Hemen bütün dünya obezite ile mücadele edebilmenin yollarını arıyor. En fazla obezin yaşadığı ABD’de, obeziteyi azaltmak için ciddi araştırmalar yapılıyor.
Az ye olsun bitsin deniliyor ama kazın ayağı öyle görünmüyor. Türkiye’de de obez insan oranı hızla artıyor. Kimi hazır gıdaların etkili olduğunu, kimileri de insanın daha az hareket ettiğini ve obezitenin arttığını iddia ediyor.
Obezite, ABD yetişkin nüfusunun yaklaşık % 42'sinin en önemli sorunu olarak görünüyor. Obezite kanser ve diyabet başta olmak üzere çok sayıda rahatsızlığı da destekliyor.
Bazı uzmanlar gece yarısı atıştırmalar için tavsiyelerde bulunuyor. Sağlık uzmanlarının da bulunduğu bu önerilerin bazı araştırmalarda sağlık sorunlarına neden olduğu ortaya çıkıyor. Akşam yemeğinin erken yenmesinin daha sağlıklı olduğu araştırmalarla kanıtlanıyor.
Yapılan araştırmada, aşırı kilolu veya obez aralığında vücut kitle indeksine sahip 16 hasta teste alınıyor. Daha geç yemek yemenin, yeme isteğini etkileyen açlık ve iştah düzenleyici hormonlar olan leptin ve ghrelin üzerinde derin etkileri olduğunu gösteriyor. Tokluğu işaret eden hormon olan leptin seviyeleri, erken yemeye göre geç yeme durumunda 24 saat boyunca azalmaya devam ediyor. Teste alınan gönüllü obezler geç yemek yediklerinde daha az enerji harcıyorlar yağlanma artıyor.
Az sayıda benekle yürütülen araştırmada, fizyolojik çalışmalar önem taşıyor. Aynı zamanda geç saatlerde yemek yemenin yağlanmaya ve kilo alımına neden olduğu açık bir şekilde ortaya konuyor. Teste katılan gönüllü obezlerin belirlenen ölçülere yakın oluşu, farklı faktörlerin ortaya çıkmaması araştırma sonuçlarının güvenilirliğini artırıyor.
Araştırmada özellikle tokluk hormonunun geç yemek yendiğinde azalması önemli bir sonuç olarak görünüyor. Uyku saatine yakın saatlerde atıştırmalarda tokluk hormonu azaldığı için insan daha fazla tüketebiliyor. Yağlanma, kilo alma ve obezite riski daha da artıyor.
Gelişmiş ülkelerde obezite daha önemli bir sorun gibi görünse de az gelişmiş ülkelerde daha önemli bir sorun olarak ortaya çıkıyor. Sağlık sektörünün zayıflığı da dikkate alınınca az gelişmiş ülkelerde obezite daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Yeterli sağlık desteği alamayan obezlerde ölüm riski daha da artıyor.
Obezite ile mücadele aslında gıda israfının önüne geçme anlamında da önem taşıyor. Dünyada üretilen gıdanın %9’u fazla yemek nedeniyle heba olurken, sağlık sorunlarını da artırıyor. Bu meyanda akşamları erken yemenin ve gece atıştırmalarından vaz geçmenin ne kadar önemli olduğu da ortaya çıkıyor.
