Batı bölgelerinde arıcılar hep bahar balı alamadıklarından şikâyet ederler.
Gerçekten çiçeğin en fazla olduğu bir dönemde bal alınamaması terslik gibi görünür ama normaldir aslında.
Baharda çiçek çoktur gerçekten. Çiçekli bitkilerin çoğunluğu poleni daha fazla üretir. Nektarr da salgılar ama polen miktarı çok daha fazladır. Nektarı kurutan poyraz da az değildir.
Polenin fazla olması kolonilerde çoğalma eğilimini artırır. Hem koloni nüfusu artar, hem de oğul sayısı artar. Arıların yaratılışında oğulla çoğalma vardır zaten.
Diğer yandan, sıcaklığın yaz aylarına göre daha düşük oluşu balözü salgılamayı zayıflatır. Arıların alabileceği kıvamda bir nektar salgısı gerçekleşmez.
Koloninin çoğalması, nektar gelişinin zayıf oluşu, arılarda açlık sorununu ortaya çıkarır. Bu nedenle ilkbaharda mutlaka besleme yapmak gerekir.
Güçlü veya zayıf kolonilerden bahar balı almanın zorluğu aslında bitki örtüsü kaynaklı değildir.
Her ne kadar karaçalı gibi ballı bitkiler yağışlardan etkileniyorsa da, temelde arının bal stoklayamamasının sebebi koloni nüfusundaki oranlardır.
Baharda hızla çoğalan kolonilerde, tüketici daima çok daha fazladır. Sürekli arkadan yeni genç bireylerin yoğun bir şekilde gelmesi, tarlacı nüfusunu daha düşük oranda bırakır.
Kat verdikten sonra bile ana arının çıkıp kattaki çerçevelere yumurta bırakması ne kadar hızlı bir çoğalma isteğinin olduğunu göstermektedir.
İlkbaharda sekiz çerçeve yavrunun, dört çerçeve tarlacının bulunduğu bir kovanda bal depolama şansı yoktur. Tarlacının getirdiği ancak kovan içindeki tüketicilere yetmektedir.
Eğer sekiz çerçeve yavru, iki çerçeve tarlacı varsa, o kovana kek veya şurup desteği yapmak gerekir.
Peki, bahar balı alınamaz mı? Elbette alınır. Nektar akımının güçlendiği mayıs ayı başlarında bölme yapmak işe yarayabilir. Bölme yaparken de tüketicileri azaltmak hedef olmalıdır.
Sekiz çıta yavrulu kovanda, açık gözlü yavrulu iki peteği çekip bölme yapmak en iyi yoldur. Tüketici azalacağı için gelen balın önemli bir kısmı depolanacaktır.
Bu uygulamanın matematik hesabı kolaydır. Açık gözlü peteklerin üzerindeki arılar süt bezleri çalışan 7-12 günlük bakıcılardır. Peteklerde yaklaşık sekiz bin larva, sekiz bin de bakıcı bulunmaktadır. Biraz da tarlacı silkelenirse bölme yaparken, güçlü koloniden yaklaşık on bin arı alınmış olur. Diğer bir deyişle, günde yarım kilograma yakın balın artması demektir.
Nisan sonunda yapılacak bu işlemle, mayıs ortalarında bahar balı aldırır. Kara çalıya, kestaneye veya ıhlamura giderken dahi bu bölme işlemi yapılsa, kayda değer bahar balı aldırır. Hem de çok güzel bölmeler yaptırır.
İki çıtadan arı olur mu dememek lazım. Açık gözlü çerçevelerin üzerindeki arıların tamamı arı sütü yapabilen genç arılardır. Çok daha güçlü ana arı yaparlar.
