.
Nereden nereye. Sigara yasağıyla ilgili alınan tedbirler yavaş yavaş sokaklara doğru ilerliyor. Geçmişten günümüze gelinen noktayı gözden geçirmekte yarar var.
İlk yasak otobüslerde başlamıştı. Şehirlerarası yollarda otobüsle seyahat ederken, sigarayı yakıp camdan etrafı seyretmesi pek keyifliydi ama sigara dumanı otobüslerin içine öyle çok siniyordu ki, nefes almak zor oluyordu. Otobüs dinlenme tesislerinde mola verdiğinde, yarım saat dışarıda sigara içmeyen insanlar, otobüse girerken sanki sözleşmiş gibi hepsi birden sigara yakıyordu. Zaten bir avuç havası olan otobüsün içinde göz gözü görmüyordu.
Otobüslerde sigara yasaklanınca insanımız nefes aldı ama tiryakiler kriz geçirmeye başladı. Arada bir uğranan otogarlarda, yolcu indir bindirmelerde otobüsten çıkıp sigara içmeye çalıştılar. Kimlik kontrollerinde bile, ön kapıdan inip orta kapıdan bininceye kadar sigara yakanlar az değildi.
Otobüslerin üretiminde uzun süre koltukların arkasında küllükler bulundu. Belki stoklar harcandı ama önemli düzeyde israf yapıldı.
Otobüslerle birlikte sigara içme yasağı uçaklarda da başladı. Sigara içmenin yasak olduğunu gösteren lamba hala yanıyor. Yıllardır bu lambaların montajı ve elektrik tesisatı uçak yapımında israf edilip gidiyor.
Kahvehane, meyhane ve lokanta gibi sosyal alanlarda da, sigara yasağı başlayınca, özellikle meyhanelerde sıkıntı çok büyük oldu. Maden suyu şişeleriyle çözmeye çalıştılar ama fayda etmeyince, bütün kahvehane, meyhane ve lokantaların en güzel yerleri sigara içilebilir hale getirildi. Plastik kabin yapanlar köşeyi döndü. Bütün sosyal alanlara ilave alanlar oluşturuldu. Sigara içme yasağının bulunduğu bölümlerde sigara içme yasağını hatırlatan afiş ve çıkartmalar yenilenip duruyor. Tabelacılar sigara içme yasağına dua ediyorlardır.
Sigara içme yasağı resmi daireler ve bankalarla devam etti. İnsan yoğunluğunun bulunduğu bütün alanlarda sigara içme yasaklanırken, tiryakilere kuyrukta beklemek zor geliyordu. Haliyle binaların önüne küllükler konmaya başlandı. Komedinin bini bir para. Sıram burada deyip sigara içmeye çıkanlar, bazen sırası gelip geçince isyan ediyorlardı. Sıra kaybolmasın diye de sıra alma düzeni geliştirildi.
Resmi dairelerin, okulların sigara içme alanları izmarit dağlarına dönüyor. Tiryakilerin önemli zaman kaybına neden oluyor. Hatta esnaf dahi, sigara içmek için zamanının önemli bir kısmını dükkânın dışında geçiriyor.
Bazı valiler resmi dairelerde sigara molalarını yasaklamaya başladılar. Amaç mesai kaybının önüne geçmek. Tiryakiler, eline çayını kahvesini alıp sıklıkla ortadan kayboluyor ve işler aksıyor.
Yasak daha da genişletilecek gibi görünüyor. Genişlemesinde yarar var. Ancak sigara tüketimi azalmıyor. Yasaklara uyum fena değil. Hemen bütün dünya artık nerede yasak nerede serbest biliyor. Dolayısıyla yasak levhaları ve uyarı malzemelerini artık koymaya gerek yok. Ciddi israfa neden oluyor.
