İktidar sahipleri çiftçiyi gaza getirmeye çalışıyor. Hemen hep bir ağızdan ekin, ekilmedik yer kalmasın diye söylenip duruyorlar. Haklılar da. Çiftçi ekmeli ve nüfusun gıda ihtiyacı karşılanmalı.

İktidar sahipleri çiftçiyi gaza getirmeye çalışıyor. Hemen hep bir ağızdan ekin, ekilmedik yer kalmasın diye söylenip duruyorlar. Haklılar da. Çiftçi ekmeli ve nüfusun gıda ihtiyacı karşılanmalı.
Evet ekin demekle olmuyor. Çiftçinin halini düşünmeden ithalat ve ihracat politikaları uygulayan iktidar sahipleri memleketi gıdada dışa bağımlı hale getiriverdiler.
Yazlık ekimler güney bölgelerde çoktan başladı. Diğer bölgelerde de hazırlıklar devam ediyor.
Ekmeden önce kısa geçmişi hatırlamakta yarar var. 2021 yaz sezonunda çiftçinin elinden buğday 2,5-3,0 liradan çıktı. Şimdi ne alemde? Toprak Mahsulleri Ofisi buğdayın tonunu 400 dolardan ithal edip, un sanayiine tonda 1600 TL indirim yaparak verdi. Çiftçinin elindeki buğday uluslararası borsalarda oluşan fiyatların altına düştü mü? Düştü. Zaten Türk çiftçisini koruyan ithalatta gümrük vergisi ve fonları diye bir uygulama da kalmadı.
Buğday ve arpa ekimlerinde gübre fiyatları uçtu mu? Uçtu. En ucuz gübrenin fiyatı 10 liraya yaklaştı. Çoğu çiftçi taban gübresi atmadan güzlük ekimlerini tamamladı. Haliyle verimler düşecek. Aynı zamanda maliyetler arttığı için tarlasını ekemeyen de çok oldu. Ekim alanları azaldı. Devlet bile bile çiftçisinin üretmesine engel olmaya devam etti.
Mazotun fiyatı 22 liraya dayandı. Daha ne kadar artacağı belli değil. Gübre fiyatları da ha keza çok yüksek seyrediyor. Önüne geçilecek gibi değil. Tohum fiyatları yanına yaklaşılacak gibi değil.
Kaba taslak hesaplarla bugün için 1 dekar domatesin maliyeti geçen senenin dört katına çıktı. Fide fiyatları 1 liradan başlıyor. Dönüme sadece fide masrafı 2500 lirayı buluyor. 500 liralık mazot tarlayı hazırlamaya, çapaya ancak yetiyor. 1500 lirayı bulan gübre masrafı var. Ot çapası 1000 lirayı geçiyor. İlaçlar ve sulama masrafları 4000 lirayı geçiyor. Bir dönüm domatesin toplama maliyeti 1500 lirayı bulacak gibi görünüyor. Diğer masraflarla birlikte 1 dönüm domates için 15000 lira masraf yapmak gerekiyor. Diğer bir deyişle 1 kg domatesin maliyeti 3 lirayı geçiyor. Geçen sene hasat döneminde domates ortalama 1 liradan gitti. Bir yerde maliyetinin altında gitti. Yine aynı olursa çiftçinin batacak yeri kalmaz. 10 dönüm domates diken çiftçi 150 bin lira gömecek toprağa. 100 dönüm diken için milyonluk risk alınacak demektir.
Mısır, çeltik, kavun, karpuz, pamuk gibi ürünlerde de maliyetler çok arttı. Geçen sene satışlardan elde edilen gelirler aynı tarlayı ekmeye yetmiyor.
Görünen köy kılavuz istemez. Geçen yıl bir dönümden 750 liralık buğday satan çiftçi, aynı tarlaya buğdayı bin liraya ekti.
Ekin derken boş vaatlerin anlamı yok. Mazotu ucuzlatmak, gübre desteklerini güncellemek, üreteni korumak gerekir. Koruduğunu hissettirmek gerekir. Çiftçi devletine güvenirse üretir. Her yıl ayağından vurana nasıl güvenip eksin.