Her şey okumakla olmuyor. Diploma insanın cehaletini gidermiyor. Bununla ilgili atasözlerimiz de var eşeklik baki kalır gibi.
Evet, okullaşma ve okuma yazma oranlarımız artıyor ama cehaletimiz de artıyor ne yazık ki. Zaten bunu her alanda da görüyoruz. Seçimlerde gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatleri verdiklerini ifade eden siyasiler de var artık. Kandırdık sizi diyebiliyor. Aptalsınız demiyor elbette. Yalanının bini bir para seçimleri geçirdik. Yılan hikayeleri hala devam ediyor. Cahillik arttıkça muhakeme de bitiyor haliyle.
Önceki yıllarda yapılan Cehalet Endekslerinde Türkiye Afrika ve Güney Amerika ülkelerinden biraz iyi görünüyordu. Okuma yazma oranlarının %10’larda olduğu memleketlerden bir gömlek iyi olan Türkiye’de, iktidar sahipleri eğitim sistemleriyle oynaya oynaya cehaleti daha da artırdı. Okuduğunu anlamayan nesiller yetişiyor.
Cehalet endeksinde Güney Afrika Cumhuriyeti, Hindistan, Brezilya, Filipinler, Peru, Hindistan, Endonezya, Kolombiya ve Meksika gibi ülkeler ön sıralarda yer alıyor. Amerika Birleşik Devletleri cehalet sıralamasında orta sıralarda yer alırken, lisenin son sıralarını eğitime ciddi yatırımlar yapan İskandinav ülkeleri alıyor.
Cehalet endeksine yönelik araştırmalarda, ülkelerin ekonomik durumlarının sonuçlar üzerinde etkili olmadığını göstermesi açısından da önem taşıyor. Örneğin, dünyanın en zengin ülkesi olmasına rağmen orta sıralarda yer alan ABD’de insanlar, nispeten daha küçük ekonomiye sahip olan İsveç, Norveç, Danimarka ve İspanya gibi ülkelerin vatandaşlarından daha cahil durumdalar. Uzmanlar, bunun toplumsal ve sosyal olaylara duyarlılıkla ilgili olduğunu düşünüyorlar.
Buna karşın cehalet sıralamalarında durumu iyi olmayan Türkiye, sefalet sıralamalarında da ön sıralarda yer almaya başladı.
Ekonomi Profesörü Steve Hanke'nin Yıllık Sefalet Endeksi'ne göre, 2022'de Türkiye'de 'sefalete' en çok etki eden faktör 'enflasyon' oldu. Yıllık Sefalet Endeksi'nde Türkiye, 2022 yılında dünya genelinde 10. sırada yer aldı. Anılan sefalet endeksinde dünyanın "en sefil" ülkesi 414.7 puanla Zimbabve oldu. 157 ülkenin yer aldığı bu listede Türkiye, 2022'de sefaletin en yüksek olduğu 10. ülke olarak sıralandı. Türkiye'nin sefalet endeksi 101.601 olarak hesaplandı.
Türkiye'de sefalet endeksine en çok etki eden faktörün yüksek enflasyon olduğu belirtildi. Sefaletin en az olduğu ülke ise zenginlerin yaşadığı İsviçre oldu. İsviçre'nin sefalet puanı 8.51 olarak hesaplandı.
Yıllık Sefalet Endeksi, yıl sonu işsizlik (iki ile çarpılır), enflasyon ve banka kredisi oranlarının toplamından, kişi başına düşen reel gayrisafi yurt içi hasıladaki yıllık yüzde değişiminin çıkarılmasıyla elde ediliyor. Hanke'ye göre, ekonomik alanda sefalet yüksek enflasyon, yüksek borçlanma maliyetleri ve işsizlikten kaynaklanma eğiliminde ve bu sefaleti azaltmanın kesin yolu ekonomik büyümeden geçiyor.
Ekonomik büyümenin temelinde de elbette üretim yatıyor. Paranın çoğalması bir anlam ifade etmiyor. Üretimin artırılması, cari açığın azaltılması ve paranın değerlenmesi gerekiyor.
