2016 senesiydi.
Canı öyle istedi yaz saati de neymiş dedi, yalakalar evet efendim tabi efendim, siz daha iyi bilirsiniz, biz sizin kadar bilseydik zaten senin yerinde olurduk deyip saat ayarlaması yapmayıverdiler. Oysa her sene ilkbaharda saatler eski haline döndürülürken, yapılan tasarruflar anlatılırdı. Geçenlerde ilgili bakana sordular. Saat ayarlaması yapılmayacak deyiverdi. Zaten zamanı da çoktan geçmişti. Çocuklar karanlıkta servislerde uyuyarak okula girmeye alışmışlardı.
Ülkemizde 45 yıl boyunca uygulanan yaz saati uygulaması bundan yedi sene evvel kaldırılıverdi. Netice itibariyle senelerdir karanlıktan korksalar da çocuklar sabah ezanında yola çıkmaya alıştılar. Büyük şehirlerde okulu uzak olan çocuklar sabah sekizdeki dersine gidebilmek için yedide, hatta daha erken yola çıkıyorlar. Haliyle büyüklerinden biri çocuk derse girinceye kadar refakat etmek zorunda kalıyor.
Saat ayarlaması yapılmamasından özel sektör de ciddi sıkıntı çekiyor. Sabah saatlerinde yola düşenler gün ışığını görmeden yaşıyor.
Uzmanlar sabah karanlıkta uyanmanın sağlık açısından insanlar üzerinde olumsuz etkileri olacağını söylüyorlar. Üstelik algı ve anlama gücünün gün ışığıyla arttığına dair çok sayıda araştırma var. Karanlık şartlarda vücutta melatonin hormonu salgılanmakta ve bu hormon insanın uyumasını sağlamaktadır. Çocukların uyuyacağı saatte okula gitmeleri derslerini anlama performanslarını önemli ölçüde azaltmaktadır. Diğer yandan gece koşullarında büyüme hormonu da son derece aktif salgılanmaktadır. Dolayısıyla her iki hormonun da baskın olduğu karanlık şartlarda çocukların ve gençlerin uyuyup büyümeleri gerekmektedir. Dinlenememiş, uykusunu alamamış gençler ne yazık ki anlatılan dersleri anlamakta güçlük çekmektedirler. Üstelik sabah ilk ders saatleri öğrenciler için eziyet haline dönüşmektedir.
Saat ayarlamalarının amacının gün ışığından daha fazla yararlanmak ve enerji tasarrufu yapmak olduğunu herkes bilir. Nasıl hesaplıyorlarsa yaz saati uygulamasının kaldırılmasıyla enerji tasarrufunun sağlandığını iddia eden iktidar yetkilileri ve yanlıları bile var.
Çocuklara eziyet ederken, enerji israfı da rekor üstüne rekor kırıyor aslında. Büyük ülkemizin doğusu ile batısı arasında bir saatten fazla zaman farkı var. Ancak milletin çoğu batıda yaşıyor. Dolayısıyla saat ayarlaması yaparken, doğu bölgeleri için mesai ayarlaması da yapılabilir.
Yaz saati uygulamasına bütün Avrupa ülkeleri uyuyor. Bu konuda Rusya’nın da kaldırma uygulamaları oldu ama tepkiler artınca yeniden uygulamaya dönüldü. Oysa Rusya’nın doğusu ile batısı arasında neredeyse yarım gün fark var. Doğusu ile batısı arasında fazla zaman farkı olmayan ülkelerde de kaldırma girişimleri oldu ama diğer ülkelerle zaman farkının ortaya çıkmaması için geri döndüler. Enerjinin ve enerji tasarruf etmenin kıymetini biliyorlar. Yetkiler bilmezlerin elinde olunca israfın bini bir para ediyor.
