar ve şurup tankına bağlamışlar. Arı tükettikçe taze şurup şerbetliğe akıyor.
Arısız bal yapan da az değil. Yine değişik şeker kaynaklarıyla koyu şurup yapıp, bir miktar polen ve gerçek bal ilave edip süzme çiçek balı diye satıyorlar.
Arıcılarla işbirliği içinde olan bal sahtekârları, ballara istenen aromayı da ilave ediyorlar. Balın donmasını önlemek için de limon tuzu kullanıyorlar. Kekik suyu ile kekik balı, ıhlamur suyu ile ıhlamur balı yapıyorlar. Arıları çayır florasına götürmek suretiyle de şurup desteğiyle arılı sahte bal yapanlar az değil.
Arılı bal üretimini kontrol etmek son derece zor. Dağda bayırda yapılıyor bu işler. Yapanların ahlakına, vicdanına kalmış. Karakovan balı üretip de deli para kazananlar oldukça bu işin de çivisi çıkmış demektir. Bir tek çaresi var. Gören, duyan, bilen, üründen şüphelenen ihbar edecek. Alo Gıda hattı diye bir hat var. Hattı kullanmak lazım.