Pazar olur da Uzay haberleri olmadan olur mu? İnterneti karıştırdıkça karşıma çeşit çeşit haberler çıkıyor.
Bir deyiş vardır: “B...nda boncuk bulmak” diye.
Konumuzla şöyle alakası var:
“Bilim insanları Ay’daki Cam Boncuklarda su keşfetmiş.”
.
Biz başka yerlerde boncuk ararken, elin adamı boncukta su keşfetmiş meğer.
.
Ay'da dağılmış küçük cam boncukların içinde su keşfettiklerini belirten araştırmacılar, cam boncukların Ay yüzeyindeki su döngüsünün en önemli rezervuarı olduğunu tahmin ettiklerini ve bu su kaynağının “Geleceğin kâşifleri” tarafından çıkarılıp kullanılabileceğini açıkladılar.
.
Aralık 2020’de Çin’in Chang-5 uzay aracı Çin Bilimler Akademisi liderliğinde Ay’a giderek alınan 117 cam boncuk Dünya’ya getirildi.
.
Bu camlar, bir atmosfer korumasından yoksun olan Ay’ın yüzeyine çarpan küçük meteorlardan oluşuyor.
.
Meteorun çarpma darbesiyle açığa çıkan ısı, Ay’ın yüzeyindeki malzemesini eritiyor ve bu malzeme daha sonra soğuyarak bir saç teli genişliğinde yuvarlak cam boncuklar haline geliyor.
.
Araştırmayla ilgili açıklama yapan Gezegen Bilimi Profesörü Mahesh Anand, güneşli havalarda su moleküllerinin Ay yüzeyinde “Zıpladığının” görülebildiğini, ancak bunun tam olarak nereden geldiğini bilmediklerini dile getirdi.
.
Nature Geoscience Dergisinde yayınlanan araştırmaya göre cam boncuklar, Ay toprağının yaklaşık yüzde üç ila beşini oluşturuyor olabilir.
.
Çalışmanın ortak yazarlarından olan Prof. Anand, kaba bir hesaplama ile Ay’ın tüm cam boncuklarının içinde yaklaşık bir trilyon ton su olabileceğini öne sürdü.
Anand'a göre boncuklardaki suyu serbest bırakmak için sadece 100 santigrat derece civarında hafif bir ısıya ihtiyaç var.
.
Bakalım bilim adamları Ay yüzeyini 100 santigrat derece ısıtmak için çılgın bir projeye imza atacaklar mı?
.
Peki bu su nereden geliyor?
Suyun bileşenlerinden oksijen ise, kayaların ve minerallerin içinde hapsolmuş olsa da Ay’ın neredeyse yarısını oluşturuyor.
.
Prof. Anand, araştırmayı derinleştirdiklerinde, suyu oluşturmak için gerekli bir diğer bileşen olan Hidrojenin Güneş ile bağlantısını da keşfettiklerini bildirdi.
.
Buna göre hidrojenin Güneş Sistemi boyunca yüklü parçacıkları süpüren güneş rüzgârından geldiği belirlendi.
.
Prof. Anand, bunun Güneş Sistemi’ndeki Merkür ya da asteroitler gibi atmosferi olmayan diğer cisimlerde de güneş rüzgârının suya eşit derecede katkıda bulunabileceği anlamına geldiğini vurguladı.
.
Araştırmacılar bu keşifle Ay’da sürdürülebilir bir su kaynağının bulunduğunu söylemek için çok daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
.
Ancak Prof. Anand, bu malzemelerin ısıtılması ve işlenmesinin “Yarının kâşiflerine” su, hatta oksijen sağlayarak “Diğer dünyaları sürdürülebilir ve sorumlu bir şekilde” araştırmalarına yardımcı olabileceğinin altını çizdi.
.
AFP haber ajansına konuşan uzman, Avrupa Uzay Ajansı’nın 2025 yılında Ay'a fırlatmayı planlanladığı robotik sondaj aracı “Prospect”in bu şekilde su toplayıp çıkarabilen ilk araç olabileceğini söyledi.
.
NASA’nın ise önümüzdeki yılın sonlarına doğru fırlatmayı planladığı VIPER’in görevi, su buzunu analiz etmek amacıyla Ay’ın Güney Kutbu'na gidecek.
.
NASA, önümüzdeki yıllarda Artemis görevi ile 1972’den bu yana ilk kez insanları Ay yüzeyine geri getirmeyi planlıyor.
