.
Üniversitemizin ortak olduğu, Slovakya, Romanya, İspanya, Bulgaristan ve Polonya’dan üniversite ve araştırma enstitülerinin iştirak ettiği, Avrupa Birliği tarafından desteklenen ApiHealty projesinin çalışma programını tamamladıktan sonra, Temeşvar kentine 30 km mesafede bulunan bir arıcılık işletmesine ziyaret gerçekleştirdik.
Arıcılık işletmesinin sahibi İoan Bobesco, engin bilgi birikimi ve deneyimiyle çok güzel işler yapıyor. Arıcıların merakı ve fantazileri bitmek bilmiyor. Arının yaşam alanları, davranışları ve mevsime bağlı gelişimi üzerine farklı kovan tipleri ve şekilleriyle arıcılık yapıyor. Aynı zamanda, çiftlik evinin içinde kendi imkânlarıyla güzel bir müze oluşturmuş.
Müzede kovan yapımında kullanılan hemen bütün alet edevat var sayılır. Yırtma tahta yapımında kullanılan uzun şerit testereler, kovan taşımada kullanılan tek araba, sıyırgılar, rendeler, keserler, değişik testereler, keserler, ağaç oymada kullanılan iskarpileler, ve benzeri çok sayıda aleti müzede muhafaza ediyor.
Eski kovan tipleri konusunda Bobesco, önemli bilgiler verdi. Sepet kovanların Osmanlı zamanında geliştiğini, sepet kovanlarda kat verme işleminin sepetin altına eklemek suretiyle yapıldığı anlattı. Modern kovanlar kadar verimli olmasa da içinden çıkarılan balın çok değerli olduğunu ve modern kovanlara göre iki kat daha fazla gelir elde ettiğini ifade etti.
Bobesco’nun en son kullandığı kovanlar, arıcı için ideal sayılabilir. Gezginci arıcılığa çok uygun olmasa da, sabit arıcılıkta insanı hiç yormayan yeteneklere sahip. Kapaklar menteşeli ve zincirli. Arabaların kaput veya bagajlarını açar gibi açılıyor ve kovana müdahale etmek kolaylaşıyor. Katları da aynı şekilde geçme menteşeli olarak ilave ediliyor ve araba kaputu gibi açılıp kapatılıyor. Arının mevcuduna bağlı olarak kattaki çerçeve sayısını ve ebatlarını organize etmek mümkün. Dolayısıyla her mevsim, polen ve nektar gelişine bağlı olarak sırlı petek alınabiliyor.
Oğulların hepsi sepet kovana alınıyor. Kovanların hepsi üç sıra halinde meyve bahçesinin içinde iskele üzerinde bulunuyor. Çerçeve derinlikleri 50 santimetreye yakın. Çok derin kovanlar. Aynı zamanda geniş. 12 çerçeve alıyor. Burada standardın dışına çıkmasına neden olan tek faktör arının ırkı, iklim ve bitki örtüsü görünüyor. Uzun deneyimlerle oluşturduğu kovan tipini kullanıyor. Çerçevelerin alt çıtası 2 cm genişliğinde. Bobesco, bu durumu çerçevelerin çok büyük olduğunu, bu nedenle çıtaların güçlü olması gerektiği şeklinde açıklıyor.
Arılıkta ilginç olan bir uygulama da körük idi. Bobesco, körük kullanmıyor. Hasır dokumada, sepet kovan yapımında kullandığı sazların artasından çıkan başağını kullanıyor. Ucundan yaktığında hiç sönmüyor. İstersen ikiye bölüp kullanabiliyorsun. Kovanın üzerine yaklaştırıp üfürdüğün zaman bol miktarda duman veriyor. Duman vermek amacıyla fos mantarı da çok etkili. Kenarından yakıyorsun. Kovanın kapağını açtıktan sonra çerçevelere yaklaştırıp üfürdün mü tamam. Bu da sönmek bilmiyor.
Arı ürünleri konusunda iyi mesafe almışlar. Balın dışında polen, arı sütü, propolis ve farklı bitki özütleriyle hazırlanmış şifalı ballar, kremler çok talep görüyor. Büyük arıcılara örnek olacak işler yapıyor Bobesco. Neden marka patent almadınız diye sorduğumuzda, ömür kısa, bu yaptıklarımı üretici belgemle satabiliyorum diyor. Arıyı ve arıcılığı yüceltiyor haklı olarak.
