Bu sene kuzey yarıküre uzun yılların en büyük felaketlerini yaşıyor. İklim krizi adeta bütün dünyayı etkisi altına alıyor.
Rekor kıran sıcaklıklar, önlenemeyen orman yangınları, şehirleri adeta haritadan silen sel felaketleri yaşanıyor.
Kuraklık hemen bütün dünyada nehirlerin taşıdığı su miktarını düşürüyor. Akış yavaşladıkça oksijen sorunu, kirlilik boyutu ortaya çıkıyor. Kimyasal kirlilik nehirleri yaşam ortamı olmaktan çıkarıyor. Son yıllarda nehirler su seviyelerinin düşmesi yanında balık ölümleriyle gündeme geliyor. Birkaç sene içinde hemen bütün su kaynaklarında ciddi balık ölümleri meydana geldi.
İmranlı ilçesindeki Kızıldağ’ın güney yamaçlarından doğup; Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Çankırı, Çorum ve Samsun illerinden geçerek Karadeniz’e dökülen 1355 kilometrelik mesafesi ile Türkiye’nin en uzun nehri olan Kızılırmak’ta balık ölümleri yaşanıyor. Köklüce köyü yakınlarından geçen bölümlerinde nehir akıntısında sürüklenen balıklarda morluk ve şişkinlik olduğu görüldü. Bazı bölümlerde ise balıkların ağaçlara ve kayalıklarda takıldığı gözlendi.
Afyonkarahisar'ın Dinar ilçesi yakınlarında Suçıkan mevkisinde doğan, Denizli, Uşak ve Aydın'dan geçerek Ege Denizi'ne dökülen 584 kilometre uzunluğundaki Büyük Menderes Nehri'nin Söke ilçesinden geçen bölümünde toplu balık ölümleri görüldü.
İzmir'in Dikili ilçesindeki Çandarlı Körfezi'ne dökülen Bakırçay'da toplu balık ölümleri yaşandı. Tarımsal sulamada kullanılan nehrin üzeri ölü balıklarla kaplandı.
Ceyhan Nehri pislikten geçilmiyor, toplu balık ölümlerinin yanı sıra çevreye pis kokular yayılıyor. Kahramanmaraş’tan doğup Adana’dan denize dökülen Ceyhan Nehri’nin Adana bölümü atılan kimyasal ve evsel atıklar nedeniyle kirlenirken son günlerde toplu balık ölümleri yaşanmaya başladı.
Gediz Nehri’nde balık ölümleri hala devam ediyor. İzmir’in Foça ilçesindeki eski Gediz yatağında binlerce balık, oksijensizlik nedeniyle yaşamını yitirdi. Günümüzde artık can çekişir halde olan Gediz Nehri sadece ölmüyor, öldürüyor da!
Nehirler ölürken içindeki canlıları da öldürüyor. Memlekette meydana gelen balık ölümleri dünyanın diğer bölgelerinde de ortaya çıkıyor. Avrupa’nın en büyük nehirlerinden biri olan Oder nehrinde de meydana gelen balık ölümlerinin nedenleri araştırılıyor. Geçtiğimiz mart ayında Avusturalya’da Murray Darling nehrinde ölen balıkların kapladığı alan 35 kilometreyi bulmuştu.
Ölümlerde temel neden olarak kimyasal kirlilik gösteriliyor. Yoğun tarım ilaçları kullanılan bölgelerde nehirlerin zirai ilaç yükü sürekli artıyor. Diğer yandan sanayi atıkları, evsel atıklar, nehirlerin su kalitesini düşürmeye devam ediyor.
Memlekette bütün nehirlerde balık, kurbağa ve diğer sucul canlı ölümleri meydana gelirken, hemen herkes eskiden nehirlerden su içebildiklerini dile getiriyor.
Tarımsal sulamaların yoğun olduğu Menderes, Gediz, Ceyhan, Sakarya nehirlerinin bulunduğu havzalarda balık ölümlerine daha fazla rastlanması pestisit kirliliği kadar akışın azalması nedeniyle oksijen yetersizliğinin de etkili olduğunu gösteriyor.
