Bugünlerde arılar kışa hazırlanıyor. Fazla peteklerin alınması ve kovan içinde arı yaşam alanının daraltılması gerekiyor.
Arıların çoğalması neredeyse durdu. Püren ve davulgu çiçeği yavruyu tazelettirir ama nüfusu artırmaz.
Fazla peteklerde, baharı iyi olan yerlerde polen yükü oldukça fazla. Bunların depolanması güve nedeniyle büyük problem. Oysa polen depolu petekler insan sağlığında önemli rol oynuyor. Kabızlıktan tutun da kolon kanserine kadar çok geniş alanda takviye edici gıda olarak kullanılıyor.
Arı ekmeği polenin petekte stoklanmış halidir. Tat, koku ve aroma yönünden polene benzer. Ancak arı petek gözlerine depolarken enzim kullanarak depolamakta ve yarayışlılığı artmaktadır.
Bal arıları polenin bol olduğu dönemlerde petek gözlerine doldurur. Birtakım salgılar kullandıkları için, arı ekmeği, ham polene göre sağlık açısından daha fonksiyonel hale gelir.
Polen toplayan arılar, tarlaya araziye çıktıklarında poleni sindirmek için gerekli proteolitik enzimleri üretmeyi bıraktıklarından, polenleri kendileri tüketmezler. Polen toplamada kullandıkları enerjiyi nektardan temin ederler.
Polen kovan içerisinde larva ve kovan içi arıların beslenmesi için kullanılır. Polen toplayan arılar, poleni kovana getirirler ve kovan içi işçi arılara verirler. Kovan içi işçi arılar poleni nektar ve enzimlerle işleyerek petek gözlerine doldururlar. Laktik asit fermantasyonuyla arı ekmeği oluşur.
Bal arıları dışındaki arılar, polenleri top haline getirerek depolarlar. Yaprak kesen arılar poleni top haline getirdikten sonra üzerine yumurtasını bırakır ve yumurtadan çıkan arının polenle beslenmesini sağlar. Bir yerde larva ham poleni tekitmiş olur.
Bal ve propolis gibi arı ekmeğinin bileşimi de toplandığı bitki kaynağına göre değişiklik gösterir. Hatta aynı çiçekten bile olsa toplandığı saate ve çiçeğin yaşına göre polenin içeriği değişebilir.
Arı ekmeğinde %40-60 oranında basit şekerler (fruktoz ve glikoz), %20-60 oranında protein, %3 oranında mineral ve vitamin, %1-3 oranında yağ asidi ve %5 oranında farklı bileşiklerin olduğu bilinir.
Arı ekmeği, laktik asit bakterileri için bir yaşam ortamıdır. Maya bakterileri de arı ekmeği üzerinde nesillerini sürdürür. Polenler üzerinde yapılan çalışmalarda 188 mantar türü ve 29 bakteri türünün polen üzerinde çoğaldığı tespit edilmiştir. Yüksek biyolojik çeşitliliğe rağmen depolanan polende mantar ve bakteri türleri çok nadir bulunur.
Arı ekmeği, yüksek besleyici özellikleri nedeniyle ticari ilgi görmektedir. Sadece antioksidan değil, aynı zamanda antimikrobiyal etkiye sahip çok iyi biyoaktif bileşikler içermektedir. Arı ekmeği mikro besinler, mineraller ve fenolik bileşikler açısından da son derece zengindir.
Doğrudan polen tüketiminin riskleri olmasına rağmen iyi muhafaza edilmiş arı ekmeğinin yoktur. Polen alerjisi olanlar için polen tüketimi risklidir. Nefes darlığı, kurdeşen, el-yüz şişmesi gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir.
Arı ekmeğinin sağlık açısından yararları oldukça fazla. Günde beş adet-pelet arı ekmeği bağırsaklara son derece iyi gelmektedir. Son zamanlarda fark edilen yararları araştırmalarla da ispatlanmaktadır. Arıcılar için ek gelir temin edecek potansiyeli de bulunmaktadır.
