Bugün dünya insanının en önemli protein kaynaklarından olan tavuk, evcilleştirildiği yıllarda sadece beslenmiştir. Etinden ve yumurtasından yararlanılmamıştır.
Bugün dünya insanının en önemli protein kaynaklarından olan tavuk, evcilleştirildiği yıllarda sadece beslenmiştir. Etinden ve yumurtasından yararlanılmamıştır.
Yeni araştırma, tavukların evcilleştirilmesi, Asya'dan batıya yayılmasına ilişkin koşullar ve zamanlama konusundaki anlayışı dönüştürüyor ve son 3500 yılda toplumlarda değişen algılanma biçimlerini de ortaya koyuyor.
Uzmanlar, çeltik yetiştiriciliği ile kurulan tavuğun evcilleştirilmesi ilişkisinin, muhtemelen tavukların dünyanın nüfusu en yüksek hayvanlarından biri haline gelmesine yol açan bir süreci başlattığını buldular. Ayrıca tavukların başlangıçta egzotik olarak kabul edildiğine ve sadece birkaç yüzyıl sonra bir "gıda" kaynağı olarak kullanıldığına dair kanıtlar da buldular.
Daha önce yapılan çalışmalarda, tavukların 10.000 yıl öncesine kadar Çin, Güneydoğu Asya veya Hindistan'da evcilleştirildiği ve 7000 yıl önce Avrupa'da tavukların bulunduğu gösteriliyordu. Yeni araştırmalar bunun yanlış olduğunu ve tavuğun evcilleştirilmesinin arkasındaki itici gücün, çeltik yetiştiriciliği ve çeltik alanlarında sıklıkla bulunan kırmızı orman tavuğunun kültüre alınması şeklinde bulunduğunu gösteriyor.
Mevcut yağışa dayalı çeltik yetiştiriciliği Güneydoğu Asya’da genellikle muson mevsiminde yapılıyor. Çeltik alanlarına kırmızı orman tavukları beslenme amaçlı olarak yoğun bir şekilde geliyor. Çeltik yetiştiricileri de görünümü güzel olan bu tavuğu elde beslemeye başlıyor.
Bu evcilleştirme süreci, Güneydoğu Asya yarımadasında Milattan Önce 1500’lü yıllarda başlıyor. Bu yeni araştırma, tavukların önce Asya'ya sonra da Akdeniz'e, erken dönem Yunan, Etrüsk ve Fenike deniz tüccarları tarafından kullanılan rotalar boyunca taşındığını gösteriyor.
Avrupa'da Demir Çağı boyunca, tavuklara saygı duyulmuş ve gıda kaynağı olarak görülmemiştir. Araştırmalar, en eski tavukların birçoğunun tek başına ve parçalanmadan, çoğunlukla da insanlarla birlikte gömüldüğünü gösteriyor. Erkek mezarlarında genellikle horozlara, kadın mezarlarında ise genellikle tavuklara rastlanması da ilginç görünüyor.
Roma İmparatorluğu döneminde tavukların ve yumurtalarının gıda kaynağı olarak kullanıldığı görülüyor.
Tavukların evcilleştirilmesi süreciyle ilgili olarak yapılan çalışmada, 89 ülkede 600'den fazla bölgede bulunan tavuk kalıntıları yeniden değerlendirilmiş ve incelenmiştir. Evcil bir tavuğun en eski kemikleri, Tayland'ın merkezinde Milattan Önce 1.650 ile 1.250 arasına tarihlenmiştir.
Avrupa'daki tavukların daha yakın tarihe ait oluşları dikkati çekiyor. Tavuğun Akdeniz bölgesine geldikten sonra, İskoçya, İrlanda, İskandinavya ve İzlanda'nın daha soğuk iklimlerine yerleşmesi neredeyse 1000 yıldan fazla sürmüştür.
Bugün dünya protein kaynağının önemli bir kısmını oluşturan tavuğun, çok eskilere gitmeyen evcilleştirilme sürece ilginç görünüyor. Hızla çoğalması ve ana gıda kaynaklarından biri olması ise genetik özelliklerindeki hızlı değişime bağlanıyor.
